انیمیشن ماه
در سوگ مکان‌های متروک
«سوزومه» رئالیسم را با فانتزی ماوراء طبیعی ترکیب کرده است
ندا زندی
ماکوتو شینکای، انیماتور و فیلمساز ژاپنی را باید هنرمند فاجعه خواند. او در انیمه‌هایش دغدغه فاجعه‌هایی را دارد که محیط‌زیست و بالتبع زندگی انسان‌ها را تهدید می‌کنند و اگر به آنها بی‌توجه باشیم و از وظایف‌مان در قبال طبیعت غفلت کنیم، این فجایع می‌توانند پایان تمدن بشری را رقم بزنند. او نگرانی‌ها‌یش برای زمین انسان‌ها را در دل قصه‌هایی خیالی و اسطوره‌ای مطرح می‌کند و داستان‌های پرمایه و سرگرم‌کننده و عجیبی که برای بیان دغدغه‌هایش به‌کار می‌گیرد، اجازه نمی‌دهد که نگرانی‌اش برای محیط‌زیست شکل شعاری و ناپخته پیدا کند. وقتی انیمه‌های شینکای را می‌بینید، وارد دنیایی می‌شوید که در عین خیالی و تجریدی بودن مشابهت‌های زیادی با دنیای واقعی دارد. این هنر شینکای است که از دنیای واقعی آشنایی‌زدایی می‌کند و ما را به دل قصه‌ای خیالی می‌برد، اما حس‌وحال رئالیستی‌ای را که میشناسیم و ما را به همذات‌پنداری با شخصیت‌هایش سوق می‌دهد، از ما دریغ نمی‌کند. «سوزومه» نیز چنین مشخصاتی دارد. شینکای درباره این ویژگی «سوزومه» در گفت‌وگویی با نشریه «سایت‌اند ساند» گفته: «مردم باید بتوانند از این فیلم لذت ببرند، باید هیجان‌انگیز باشد. در غیراین صورت، علاج یک فاجعه واقعی در قالب سرگرمی فایده‌ای ندارد. ممکن است این علاج را در یک رمان یا یک مستند یا یک برنامه خبری هم پیدا کنید. بسیاری فرمت‌های دیگر وجود دارند که شاید مناسب‌تر باشند.» نکته سرگرمی و لذت است. سوزومه آنقدر مصالح داستانی فراوان، عناصر بصری چشم‌نواز و روایت گسترده و جاه‌طلبانه‌ای دارد که به تماشاگر فرصت می‌دهد آرام آرام به دغدغه بنیادین آن که نگرانی برای محیط‌زیست است بیندیشد و در نهایت آن را جدی بگیرد.
سوگ شادان
ماکوتو شینکای زمانی که در حال سفر در ژاپن بود تا درباره کارهای پیشینش صحبت کند، ایده «سوزومه» به ذهنش خطور کرد. او گفته: «در ژاپن مرسوم است که قبل از شروع ساخت‌وساز یک ساختمان یا خانه جدید، مراسم «جیچین سای» یا مراسم افتتاحیه برگزار می‌شود، اما وقتی آنها را میبندیم، کاری انجام نمی‌دهیم.» شینکای متوجه شد که به‌دلیل کاهش نرخ زاد و ولد و پیری جمعیت در ژاپن، مناطق خالی یا متروک بیشتری وجود دارد، بنابراین به فکر نوشتن داستانی در مورد «سوگواری برای مکان‌های متروک» افتاد. در نتیجه، فیلم ناگزیر به فیلمی جاده‌ای درباره بازدید از مکان‌ها تبدیل شد. در «سوزومه» مکان‌های متروک صرفا ویرانه‌هایی نیستند که از زندگی تهی شده باشند، آنها خاطراتی را از آدمها و زندگی‌هایشان در خود جای داده‌اند که با متروک شدن‌شان این خاطرات نیز در حال از دست رفتن است. نوستالژی «سوزومه» صرفا غمخواری برای گذشته را تبلیغ نمی‌کند بلکه به‌دنبال پاسداشت زندگی پیشینیان و جلوگیری از تخریب مکان‌ها و زندگی آدم‌هایی است که خبر ندارند با سبک زندگی‌ای که در پیش گرفته‌اند، چه خاطرات بالقوه‌ای تهدیدشان می‌کند.
انیمه پیکارسک
نیک بِرَدشاو در «سایت‌اندساند» درباره «سوزومه» می‌نویسد: «سوزومه» یکی دیگر از بلاک‌باسترهای شاخص شینکای است: مجلل، صادق، مرکب از رئالیسم معاصر با فانتزی و فولکلور ماوراء طبیعی درحالی‌که قهرمان نوجوان خود را به‌واسطه خطر ملموس زمین‌لرزه در سایه فاجعه‌ای زمین‌شناسی دنبال می‌کند. در عین حال، شینکای تغییراتی (نسبت به آثار قبلی خود) ایجاد کرده: داستان شکل بسط یافته‌تر پیکارسک پیدا کرده؛ عشق جوانی همچنان وجود دارد اما خیلی مهم نیست و آزمون‌ها و چالش‌های قهرمان، او را دوباره با تروماهای دوران کودکی‌اش پیوند می‌دهد. مهم‌تر از همه، فانتزی ماجراجویانه شینکای یک تراژدی تاریخی واقعی را به یاد می‌آورد؛ زلزله بزرگ شرق ژاپن در سال 2011که با نام زمین‌لرزه و سونامی توهوکو شناخته می‌شود و در 11مارس این سال منطقه شمال‌شرقی جزیره اصلی هونشوی ژاپن را لرزاند. همراه با فاجعه هسته‌ای فوکوشیما 20هزار نفر کشته و بیش از 200هزار نفر آواره شدند که آوارگی سرنوشت همیشگی بسیاری‌شان شد. یکی از آنها خود سوزومه است که در اثر فاجعه یتیم شده و اکنون با خاله تنهایش، تاماکی، در آن سوی کشور در کیوشو زندگی می‌کند. یک فیلم جاده‌ای ـ فاجعه معنوی که اگر طالبش باشید، پر زرق و برق، خاص و پر از اکشن و ایده است. این طولانی‌ترین فیلم شینکای با 121دقیقه زمان و پر زحمت‌ترین فیلم اوست: «نام تو» 1600کات، «هوازدگی با تو» 1700کات و «سوزومه» 2000کات دارند.
شناسنامه فیلم
فیلم: سوزومه
کارگردان: ماکوتو شینکای
نویسنده: ماکوتو شینکای
فیلمبردار: ریوسوکه تِسودا
تدوین: ماکوتو شینکای
موسیقی: گروه راک ژاپنی رَدویمپز
محصول: کمیکس وِیو فیلمز
توزیع: توهو
ژانر: ماجرایی فانتزی عاشقانه
مدت‌زمان: 122دقیقه
سال ساخت: 2022
کشور سازنده: ژاپن
میزان فروش: 323میلیون دلار
درجه:
(تماشا با راهنمایی والدین پیشنهاد می‌شود.)
داستان فیلم:
سوزومه ۱۷ ساله، در شهری کوچک و آرام در جزیره جنوبی کیوشوی ژاپن، از زمانی که مادرش را در کودکی از دست داده، با خاله‌اش زندگی می‌کند. روزی در راه مدرسه، با مرد جوان مرموزی به‌نام سوتا برخورد می‌کند که در جست‌وجوی یک «در» است! سوزومه او را تا کوهستانی دنبال می‌کند و یک در قدیمی زهواردررفته را می‌یابد که به تنهایی در میان خرابهها ایستاده است. سوزومه با یک ضربه دستگیره را می‌چرخاند و ناگهان تمام بلایایی را که درگاه جلوی‌شان را گرفته بود، آزاد می‌کند. این بلایا به شکل کرم عجیب بزرگی است که هر بار که سعی می‌کند از در خارج شود، باعث ایجاد زلزله‌های مرگبار می‌شود. در سرتاسر ژاپن، درهای دیگری باز می‌شود و جمعیتی را که از خطری قریب‌الوقوع بی‌خبرند تهدید می‌کند. این درگاه به ابدیت که روح‌ها پس از مرگ به آنجا می‌روند ختم می‌شود. خاندان مرد جوان نسل در نسل به‌دنبال بستن این درها و جلوگیری از فجایعی مثل زلزله بوده‌اند اما گربه‌ای مرد جوان را به صندلی سه‌پایه بچه تبدیل می‌کند. سوزومه با او همراه می‌شود تا به کمک هم این درها را ببندند.
suzume
«سوزومه»هشتمین انیمه پرفروش وچهاردهمین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ژاپن است
در همینه زمینه :
