گپ و گفت
رئیس انجمن مامایی ایران توضیح می‌دهد
مامای همراه برای کدام زایمان‌ها لازم است؟
پروانه بندپی
زایمان، یک پروسه طولانی است که خیلی از مادران باردار را خسته و خیلی از آنان را نیز دچار هراس دائمی می‌کند که مبادا اتفاقی برای جنین‌شان بیفتد. همین ترس موجب می‌شود که بسیاری از آنان به زایمان سزارین تمایل پیدا کنند و آن را به زایمان طبیعی ترجیح دهند تا در طول زایمان هیچ اتفاق ناگواری برای فرزندشان یا خودشان رخ ندهد. متخصصان می‌گویند اگر زنان از شرایط و تغییرات بدن خود در طول دوران بارداری آگاهی کافی داشته باشند، در کلاس‌های آمادگی زایمان شرکت کنند، مامای همراه داشته باشند و به مامای همراه اعتماد کنند، نه‌تنها ترسی از دوران بارداری نخواهند داشت، بلکه دوران بارداری خوشایند و شیرین و پرخاطره‌ای خواهند داشت و درنهایت نیز ممکن است تصمیم بگیرند زایمان خود را طبیعی انجام دهند. اما اگر از تغییرات بدن خود در طول دوران بارداری اطلاعی نداشته باشند و مطالعه نکنند و در کلاس‌های آمادگی زایمان هم شرکت نکنند، ممکن است هم دوران بارداری سخت و دشواری را بگذرانند و هم شیوه زایمان درست را نیز برای خود انتخاب نکنند.
اما خیلی از زنان هنوز نمی‌دانند مامای همراه کیست و چقدر اهمیت دارد و آیا در کشور ما موضوعی جدید است؟ خیلی از زنان، داشتن مامای همراه را کاری تشریفاتی و غیرضروری می‌دانند. خیلی از آنها هم تصور می‌کنند کارکرد مامای همراه تنها برای روز زایمان است.
دکتر ناهید خداکرمی، رئیس انجمن مامایی ایران در این رابطه به همشهری می‌گوید: مامای همراه موضوع جدیدی در کشور ما نیست و از سال ۱۳۸۵ در کشور تعریف و آیین‌نامه آن تدوین و ابلاغ شد و بسیار مورد اقبال مادران قرار گرفت. او اشاره می‌کند: این موضوع نه در ایران و نه در جهان جدید نیست اما در سال‌های اخیر بیشتر شناخته شده و رایج‌تر شده است. در کشور ما از حدود ۲۵ سال پیش، کلاس‌های آمادگی زایمان برگزار می‌شود. این کلاس‌ها را ماماها برگزار می‌کنند. رئیس انجمن مامایی ایران ادامه می‌دهد: ۱۵ تا ۲۰ درصد بارداری‌ها ممکن است توأم با یک عارضه باشد. مثلا مادر یک مشکل زمینه‌ای مثل دیابت یا فشارخون داشته باشد. یا وقتی باردار شد، ممکن است جنین به دلایلی نیاز به خدمات تخصصی داشته باشد. بقیه آن ۸۵درصد هیچ نیازی به خدمات خاص تخصصی ندارند. تنها چیزی که لازم دارند، این است که اول، تحت مراقبت باشند تا عارضه‌ای در آنها بروز پیدا نکند یا درصورت بروز عارضه، زودتر خبردار شوند. دوم، لذتبخش شدن بارداری و زایمان برای مادر است تا ترس‌ها و نگرانی‌های مادر کم شود. این مراقبت حتما ضروری و نیاز است. این مراقبت‌ها تا علم بوده و هست، در تمام دنیا همیشه توسط ماماها ارائه می‌شود. در کشور ما هم این خدمات را همیشه ماماها ارائه می‌داده‌اند.
رئیس انجمن مامایی می‌گوید: خدمات مامای همراه هم برای زنانی است که قصد زایمان طبیعی دارند و هم برای زنانی که می‌خواهند به شیوه سزارین زایمان کنند. چون خدمات مامای همراه از اول بارداری شروع می‌شود تا ۴۰روز بعد از زایمان. بعد از زایمان اتفاقا مراقبت‌ها از مادر و نوزاد مورد نیازتر است. مادر در دوره شیردهی حمایت ویژه می‌خواهد. چون خیلی از مادرها بعد از زایمان دچار اندوه و افسردگی می‌شوند، یا مشکلات رسیدگی به نوزاد را دارند، یا خودشان دچار عوارضی می‌شوند. البته مامای همراه کاملا انتخابی و به خواست مادر است و اصلا اجباری در کار نیست.
دکتر خداکرمی می‌گوید: اگر زن بارداری مامای همراه بخواهد، وظیفه تمام مراکز درمانی چه خصوصی و چه دولتی است که شرایط مامای همراه را برای او فراهم کنند. یک نکته که سیاستگذاران و تصمیم‌سازان ما به‌خصوص در ستاد جمعیت آن را فراموش کرده‌اند، این است که می‌خواهند افزایش نرخ باروری داشته باشیم، ولی برآورد کردن نیازهای مادر را که خیلی اهمیت دارد، در دستور کار ندارند.
رئیس انجمن مامایی ایران می‌گوید: ما آیین‌نامه وزارتی داریم و ماماها تعرفه دارند. شما با مادران باردار هم که صحبت کنید، می‌بینید که چقدر احساس آرامش و رضایت دارند از اینکه مامای همراه دارند.
دکتر خداکرمی تأکید می‌کند: زایمان یک پروسه ۸ تا ۲۰ساعته است و شیوه اداره زایمان مهم است و نیاز است که مراقبت نفر به نفر از مادر شود و اگر مادر در روز زایمان کسی را کنارش داشته باشد که از قبل می‌شناسد و در کلاس‌های آمادگی زایمان با او آشنا شده، احساس آرامش و اطمینان پیدا می‌کند. خود مادران به این را اذعان می‌کنند. ما نباید بگوییم خب بیمارستان که هست و جراح هم هست و تمام. خیر، نیازهای مادر اینها نیست. نیاز اصلی یک مادر باردار، مورد حمایت قرار گرفتن است تا زایمانش خوشایند شود.رئیس انجمن مامایی ایران درباره اهمیت مامای همراه توضیح می‌دهد: یکی از خاصیت‌های مامای همراه این است که در طول دوره بارداری، در روز زایمان و پس از زایمان ۲۴ساعته در اختیار مادر باردار است. هر اتفاقی برای زن باردار بیفتد یا هر سؤالی داشته باشد، می‌تواند به مامای همراه خود زنگ بزند.
رئیس انجمن مامایی ایران درباره تعداد ماماهای کشور هم توضیح می‌دهد: حدود ۶۰هزار نیروی ماما در سامانه نظام پزشکی داریم که حدود ۱۲هزار نفر از آنها در بخش دولتی کار می‌کنند. یعنی خدمات دوران بارداری حدود یک میلیون مادر باردار را در شبکه بهداشت، ماماها ارائه می‌دهند.
