بازار خودرو منتظر کارکرده‌ها

بعد از حذف قید «خودروهای سواری» از لایحه واردات خودروهای دست دوم مصوبه مجلس در فروردین امسال و پس از رایزنی‌های بسیار، نمایندگان مجلس سرانجام 28خرداد امسال با ماده واحده لایحه دوفوریتی واردات خودروی سواری کارکرده با عمر حداکثر 5سال موافقت کردند و این لایحه که با هدف تسهیل واردات، نسبت به آیین‌نامه واردات خودروهای صفر تغییراتی کرده بود برای تدوین و نهایی‌سازی به وزارت صمت رفت. وزارت صمت این آیین‌نامه را در زمانی کمتر از مهلت قانونی تعیین شده، تدوین و برای بررسی و تصویب به هیأت دولت فرستاد اما با گذشت 2‌ماه از آن تاریخ این آیین‌نامه هنوز برای اجرا ابلاغ نشده است. اصل ماجرای این تأخیر و تأثیر آن بر بازار چیست؟
تأخیر در تصویب و ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده در حالی است که طی این مدت، بازار خودرو در واکنش به فاکتورهای تأثیرگذار دیگر به‌ویژه نرخ دلار، نوساناتی داشت و حتی در هفته‌های گذشته روند کاهش قیمت در این بازار معکوس شد. در هفته‌های گذشته تحولات خاورمیانه با صعودی کردن نرخ دلار در بازار ایران، قیمت خودرو را نیز بالا کشید و همزمان، انتشار اخبار احتکار خودرو، احتمال افزایش قیمت تولیدات خودروسازان داخلی از سوی شورای رقابت و همچنین زمزمه‌های حذف چندین ‌باره شورای رقابت از روند قیمت‌گذاری خودرو، دست به‌دست هم داد تا نوسان قیمت در بازار خودرو تشدید شود. این در شرایطی بود که تازه چند روز بود خبر تحویل خودروهای صفر وارداتی در سامانه یکپارچه، یخ بازار خودرو را آب کرده بود و خریدار و فروشنده جرأت نشستن پای میز معامله را پیدا کرده بودند. عرضه ناکافی، همواره یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش شدید قیمت خودرو در بازار معرفی شده که فضای بازار را به سمت دلال‌بازی برده و شکاف قیمت کارخانه و بازار را عمیق‌تر کرده است. در چنین شرایطی، افزایش عرضه تنها راه پایین کشیدن فتیله قیمت‌ها و خروج بازار از رکود ارزیابی می‌شود؛ چه با تسریع در روند واردات و چه افزایش تولید داخلی. اما آنچه امروز در حوزه عرضه خودرو مشاهده می‌شود این است که از یک سو قیمت کارخانه برخی محصولات داخلی بدون دلیل بالا رفته، از سوی دیگر عرضه وارداتی‌های صفر در سامانه به کندی انجام می‌شود و از سوی دیگر واردات خودروهای سواری دست دوم هنوز بلاتکلیف است و به نقطه صفر هم نرسیده است.
 البته براساس اعلام وزیر صمت این آیین‌نامه به تازگی در هیأت دولت به تصویب رسیده اما با توجه به اینکه هنوز ابلاغ نشده، دسترسی به جزئیات بیشتری درباره آن امکان‌پذیر نیست. عباس علی‌آبادی دیروز در جمع خبرنگاران در این زمینه گفت: خوشبختانه آیین‌نامه واردات خودروهای دست دوم خارجی در جلسه هفته قبل به تصویب هیأت وزیران رسید و به‌زودی ابلاغ می‌شود. وی درباره طولانی شدن پروسه ابلاغ آیین‌نامه خودروهای خارجی دست دوم گفت: خودروهای دست دوم پدیده معمولی نیستند، ممکن است قدیمی باشند و باید استانداردها را پاس بکنند تا مقرراتی بر آنها حاکم شود. بنابراین بحث و صحبت درباره این خودروها در نشست‌های تخصصی طبیعی و بدیهی است. آیین‌نامه واردات خودروی صفر 10‌ماه بعد از ابلاغ به تازگی به مرحله تحویل خودرو رسیده است. باید منتظر ماند و دید آیین‌نامه واردات کارکرده‌ها چه زمان اجرایی خواهد شد.