جریمه‌های ارزان علیه جان‌های گران
شاید خبرش به گوش شما هم رسیده باشد، اینکه رانندگان قانونمدار توسط پلیس راهور تشویق شده‌اند و قرار است سفیر توسعه نظم و انضباط ترافیک شوند. ماجرا این است که اواخر سال گذشته پلیس راهور ناجا با ارسال پیامکی به شهروندان از قرعه‌کشی برای اعطای جایزه به رانندگان قانونمند خبر داد. براساس این پیامک، رانندگانی که در ترددهای نوروزی خود بدون تخلف و تصادف رانندگی کردند، در قرعه‌کشی ۳۰ دستگاه موتورسیکلت، ۲۰۰ جایزه ۲۰ میلیونی، ۳ سفر کربلا، ۲ سفر مشهد و ۱۷۰ جایزه یک میلیونی شرکت داده شدند. در روزهای اخیر هم به‌صورت نمادین ۵ دستگاه موتورسیکلت در شهرک آزمایش به رانندگان قانونمند اهدا شد و از سوی مسئولان اعلام شد که مابقی جوایز در روزهای گذشته در تهران و استان اهدا شده است. در واقع پلیس راهور قصد دارد با این کار به‌منظور تشویق رانندگان قانونمدار از آنان تقدیر و تشکر کند و مشوقی باشد برای دیگر رانندگان تا خلاف نکنند. با اینکه این طرح‌های تشویقی می‌توانند تأثیر مثبت زیادی در کاهش تصادفات و تخلفات داشته باشند اما برای اینکه رانندگان دست از تخلف کردن بکشند، جرایم رانندگی هم باید بازدارنده باشند. اگرچه اقداماتی نظیر فرهنگسازی و ارتقای اجتماعی رفتار رانندگان کنار جرایم رانندگی، می‌تواند زمینه را برای کاهش وقوع تخلفات فراهم کند اما با این حال، به‌نظر می‌رسد که وضعیت تورمی در کشور کار را به جایی رسانده است که مبالغ قبوض جریمه، دیگر کارکرد و جنبه بازدارندگی حداقلی خود را از دست داده‌اند و جریمه‌های 50و 100هزار تومانی دیگر نمی‌توانند برای برخی رانندگان بازدارنده باشند یا سهمی در کاهش تخلفات ایفا کنند.
با مقایسه ارقام جریمه در کشور‌های غربی و میزان میانگین درآمد در این کشورها، مشخص می‌شود که کشور‌های توسعه‌یافته از مبالغ بسیار بالای جریمه به‌عنوان اهرم جدی بازدارندگی در زمینه تخلفات رانندگی استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال در فرانسه، مبلغ 100تا 1500یورو جریمه برای رانندگی با سرعت غیرمجاز، اعمال می‌شود که جریمه بسیار سنگینی برای یک شهروند فرانسوی است. با تبدیل میزان درصد این جریمه نسبت به میزان حقوق دریافتی به ریال در ایران، مبلغ جریمه رانندگی با سرعت غیرمجاز باید خیلی بیشتر از این حرف‌ها باشد اما رانندگان متخلف ایرانی به‌خاطر مبالغ واقعا خنده دار و کم جریمه‌ها معمولا به آن توجهی نمی‌کنند و اکثرا هم با افتخار می‌گویند که جریمه این بد رانندگی کردن‌شان را می‌پردازند.
اگرچه وضعیت اقتصادی کشور، فشار زیادی به مردم وارد کرده است و پلیس باید این مسئله را درنظر داشته باشد و باید تلاش‌ها برای کاستن از سایر عوامل تصادفات در کشور مانند ایمنی خودرو‌ها و وضعیت جاده‌ها نیز روند پرشتابی به‌خود بگیرد، اما به‌نظر می‌رسد باید در مورد مبالغ جریمه برخی تخلفات خطرناک مانند سبقت غیرمجاز که به‌شدت می‌تواند جان سایر رانندگان و شهروندان را به خطر اندازد، بازنگری جدی صورت گیرد.
