سنت 1300ساله قالیشویان، یک پیمان مذهبی
آیین سنتی - مذهبی قالیشویان هر سال در دومین جمعه مهر در مشهد اردهال در شهرستان کاشان استان اصفهان برگزار میشود
گروه ایرانشهر
وارثان حماسه مشهداردهال کاشان روز جمعه (14مهر) با حضور در آستان مقدس امامزاده سلطانعلی بن محمدباقر(ع) و برگزاری آیین سنتی- مذهبی قالیشویان بار دیگر فریاد لبیک یاحسین سر دادند و برای حرکت در مسیر استمرار نهضت حضرت سیدالشهدا(ع) پیمانی دوباره بستند.
ریشه یک آیین
بهگزارش همشهری، طبق اسناد موجود در سالهای پایانی قرن اول هجری قمری، اهالی کاشان قدیم (چهل حصاران) و فین که از جور و ستم حاکمان وقت به ستوه آمده بودند، نامهای به امام محمدباقر(ع) مینویسند. در این نامه از امام محمدباقر(ع) تقاضا میشود تا آن حضرت یکی از فرزندان خود را برای راهنمایی و پیشوایی مردم منطقه بهسوی آنان بفرستد. امام نیز یکی از فرزندانش را که علی نام داشت و به روایتی دارای 32سال سن بود به ایران روانه میکند. امامزاده علی در ایران به سلطان علی شهرت یافت و در فین، کاشان، خاوه، جاسب و آبادیهای دیگر به تعلیم و تبلیغ می پردازد. چند سال بعد از سوی حاکم منطقه به شهادت میرسد. دو روز بعد، خبر شهادت امامزاده به فینیها میرسد. آنها با بیل، چوب و چماق به اردهال میروند و در سومین روز شهادت، پیکر پاک سلطان علی را در یک تخته قالی قرار میدهند و بر سر نهری که اکنون، نهر شاهزاده حسین خوانده میشود، غسل میدهند و پس از آن در محل کنونی به خاک میسپرند. به همین دلیل است که فینیها در دومین جمعه ماه مهر به مشهد اردهال میآیند و مراسم خاکسپاری سلطان علی را زنده نگه میدارند.
در آیین چه میگذرد؟
بر پایه برخی اسناد، شهادت فرزند حضرت امام محمدباقر(ع) در روز ۲۷جمادیالثانی سال۱۱۶ هجری قمری همزمان با ماه مهر حدود ۵۵سال پس از واقعه کربلا در خطه اردهال رخ داده است و از اینرو آیین سنتی- مذهبی قالیشویان فین کاشان هر سال در دومین جمعه مهر در مشهد اردهال محل شهادت این امامزاده بزرگوار برگزار میشود. آیین قالیشویان تنها آیین مذهبی اسلامی است که به تقویم خورشیدی برپا میشود؛ این مراسم در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده و در دسامبر۲۰۱۲ در فهرست میراثفرهنگی و معنوی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. مراسم قالیشویان مراسمی برای زنده نگه داشتن یاد امامزاده سلطان علیبن محمدباقر(ع) است که هر ساله خیل عظیمی از جمعیت را بهسوی شهر مشهد اردهال در نزدیکی کاشان میکشاند. در گذشته زمان برگزاری این آیین توسط ریشسفیدان و در معابر عمومی، گذرها، مساجد و حسینیهها اعلام میشد. بدینگونه که یک نفر جارچی، جار میکشید و دیگران را از زمان و چگونگی برگزاری مراسم مطلع میکرد. از ساعات اولیه صبح جمعه، تعداد کثیری از اهالی فین که دارای پوشش پیراهن مشکی و چماقها و چوبهای تراشیده و مخصوص خود هستند، آنها را بهدست میگیرند. چوب به دستان در کنار جوی آبی که در همجواری صحن بقعه شاهزاده حسین(ع) جاری است، جمع میشوند و منتظر میمانند تا قالیشویی شروع شود.
پیادهروی 2هزار نفری جوانان به سمت مشهد اردهال
محمد احترامی،مسئول ستاد قالیشویان با بیان اینکه هر سال بسیاری از شهرهای مختلف برای حضور در مراسم قالیشویان و دیدن این آیین تاریخی به مشهد اردهال سفر میکنند، گفت: ۲ هزار نفر از جوانان فین روز قبل از مراسم پیاده بهسوی مشهد اردهال حرکت میکنند و به عزاداری در این مسیر میپردازند. همایش پیاده روی قالیشویان جمعیت عظیمی از منطقه را در بر میگیرد که در راه با موکبهای حضرتی پذیرایی میشوند.