نگاههای نگران به عدمتمدید توافق انتقال غلات
نبض بازار غلات جهان در نوسان شدید است و بازار چشم به تمدید تواقق انتقال غلات از دریای سیاه دارد. پس از آغاز جنگ اوکراین، انتقال غلات طی حدود 5ماه از دریایسیاه به دلیل شرایط جنگی متوقف شد و در این مدت قیمت جهانی گندم و آرد در برخی مناطق فقیر آفریقا تا 200درصد افزایش یافت. تشدید بحران انسانی و بدتر شدن گرسنگی جهانی سرانجام دوطرف جنگ را با میانجیگری ترکیه و سازمان ملل به پای میز مذاکره در استانبول کشاند و دوطرف جنگ اوکراین توافقی را برای انتقال ایمن کشتیهای حامل غلات امضا کردند. این توافق اگرچه قیمت گندم را بهتدریج تعدیل کرد، اما عمر توافق یک سال بود و اکنون با پایان یافتن این توافق یکساله آنگونه که آناتولی گزارش داده است، «دمیتری پسکوف»، سخنگوی کاخ کرملین با تأیید پایان زمان توافق کریدورغلات، گفته است که روسیه فقط به شرط اجرای تعهدات طرف مقابل حاضر به بازگشت خواهد بود. «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز در گفتوگو با خبرگزاری تاس تأیید کرده که روسیه با شرایط فعلی حاضر به تمدید توافق انتقال غلات از دریای سیاه نیست و این موضوع را به ترکیه و اوکراین و دبیرکل سازمان ملل ابلاغ کرده است.
علت مخالفت روسیه با تمدید توافق غلات به اعتراضات این کشور طی چندماه گذشته به عدماجرای تعهدات طرف مقابل بازمیگردد. روسیه گفته است که براساس توافق سال گذشته قرار بود بخش عمده غلات دریای سیاه به کشورهای فقیر آفریقایی و جوامع آسیبپذیر صادر شود، اما در یک سال گذشته عمده محصولات غلات و گندم به کشورهای ثروتمند غربی و اروپایی صادر شده است. براساس اعلام خبرگزاری فرانسه، وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که بیشتر صادرات اوکراین به کشورهای ثروتمند انجام میشود.
علاوه براین، شاید یکی از دلایل عدمتمدید توافق غلات میان روسیه و اوکراین، تغییر جایگاه ترکیه بهعنوان میانجی اصلی این توافق است. ترکیه در یکماه گذشته از ریاستجمهوری اوکراین میزبانی کرده، فرماندهان شبهنظامی اوکراین را برخلاف تعهد قبلیاش به روسیه آزاد کرده و برخلاف میل روسیه با عضویت سوئد در ناتو موافقت کرده است. موضعگیریهای اخیر ترکیه در یکماه گذشته هیچکدام به مذاق روسها خوش نیامده، تا آنجا که سخنگوی کاخ کرملین پس از آزادی فرماندهان شبهنظامی اوکراین در جریان سفر «ولودیمیر زلینسکی»، رئیسجمهور اوکراین به آنکارا اعلام کرد که ترکیه موقعیت بیطرفی خود نسبت به جنگ اوکراین را از دست داده است. لازم به ذکر است که گروهی از شبهنظامیان هنگ آزوف در ماههای ابتدایی جنگ اوکراین در یک مجتمع صنعتی در ماریوپل در برابر پیشروی نیروهای روس مقاومت کردند. آنها درماهمه سال۲۰۲۲ به اسارت روسیه درآمدند و 5نفر از فرماندهان هنگ آزوف چندماه بعد در جریان مبادله اسرا بین اوکراین و روسیه به ترکیه انتقال یافتند. ترکیه به روسیه تعهد داده بود که این فرماندهان شبهنظامی تا زمان پایان جنگ به اوکراین تحویل داده نخواهند شد.