پشت پرده برکناری رابرت مالی

«معمای برکناری رابرت مالی» شاید عنوان خوبی برای روایت پلیسی ـ امنیتی کنار گذاشتن ناگهانی و البته چراغ خاموش دیپلمات ارشد آمریکایی از وزارت خارجه به‌ویژه پرونده گفت‌وگوهای هسته‎ای ایران باشد. داستان درباره «رابرت مالی» است، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران که پس از یک دوره مخفی‌کاری وزارت خارجه آمریکا و تلاش برای پنهان کردن خبر برکناری ناگهانی‌اش، حالا مشخص شده که بدون دستمزد به مرخصی اجباری فرستاده شده و وظایفش را آبرام پالی، معاون او برعهده گرفته است. اما رابرت مالی چرا اینطور ناگهانی برکنار شد؟
رابرت مالی ۶۰ساله که در سال‌های اولیه دهه۲۰0۰ میلادی در تلاش‌های بیل کلینتون، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، برای میانجیگری در روند سازش و پس از آن نیز در فعالیت‌های دیپلماتیک برای حصول توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران نقش داشت، در ژانویه ۲۰۲۰ میلادی و در دولت «جو بایدن» به سمت نماینده ویژه آمریکا در امور ایران منصوب شد. آنطور که شبکه سی‌ان‌ان نوشته است رابرت مالی خود نیز از دلایل برکناری‌اش اطلاع چندانی ندارد یا حداقل اینطور وانمود می‌کند. گفته شده، تصمیم برکناری، پس از آن گرفته شده که صلاحیت امنیتی مالی چند وقت قبل‌تر به‌دلیل تحقیقات درباره استفاده نامناسب او از اطلاعات محرمانه به حالت تعلیق درآمده است. رابرت مالی البته سابقه چندان خوبی هم در زمینه رعایت پروتکل‌های امنیتی و دیپلماتیک ندارد. او در سال۲۰۰۸ میلادی نیز در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا، به‌خاطر افشای گزارش‌هایی درباره ملاقات باراک اوباما، کاندیدای ریاست‌جمهوری حزب دمکرات، با اعضای گروه مقاومت اسلامی (حماس) که از قضا جنجال زیادی هم به پا کرد مجبور شد از سمت خود به‌عنوان مشاور سیاست خارجی کناره‌گیری کند.
گرچه هنوز مشخص نیست کشف چه موضوعی باعث معلق شدن مجوز امنیتی رابرت مالی شده و اینکه این تغییر چه تأثیراتی بر روند مذاکرات هسته‌ای خواهد داشت، (البته که دولت آمریکا تأکید کرده که هیچ تأثیری نخواهد داشت) اما از شواهد چنین برمی‌آید که اقدام وزارت خارجه آمریکا برای تعلیق مجوز امنیتی رابرت مالی در این وزارتخانه یا در داخل دولت جو بایدن به‌طور گسترده اعلام نشده است؛ چرا که وزارت خارجه ترجیح داده احتمالا به‌دلیل تبعات سیاسی از اعلام چنین خبری خودداری کند و مالی را حتی پس از مسدود شدن دسترسی‌های امنیتی‌اش مدتی در سمتش حفظ کرده و بیانیه‌ای درباره جایگزینی او صادر نکند. این مسئله زمانی حساسیت‌برانگیز شد که وزارت خارجه در پاسخ به درخواست کنگره برای حضور رابرت مالی در کنگره جهت ارائه پاره‌ای توضیحات درباره روند گفت‌وگوهای هسته‌ای، مرخصی اجباری دیپلمات ارشدش را پنهان کرده و در عوض عنوان کرده که او به‌دلیل بیماری یکی از اعضای نزدیک خانواده در آن بازه زمانی در پستش حضور نداشته است؛ اقدامی که افشای آن خشم مخالفان جمهوری‌خواه دولت بایدن را برانگیخته و شائبه تلاش وزارت خارجه آمریکا برای گمراه‌کردن کنگره را مطرح کرده‌اند.