رقابت جدید در فضا

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

رقابت فضایی بین‌المللی با هدف فرود روی ماه با پرتاب فضاپیمای لونا-25 روسیه وارد فاز جدیدی شد. روسیه نخستین فضاپیمای فرودگر‌ماه خود را پس از 48سال روز جمعه به فضا پرتاب کرد تا نخستین کشوری باشد که فرود نرم روی قطب جنوبی‌ماه انجام می‌دهد، منطقه‌ای که گمان می‌رود محفظه‌هایی از یخ آب را در خود جای داده است. آمریکا، چین و هند نیز برای فرود روی ماه به‌ویژه با فضانورد از پیش برنامه‌ریزی کرده‌اند اما تلاش روسیه برای پیشی گرفتن در این رقابت و قد علم کردن مقابل غرب، رقابت فضایی را جذاب‌تر می‌کند.

رقابت چندجانبه
ماموریت ماه روسیه، نخستین ماموریت ماه این کشور از سال1976 و شروع یک رقابت چندجانبه است. هند نیز ‌ماه گذشته فرودگر ‌ماه چاندرایان-3 خود را به فضا پرتاب کرد. پیش از این نیز آمریکا و چین هردو برنامه‌های پیشرفته اکتشاف قطب جنوب ‌ماه را هدف قرار داده بودند. به‌گفته یوری بوریسوف، رئیس سازمان فضایی  فدرال روسیه، انتظار می‌رود این فرودگر در 21آگوست (30مرداد) روی ماه فرود ‌آید، اگرچه آژانس فضایی روسیه پیش از این 23آگوست را به‌عنوان تاریخ فرود تعیین کرده بود. بوریسوف پس از پرتاب گفت: اکنون ما منتظر 21آگوست خواهیم بود. امیدوارم یک فرود نرم بسیار دقیق روی ماه انجام شود و امیدواریم کشور اول باشیم.

مشخصات لونا
لونا-25 که تقریبا به‌اندازه یک ماشین کوچک است، قصد دارد به‌مدت یک سال در قطب جنوب ماه، جایی که دانشمندان ناسا و سایر آژانس‌‌های فضایی در سال‌های اخیر آثاری از یخ آب را در دهانه‌های سایه ‌دار منطقه شناسایی کرده‌‌اند، کار کند. این کاوشگر با وزن 1.8تن و قابلیت حمل 31کیلوگرم تجهیزات علمی، از یک اسکوپ برای نمونه‌برداری از سنگ از عمق 15سانتی‌متری برای آزمایش وجود آب یخ زده استفاده می‌کند.

بازگشت قدرت فضایی روسیه
ماموریت لونا-25 بسیار برای روس‌ها حیثیتی است. کرملین می‌گوید: تحریم‌های غرب بر سر جنگ اوکراین که بسیاری از آنها بخش هوافضای مسکو را هدف قرار داده‌اند، نتوانسته‌اند اقتصاد روسیه را فلج کنند. روسیه چند دهه روی فرود بر‌ماه در حال برنامه‌ریزی است و نشستن روی ماه زودتر از آمریکا، پس از آنکه تمام روابط فضایی مسکو از سوی غرب قطع شد، می‌تواند استقلال فضایی آنها را به رخ بکشد. آژانس فضایی اروپا قصد داشت دوربین ناوبری Pilot-D خود را با اتصال به فرودگر لونا-25 آزمایش کند، اما پس از درگیری روسیه با اوکراین، روابط خود را با این پروژه قطع کرد. نیل آرمسترانگ فضانورد آمریکایی در سال1969 نخستین کسی بود که روی ماه قدم گذاشت، اما ماموریت لونا-2 اتحاد جماهیر شوروی نخستین فضاپیمایی بود که در سال1959 به سطح‌ماه رسید و ماموریت لونا-9 در سال1966 نخستین فرود نرم روی ماه را انجام داد.