ماه عسل روسیه و امارات

بهاره محبی- روزنامه‌نگار

امارات متحده عربی که از آغاز جنگ روسیه در اوکراین با خودداری از پیوستن به تحریم‌های غرب علیه مسکو اعلام موضع بی‌طرفی کرده بود، حالا از تمایلش برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی با مسکو می‎گوید؛ آن هم در شرایطی که غرب با هدف منزوی کردن روسیه شدیدترین تحریم‌ها را علیه این کشور اعمال کرده است.
«محمد بن زاید آل ‌نهیان»، رئیس امارات متحده عربی که به‌عنوان میهمان ویژه همایش بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ به روسیه سفر کرده، در دیدار با «ولادیمیرپوتین»، رئیس‌جمهور روسیه، با بی‌اعتنایی به فشارهای آمریکا برای کاهش روابط با مسکو تأکید کرده که ابوظبی قصد دارد روابطش را با روسیه تقویت کند و برای تحقق این هدف به ولادیمیر پوتین اعتماد دارد. مجمع اقتصادی روسیه موسوم به «داووس روسی» این روزها برای بیست‌وششمین بار در سن‌پترزبورگ برگزار می‌شود.


شراکت روسیه و امارات؛ اقتصادی، نظامی، امنیتی
امارات متحده بزرگ‌ترین شریک تجاری روسیه در شورای همکاری است که بیش از 50درصد از مبادلات تجاری این شورا با روسیه را به ‌خود اختصاص داده است. به ‌گزارش میدل‌ایست نیوز، همزمان امارات در رتبه دوم کشورهای‌عربی به لحاظ مبادلات تجاری با روسیه و میزبان بیش از 4هزار شرکت روس است. حجم مبادلات تجاری غیرنفتی امارات و روسیه در سال 2022با افزایش 68درصدی به 9میلیارد دلار رسیده است. حجم مبادلات تجاری غیرنفتی 2 کشور در سال2020 نیز حدود 2.6میلیارد دلار بود. همچنین امارات، بزرگ‌ترین پذیرنده سرمایه‌های خارجی روسیه در کشورهای عربی است و 90درصد این سرمایه‌ها را به ‌خود اختصاص داده است. همزمان 80درصد سرمایه‌گذاری کشورهای عربی در روسیه متعلق به امارات است. 2 کشور در بخش‌های اقتصاد چرخشی و اقتصاد سبز، تشویق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و نیز صنعت و انرژی‌های تجدیدپذیر، خدمات لجستیک، هوافضا، خودروسازی، پزشکی و فناوری پزشکی، حمل‌ونقل، کشاورزی، صنایع غذایی، مسکن، معادن و فلزات با یکدیگر همکاری‌های تنگاتنگی دارند. در کنار روابط سیاسی و اقتصادی، مسکو از مهم‌ترین تأمین‌کنندگان سلاح برای امارات است؛ به‌عنوان مثال، در ابتدای سال 2021میلادی روسیه نمایشگاهی نظامی در ابوظبی برگزار کرد که در آن 400مدل از انواع محصولات نظامی خود را عرضه کرد. در حاشیه همین نمایشگاه، 2کشور قراردادهایی برای خرید 100بالگرد VRT500    و 100پهپاد  VRT300برای پلیس امارات امضا کردند. علاوه بر روابط گسترده اقتصادی و نظامی، مسکو و ابوظبی در حوزه امنیتی نیز با یکدیگر همکاری دارند. به‌گزارش میدل‌ایست‌آی، اسناد فاش شده پنتاگون حاکی از آن است که روسیه و امارات علیه آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس با یکدیگر همکاری دارند؛ هرچند که امارات این ادعا را تکذیب کرد. بنا بر این گزارش، آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا اذعان کرده‌اند که ابوظبی نه فقط در خاورمیانه که در آفریقا نیز به مهم‌ترین شریک استراتژیک پوتین تبدیل شده است.

نظم نوین و خاورمیانه غیرمتعهد
سی‌ان‌ان با اشاره به سفر رئیس امارات متحده به روسیه می‌نویسد، سیاست‌های ابوظبی نسبت به مسکو باعث شده تا واشنگتن هشدار دهد افراد و سازمان‌هایی که سبب نقض تحریم‌ها علیه روسیه شوند، دسترسی به بازار کشورهای گروه7 را از دست خواهند داد، اما به‌نظر نمی‌رسد که این تهدید کارساز بوده باشد چرا که رئیس امارات نه‌تنها به‌عنوان میهمان ویژه در نشست اقتصادی سن‌پترزبورگ شرکت کرده بلکه آشکارا از تمایل کشورش برای سرمایه‌گذاری در روسیه صحبت کرده است. «امین سایکل»، استاد علوم سیاسی دانشگاه ملی استرالیا، با اشاره به توسعه روابط کشورهای خاورمیانه با قدرت‌های شرقی ـ چین و روسیه ـ می‌گوید: آمریکا به‌طور قطع در حال واگذاری خاورمیانه به روسیه و چین است و این منطقه نفت‌خیز که اغلب کشورهای آن روزگاری به‌طور سنتی جزو متحدان واشنگتن به شمار می‌رفتند، می‌رود که در آینده‌ای قابل پیش‌بینی به یک دردسر دیپلماتیک تمام‌عیار برای آمریکا تبدیل شوند.
اماراتی‌ها پیش‌تر نیز با وجود فشار آمریکا، خط ارتباطی خود را با تهران باز گذاشته و روابط خود را با چین، بزرگ‌ترین رقیب بین‌المللی آمریکا، توسعه داده‌اند؛ امری که باعث شده پس از نزدیکی روزافزون عربستان‌سعودی به چین، توجه‌ها به چرخش متحدان سنتی واشنگتن در خاورمیانه به‌ سوی شرق جلب شود. نشریه فوربز چندی پیش با اشاره به حمایت‌های ضمنی ابوظبی از مسکو برای دور زدن تحریم‌های غرب نوشته بود: غرب از نقش امارات در حمایت از کسب‌وکار‌ها و سرمایه‌های روسیه در برابر تحریم‌ها کلافه شده است، اما در عین حال می‌داند که نه عربستان سعودی در برابر فشار‌ها سر فرود می‌آورد و نه امارات متحده عربی. تمام کشورهای خاورمیانه در حال همسو کردن خود با نظم نوینی در روابط بین‌الملل هستند که روابط در آن بیش از همیشه غیرمتعهدانه است.