احوالپرسی از زندگی دیجیتال ایرانی‌ها

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

اینترنت در حالی تبدیل به نیاز روزمره مردم شده که طیف وسیعی، از کاربران گرفته تا متخصصان و فعالان حوزه اینترنت تمایل به آگاهی از وضعیت اینترنت با جزئی‌ترین شاخص‌ها دارند. اگرچه در کشور، بعضی از شرکت‌ها، این شاخص‌ها را اندازه‌گیری و منتشر می‌کنند، با این حال یکی از سایت‌های معتبر بین‌المللی به نام surfshark که وضعیت اینترنت کشورها را بررسی می‌کند، به تازگی گزارشی  منتشر کرده است. اهمیت این گزارش، مقایسه‌ای بودن آن است؛ به‌طوری که شاخص‌های وضعیت اینترنت، جزء به جزء طی سال‌های 2021 و 2022 مقایسه شده است؛ به‌عنوان مثال، «مقرون به صرفه بودن اینترنت» در ایران طی سال2022 در مقایسه با 2021 با 16پله سقوط به رتبه47 رسیده است. همچنین کیفیت اینترنت طی این بازه زمانی 4پله صعود کرده است. این در حالی است که رتبه ایران در میان 117کشور در شاخص کلی این گزارش با عنوان «کیفیت زندگی دیجیتال» اکنون در دنیا 84 و در آسیا 24 برآورد شده است.

مقرون به صرفه بودن
برخلاف برخی اظهارنظرها، آنگونه که به‌نظر می‌رسد، اینترنت ایران ارزان نیست.  اما این گروه با محاسبه اینترنت ایران با دلار ادعا می‌کنند که اینترنت ایران ارزان است، ولی گزارش surfshark چه می‌گوید؟ براساس این گزارش، مدت زمانی که یک ایرانی باید کار کند تا ارزان‌ترین بسته اینترنت موبایل را خریداری کند، 22دقیقه و همین فاکتور برای خرید اینترنت ثابت 122دقیقه است. بر این اساس، شاخص «مقرون‌به‌صرفه بودن اینترنت» ایران به‌طور کلی، در سال 2022 با 16پله سقوط در مقایسه با 2021 در رتبه47 قرار گرفته است. اینترنت موبایل در این شاخص طی سال2022 در مقایسه با 2021 به رتبه101 رسیده که نشانگر 27پله سقوط در مقایسه با 2021 است. در اینترنت ثابت هم ایران در 2021 در جایگاه 27قرار داشته که در سال 2022 به رتبه 37سقوط کرده است.

کیفیت اینترنت
گزارش surfshark اما در مورد شاخص «کیفیت اینترنت» صعود 4پله‌ای ایران را نشان می‌دهد. زیرشاخص‌های «کیفیت اینترنت» شامل سرعت، پایداری و بهبود سرعت اینترنت ثابت و موبایل است. ایران در شاخص کیفیت اینترنت طی سال2021 در رتبه94 و در سال2022 در رتبه90 قرار گرفته است.

زیرساخت الکترونیک
شاخص زیرساخت الکترونیک در گزارش surfshark امیدوارکننده‌تر از سایر شاخص‌هاست. به‌طوری که در سال2021 رتبه کلی ایران در این شاخص 68 بوده که با 19پله صعود در سال2022 جایگاه ایران به 49 رسیده است. زیرمجموعه‌های این شاخص هم شامل «افرادی که از اینترنت استفاده می‌کنند» و «آمادگی شبکه» است.

امنیت الکترونیک
شاخص امنیت الکترونیک در ایران، براساس گزارش surfshark طی سال2022 رتبه113 را نشان می‌دهد که در مقایسه با 2021 به میزان 20پله، سقوط داشته است. زیرمجموعه‌های این شاخص شامل «امنیت سایبری» و «قوانین حفاظت داده» است.

دولت الکترونیک
گزارش surfshark نشان می‌دهد که ایران در شاخص دولت الکترونیک 2پله صعود داشته است؛ به‌طوری‌که رتبه ایران در سال2021 از 81 به 79 در 2022 رسیده است. «شاخص خدمات آنلاین» و «آمادگی در هوش مصنوعی» به‌عنوان زیرمجموعه‌های این شاخص معرفی شده‌اند.

4پله‌ ایران در شاخص «کیفیت اینترنت» در سال 2022 در مقایسه با سال 2021  صعود کرده است.
16 پله ایران در شاخص مقرون به صرفه بودن در سال 2022 در مقایسه با سال 2021  سقوط کرده است.