ذرت، کوه لباس‌ها را محو می‌کند

جواد عزیزی

شاید کمی عجیب به‌نظر برسد اما لباس‌هایمان، یکی از آلاینده‌های بزرگ زمین هستند و احتمالا در آینده، در کنار آلودگی هوا و مسائلی مثل آن، یکی از چالش‌های بزرگ محیط‌زیست خواهند بود.
این مشکل اخیرا ‌ یکباره به چشم آمد، یعنی زمانی که یک کوه از لباس‌های دست دوم در شیلی، مورد توجه جهانی قرار گرفت. این کوه، چنان عظیم بود که حتی از فضا هم با چشم غیرمسلح توسط فضانوردان مشاهده می‌شد و سؤالی که بعد از آن مطرح شد، این بود که باید با لباس‌هایمان چه کنیم که زباله‌های جدیدی به محیط‌زیست خسته و فرسوده‌مان اضافه نکنیم. لباس‌های نخی و پشمی‌ که بشر هزاران سال است آن را می‌پوشد، خیلی راحت در طبیعت حل می‌شوند اما الیاف جدید مثل پلی استر و نایلون در حال حاضر طوری ساخته می‌شوند که در محیط‌زیست تجزیه نمی‌شود و دهه‌ها و حتی شاید سده‌ها در جایی که رها شده باشند باقی خواهند ماند.
اینجا بود که ابتکار یک شرکت آمریکایی مورد توجه قرار گرفت؛ انستیتو بایومیمیکری، به روشی دست یافته که این الیاف را‌ بدون اینکه اثرات سمی رنگ و ترکیبات آن آزاد شوند، تجزیه می‌کند. روش آنها هم، استفاده از باکتری‌ها و آنزیم‌هایی است که آسیبی به طبیعت وارد نمی‌کنند. هدف نهایی این شرکت این است که کوه‌های زباله‎های نساجی را به چیزی که از نظر زیستی قابل تجزیه باشند تبدیل کند. این شرکت، قرار است به‌زودی یک شریک تجاری انتخاب کند و از سال 2024  درباره موفقیت طرحش گزارش بدهد.
رسیدگی به مسئله زباله‌های بافتی، می‌تواند راهی مؤثر برای جلوگیری از گرمایش جهانی شود چون حدود 8تا 10درصد گازهای کربنی که در اتمسفر رها می‌شوند، از صنعت نساجی و صنایع وابسته سرچشمه می‌گیرند.
برخی شرکت‎های دیگر، به جای تمرکز بر تجزیه الیاف نایلونی و پلی‌استری، به فکر این افتاده‌اند که اصلا ساخت آنها را متحول کنند. نخ نایلون، عملا از نفت به‌دست می‌آید و مشکل همین‌جاست. اما یک ایده خلاقانه توسط یک شرکت و چند مزرعه در آمریکا پیگیری می‎شود که می‌تواند صنعت نساجی را متحول کند. این شرکت به‌دنبال این است که الیافی از ذرت تولید کند تا جایگزین نخ نایلون شود. این نخ‌ها از نوعی ذرت که به نام ذرت مرده معروف است تولید می‌شود و خللی در میزان تولید ذرت برای مصارف انسانی ایجاد نمی‌کند. این نوع ذرت برای مصارفی مثل تولید کاغذ و خوراک دام تولید می‌شود.‌