آرایشگاه کتاب

مهتاب خسروشاهی

برای شما فقط یک هدیه است؛ اما برای کودکی که آن را دریافت می‌کند، گاهی تمام زندگی است؛ مانند هدیه « آلوین ایربی» آموزگاری که نخستین کتاب را به شاگرد آرایشگاه داد.
5سال پیش، وقتی ایربی منتظر نوبت خود در آرایشگاه بود، پسربچه‌ای که حالا یکی از دانش‌آموزان اوست، وارد آرایشگاه شد و با حسرت به کتابی که دست او بود نگاه کرد. این نقطه شروع ایده ایربی بود؛ نقطه شروع تلاش برای تدریس به کودکانی که در محله‌های عمدتا پایین شهر برانکس در آمریکا برای امرار معاش خود و خانواده‌شان کار می‌کنند و فرصت رفتن به مدرسه را ندارند.
اکنون پس از گذشت 5 سال، مؤسسه غیرانتفاعی ایربی به‌نام Barbershop Books، 50هزار عدد کتاب رایگان را بین بیش از 200آرایشگاه در محله‌های عمدتا سیاهپوست‌نشین در 24ایالت از ایالات متحده توزیع کرده است. ایربی معتقد است آمار بی‌سوادی در میان جوامع سیاهپوست بالاست و از سوی دیگر آرایشگاه‌ها یکی از مراکز اجتماع شهری هستند که از سنین مختلف مردم در آن حضور دارند. ایربی که آموزگار کلاس اول ابتدایی است عقیده دارد وجود کتاب در آرایشگاه‌ها، بچه‌ها را به مطالعه تشویق می‌کند و به این ترتیب آنها را به یادگیری سواد خواندن و نوشتن سوق می‌دهد. مؤسسه او با همکاری آرایشگاه‌ها، مکان مناسبی را برای مطالعه کودکان در همان محل آرایشگاه طراحی کرده است. این مکان در واقع نیمکت و قفسه‌هایی مملو از کتاب‌های مناسب برای سنین مختلف دارد. به این ترتیب تا زمانی که منتظر نوبت خود یا والدین‌شان هستند، بچه‌ها می‌توانند کتاب مطالعه کنند. برای آنکه بچه‌ها به مطالعه بیشتر علاقه‌مند شوند، ایربی به آرایشگرها یاد داده که با طرح پرسش‌هایی بچه‌ها را به مطالعه کتاب تشویق کنند. برای مثال از آنها درباره موضوع یکی از کتاب‌ها بپرسند یا اینکه درباره موضوع یکی از کتاب‌ها با بچه‌ها صحبت کنند. همچنین به بچه‌ها پیشنهاد دهند تا زمان فرا رسیدن نوبت‌شان می‌توانند کتاب‌ها را ورق بزنند. این آموزگار دلیل قرار دادن کتاب‌ها در آرایشگاه‌های مردانه را آمار پایین آموزگاران مرد می‌داند. به این ترتیب که فقط 2درصد از آموزگاران را معلمان مرد سیاهپوست تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر بسیاری از کودکان سیاهپوست توسط مادران سیاهپوست و به‌صورت تک‌والدی بزرگ می‌شوند و هیچ‌گاه مردی را در حال مطالعه در منزل نمی‌بینند. البته این به این معنی نیست که دختران نیز همراه پدران خود به آرایشگاه نمی‌آیند، اما دخترها در فرصت‌های دیگر امکان مطالعه دارند، برای مثال شنیدن قصه یا مطالعه کتاب همراه با مادر در منزل.
آلوین ایربی در حال توسعه برنامه درسی مدرسه است تا به دانش‌آموزان اولویت‌های انتخاب کتاب را بیاموزد. این برنامه که به فرهنگ مردم سیاهپوست نیز توجه دارد،
 Reading So Lit نامگذاری شده است. این آموزگار امید دارد با اجرای این برنامه به دانش‌آموزان شیوه درست انتخاب کتاب و یافتن علایق خود را بیاموزد. این مهارت‌ها می‌توانند به بالا بردن سطح خواندن و نوشتن منجر شوند.