در مخازن سدها چه می‌گذرد؟

براساس آمارهای وزارت نیرو، در سال آبی جاری، 5سد کشور با افزایش بیش از 75درصدی ذخایر آبی مواجه بوده‌اند؛ اما در مقابل تعداد بسیار بیشتری از سدها کاهش قابل‌توجه موجودی آب را تجربه می‌کنند. ذخیره آب 12سد به کمتر از 20درصد رسیده است. به گزارش همشهری، در سال آبی جاری (ابتدای مهر 1401تاکنون) میانگین بارندگی کشور به 204.8میلی‌متر رسیده که این مقدار نسبت به‌مدت مشابه در سال آبی قبل 10درصد و نسبت به میانگین دوره‌های مشابه بلندمدت 14درصد کاهش نشان می‌دهد. وخامت وضعیت بارندگی، اثر مستقیمی بر وضعیت سدها داشته و منجر به ناترازی آنها شده است؛ هرچند به‌واسطه مدیریت انقباضی و سختگیری در رهاسازی آب غیرشرب، بخشی از تبعات کم‌بارشی برای مخازن سدها خنثی شده است.

سدهای تشنه
بررسی آمارهای وزارت نیرو از آورد آبی سدهای کشور نشان می‌دهد در شرایط فعلی، از مجموع سدهای شرب و کشاورزی، برخی سدها شرایط نامساعدی دارند و موجودی آب آنها کمتر از 20درصد است. ذخیره آب سدهای دوستی و طرق در استان خراسان رضوی به‌ترتیب ۱۰درصد و ۱۴درصد برآورد شده و سد خداآفرین در استان آذربایجان غربی نیز ۱۱درصد آب دارد. همچنین موجودی آب در سد بارون استان آذربایجان غربی ۱۹درصد، سد شمیل و نیان استان هرمزگان ۲۰درصد، سد نهرین استان خراسان جنوبی ۱۹درصد، سد تنگوئیه سیرجان استان کرمان ۱۴درصد و سد ساوه استان مرکزی ۱۴درصد اعلام شده است. در این میان، سد رودبال داراب استان فارس ۳درصد و چاه‌نیمه‌های استان سیستان و بلوچستان فقط ۵درصد پر هستند و میزان پرشدگی سدهای دز استان خوزستان و وشمگیر، گلستان و بوستان استان گلستان صفر است.

دخل‌وخرج سدها
حجم آب موجود در سدهای کشور به ۲۹میلیارد و ۴۶۰میلیون مترمکعب رسیده که در مقایسه با سال گذشته ۲۰درصد افزایش داشته درحالی‌که میزان بارش‌های جوی در سال آبی جاری معادل 14درصد کمتر از سال آبی قبل بوده است. این تناقض از یک‌سو ناشی از مدیریت انقباضی و سخت‌گیرانه وزارت نیرو در رهاسازی آب غیرشرب و از سوی دیگر نتیجه افزایش دمای هوا و بالارفتن ضریب ذوب ذخایر برفی سدهاست. براساس آمارهای وزارت نیرو، از مهر سال گذشته تاکنون، میزان ورودی آب به مخازن سدهای کشور معادل ۳۶میلیارد و ۲۲۰میلیون مترمکعب بوده که این عدد در مقایسه با سال گذشته ۲۹درصد افزایش داشته است؛ اما در مقابل، میزان خروجی از مخازن سدهای کشور در این دوره ۲۵میلیارد و ۸۱۰میلیون مترمکعب ثبت شده که فقط ۱۳درصد بیش از سال آبی گذشته است. در نتیجه این تحولات، میزان پرشدگی سدهای کشور به 60درصد رسیده و 40درصد ظرفیت آنها خالی است.