لزوم ورود تمام دستگاه‌های متولی برای ساماندهی دستفروشان

سعید بیگی-مدیر عامل شرکت ساماندهی مشاغل

موضوع دستفروشی، پدیده‌ای است که منحصر به امروز و دهه گذشته نیست؛ چندین دهه است که نه‌تنها کشور ما بلکه سایر کشورها با آن درگیر هستند. شهر تهران هم به واسطه حضور جمعیت زیاد و موضوعات دیگر، روزانه شاهد تردد زیادی بوده که در آن انجام می‌شود. با توجه به توسعه فضاهای مختلف شهر و ایجاد ایستگاه‌های مترو، نقاط پرترددی در تهران شکل گرفته و حضور شهروندان در آن بیشتر حس می‌شود.
مسئله دستفروشی جزو موضوعاتی است که متولی‌های متعددی دارد؛ به این صورت که وقتی وضعیت کشورهای مختلف را بررسی می‌کنید، شاهد هستید که شهروندان، شهرداری و دستگاه‌های مختلف پای کار آمدند تا این موضوع را ساماندهی کنند. ما نیز در تهران دغدغه‌هایی در حوزه دستفروشی داشتیم؛ برهمین اساس به این موضوع ورود کردیم. در این حوزه، چند چالش وجود دارد؛ مثلا در بحث دستفروشی گروهی وجود دارند که به‌دنبال شغل و گذران زندگی هستند، اما در بخش دیگر گروه‌هایی هستند که یا اتباع بیگانه بوده، یا مغازه دارند؛ بنابراین باید این گروه‌ها از هم تمیز داده شوند، اما در کف خیابان تشخیص دادن این افراد هم سخت است و هم هنگام انجام این کار یک فضای احساسی در جامعه ایجاد می‌شود.
توصیه اول ما این است که دستفروشان برای فروش اجناس خود وارد بازارهای محلی ما شوند. شهرداری تهران روزبازار، شب‌بازار، همه‌روز‌بازار، بازارهای موقت و یا بازارهای ثابتی را ایجاد کرده تا بساط‌گستران ساماندهی شوند. برای ساماندهی در حال حاضر روال به این صورت است که در هر منطقه از شهر، کلونی‌های دستفروشان شناسایی می‌شود و شهرداری منطقه با کمک شرکت شهربان و حریم‌بان، معابر را از فضای آشفته حضور دستفروشان ساماندهی می‌کند و اجازه سد معبر در معابر را نمی‌دهد. افرادی که شناسایی می‌شوند اگر مستحق حمایت باشند به حضور و فعالیت در بازارهای شهرداری، راهنمایی می‌شوند. اگر بازاری در اطراف کلونی دستفروشان وجود نداشت، زمینی را در شرکت ساماندهی شناسایی می‌کنیم و به‌صورت یک بازارچه به طور موقت و بلندمدت در اختیار دستفروشان برای کاسبی قرار می‌دهیم.
نکته قابل توجه این است که سایر دستگاه‌هایی که در این زمینه وظیفه دارند باید پای کار بیایند. در ابتدا باید تکلیف رسمی و غیررسمی بودن شغل دستفروشی مشخص شود. باید بدانیم مراودات مالی این افراد به چه صورت انجام می‌شود؟ کالاها و اجناس این افراد برای فروش از کجا آورده می‌شوند که نیاز است واحدهای صنفی و اتاق اصناف در این موضوع ورود کنند.
درحال حاضر روزبازارهای شهرداری در تمام مناطق برگزار می‌شوند و طی سال گذشته از ۳۶بازار به حدود ۶۰بازار افزایش
یافته اند؛ دستفروشی که می‌خواهد وارد روز بازار شود، باید به ناحیه‌های شهرداری منطقه مراجعه کند؛ آدرس روزبازارها داده خواهد شد، همچنین مشخصات بازارها در سامانه شفافیت شهرداری تهران نیز وجود دارد و در نواحی و مناطق در مورد این موضوع توجیه هستند. حتی اگر دستفروشان به ‌خود روزبازار مراجعه کنند، بهره‌بردار که از طرف خود شهرداری مشخص شده در محل حاضر است و می‌توانند برای حضور در بازارها ثبت‌نام کنند.
مشکل افرادی که به‌روزبازار نمی‌روند این است که برخی از این افراد دستفروش نیستند و به‌دنبال درآمد کلان هستند. شهرداری حدود 6 هزار دستفروش را ساماندهی کرده و در بازارهای مختلف ما مشغول به فعالیت هستند.
برای راه‌اندازی سامانه جدید در این حوزه نیازمندی‌های خود را به سازمان فناوری و اطلاعات شهرداری تهران اعلام کردیم. دستفروشان باید بتوانند به‌صورت اینترنتی برای حضور در بازارها ثبت‌نام کنند و یک سامانه جامع باید باشد تا بازارهای مختلف را معرفی کند. تمام این موارد باید از طریق یک سامانه جامع انجام شود و وظیفه شرکت ما این بوده که نیازمندی‌های خود را اعلام کنیم. درحال حاضر سازمان فاوا و مرکز نوسازی و تحول اداری شهرداری، کمک و همکاری لازم را داشته و سازمان فاوا در حال پیگیری این موضوع است تا هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد.
هزینه روزبازارهای شهرداری به این صورت است که براساس مصوبه شورا بهای خدمات مشخص شده است و سال گذشته از شورای شهر درخواست داشتیم تا قیمت روزبازارها برای سال‌جاری افزایش پیدا نکند. درحال حاضر به ازای هر مترمربع، شهرداری، روزانه 9هزار تومان دریافت می‌کند که غرفه‌های این افراد 2 در 2 بوده که 36هزار تومان خواهد شد. برای سال‌جاری هم همین نرخ تعیین شده که بهره‌برداری را مشخص می‌کنیم تا هزینه‌های رفت و روب، همکاری با اورژانس و نیروی انتظامی، نصب سایه‌بان و ... را انجام ‌دهد و این هزینه بابت نگهداشت این بازارها دریافت می‌شود.