به سمت ترمیناتور شدن حرکت خواهیم کرد

حمیدرضا ضیایی‌پرور -کارشناس هوش مصنوعی

ما هوش مصنوعی را روشی ماشینی می‌دانیم که سعی دارد، هوش انسان را تقلید کند. این ساده‌ترین تعریف از هوش مصنوعی می‌تواند باشد. اما این در چه زمینه‌هایی کار می‌کند؛ مهم‌ترین موضوع یادگیری است. یعنی یاد بگیرد که چگونه حل مسائل بکند.
 حوزه دوم اما درک یا شناخت است. این مهم‌ترین ویژگی مغز انسان به‌حساب می‌آید. بدین شکل که چه و که را می‌شناسد، گفتار، محیط، صدا و تصویر را می‌شناسد. آخرین چیزی که در حوزه‌ هوش مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، محاسبات است و به همین دلیل رشته‌هایی مثل علوم محاسباتی کاملا در حوزه‌ هوش مصنوعی کاربرد دارند.
 بنابراین، هوش مصنوعی یک مدل از برنامه‌ریزی رایانه‌ای است که یک ماشین یعنی یک ماشین به مفهوم عمومی را قادر می‌کند، رفتاری شبیه به رفتار انسان از خود نشان بدهد. حالا آن ماشین می‌تواند کامپیوتر یا تلفن همراه هوشمند باشد.
به‌عنوان نمونه باید گفت که همین هوش می‌تواند در حوزه پزشکی، عمل جراحی روباتیک انجام دهد. به‌صورت کلی باید گفت که هوش مصنوعی یک ابرفناوری است که بر همه‌ علوم و فنون و صنایع دیگر سایه‌ می‌افکند. به‌طور طبیعی رفتار و به‌اصطلاح تأثیر این فناوری در همه‌ حوزه‌ها خود را نشان داده است؛ از یک حوزه‌ ساده‌تر مانند رسانه، چاپ و ارتباطات گرفته تا حوزه‌های بسیار بسیار پیچیده‌ مانند هوافضا.
بنابراین هوش مصنوعی یک فناوری عام است که در همه‌ حوزه‌ها کاربرد دارد. در این راستا ما شاهد شکل‌گیری فیلم‌های علمی تخیلی بوده‌ایم که رگه‌هایی از مقاصد علمی را در خود دارند. ما به سمت متاورس می‌رویم که کاملا مبتنی بر هوش مصنوعی است. به دنیایی خواهیم رسید که شاهد تولد انسان سایبورگی خواهیم بود؛ به‌گونه‌ای که در بدن انسان‌ها تراشه‌هایی قرار می‌گیرد. هوش مصنوعی قطعا مسائل را دچار تحول خواهد کرد و ما به سمت ترمیناتور شدن حرکت خواهیم کرد. درخصوص مهم‌ترین چالش پیش‌روی هوش مصنوعی در ایران هم باید گفت که این چالش، خود دانش هوش مصنوعی است؛ چون یک دانش جدید محسوب می‌شود.
 حوزه هوش مصنوعی در لبه دانش و در «های‌تک» قرار دارد. موضوع اصلی رقابت بین ابرقدرت‌ها در زمینه علم و فناوری است. بالاترین سطح فناوری اکنون هوش مصنوعی است و بزرگ‌ترین چالش ما این است که این موضوع را درست درک نکرده‌ایم و متخصص آن را نداریم، کار پژوهشی به‌درستی انجام نداده‌ایم. البته درحال برداشتن گام‌های نخست و مهمی در این حوزه هستیم.