گزارش
راه مشترک ایران و نیکاراگوئه
رویکردهای ضدامپریالیستی ایران و نیکاراگوئه، بستر مناسبی به‌منظور توسعه همه‌جانبه همکاری‌ها ایجاد کرده است
علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار
رئیس‌جمهور ایران در دومین سفر منطقه‌ای خود به آمریکای لاتین، وارد «ماناگوآ»، پایتخت نیکاراگوئه شد؛ سفری که با توجه به رویکردهای مشترک 2کشور در حوزه‌های مختلف و به‌ویژه تحولات جهانی، زمینه‌ساز عصر نوینی در روابط 2کشور خواهد شد.
سیدابراهیم رئیسی درحالی در میدان آزادی شهر ماناگوآ مورد استقبال دانیل اورتگا، همتای نیکاراگوئه‌ای خود قرار گرفت که در این مراسم رسمی، جمعی از مردم این شهر و همچنین روسای 3 قوه نیکاراگوئه (قوه مقننه، قوه قضاییه و قوه انتخابات) حضور داشتند و از رئیس‌جمهور و هیأت عالی‌رتبه همراه او استقبال کردند. سخنرانی روسای‌جمهور 2کشور برای مردم حاضر در میدان آزادی و انجام مذاکرات خصوصی رئیسی و اورتگا بخشی از برنامه‌های نخستین روز سفر رئیس‌جمهور ایران به نیکاراگوئه بود. این درحالی‌است که کارشناسان معتقدند حضور رئیسی در ماناگوآ، روابط راهبردی ایران و نیکاراگوئه را بیش از گذشته ارتقا خواهد داد، چراکه دوطرف از عزم لازم به‌منظور گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های متکثر سیاسی، اقتصادی، علمی - فناوری و ... برخوردارند.
وجوه مشترک ایران و نیکاراگوئه
رئیس‌جمهور ایران پس از مراسم استقبال رسمی از سوی دانیل اورتگا، همتای نیکاراگوئه‌ای خود، درجمع گروهی از جوانان این کشور، «استقلال‌خواهی»، «آزادی‌خواهی» و «عدالت‌طلبی» را از وجوه مشترک انقلاب‌های مردم 2کشور دانست و تأکید کرد که آمریکایی‌ها قصد داشتند با تحریم و تهدید، ملت ایران را متوقف کنند، اما ایرانی‌ها نه‌تنها متوقف نشدند، بلکه از تهدید و تحریم برای خود فرصت ساختند و به پیشرفت رسیدند. سیدابراهیم رئیسی همچنین روابط میان ایران و نیکاراگوئه را راهبردی توصیف و تصریح کرد: جمهوری اسلامی برای توسعه روابط میان 2کشور در تمامی حوزه‌ها، به‌ویژه در حوزه علم و فناوری آمادگی دارد. رئیس‌جمهور نیکاراگوئه نیز با اشاره به همزمانی انقلاب ایران و نیکاراگوئه گفت: انقلاب 2کشور دارای ریشه‌های قوی در مسیر مبارزه با استیلاطلبی سلطه‌گران و به‌خصوص آمریکا بود که همواره به‌دنبال تحمیل خواست خود به دیگران بوده و هستند. اورتگا همچنین با تمجید از قهرمانان ملی 2کشور، جنایت آمریکایی‌ها در به شهادت رساندن حاج قاسم سلیمانی را محکوم و به احترام قهرمان ایرانی مبارزه با تروریسم یک دقیقه سکوت اعلام کرد و سخنان خود را با سردادن شعار «زنده باد ایران» و «زنده باد یاد قاسم سلیمانی» به پایان برد.
6 ر ویکرد مشترک
سفر 5روزه رئیس‌جمهور ایران به 3 کشور منطقه آمریکای لاتین در شرایطی است که با توجه به رویکردهای مشترک ایران و بسیاری از کشورهای این منطقه در قبال مسائل نظام بین‌الملل، بستر مناسب برای گسترش هرچه بیشتر مناسبات دوجانبه و چندجانبه فراهم است؛ رویکردهای مشترکی که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می‌شود.
1) تدارک شرایط و ابزارهای لازم به‌منظور عبور از هژمونی اقتصادی - سیاسی غرب و به‌ویژه آمریکا
2) ایجاد بسترهای مناسب با هدف خنثی‌سازی تحریم‌های غربی
3 ) مقابله با نظم یکجانبه‌گرایانه و ناعادلانه حاکم بر ساختارجهانی
4) توسعه روابط راهبردی با قدرت‌های شرقی
5) در دستورکار بودن رویکرد گسترش همکاری‌های منطقه‌ای باهدف ایجاد فضاهای سیاسی - اقتصادی نوین
6) گسترش همکاری‌های نظامی دریامحور
10مزیت توسعه روابط با نیکاراگوئه
گذشته از اینکه توسعه روابط با نیکاراگوئه، به‌عنوان یکی از دولت‌های مختلف با هژمونی غربی - آمریکایی در آمریکای لاتین، از اهمیت راهبردی برای جمهوری‌اسلامی برخوردار است، این کشور از ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری مهمی برخوردار است که ضرورت گسترش روزافزون مناسبات را دوچندان کرده است؛ قابلیت‌هایی که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
برخورداری نیکاراگوئه از یک اقتصاد درحال رشد
وجود بستر مناسب برای گسترش مبادلات تجاری با رویکرد «دلارزدایی»
برخورداری از ذخایر طبیعی و معدنی مناسب
وجود بازارهای بکر به‌منظور صدور محصولات کشاورزی و مواد غذایی
رفع نیازهای وارداتی ایران به محصولاتی مانند قهوه، پنبه و گوشت
تسهیل نقل‌وانتقالات مالی با نیکاراگوئه، ازجمله در حوزه تهاتر و استفاده از ارزهای ملی
نیاز بخش کشاورزی رو به توسعه نیکاراگوئه به خدمات فنی و مهندسی ایران
وجود بسترهای مناسب برای ارائه خدمات نیروگاهی و تاسیسات آب و فاضلاب
برخورداری از ظرفیت‌های مناسب برای صدور خدمات پالایشگاهی
نیاز نیکاراگوئه به صدور خدمات ایران در حوزه بهداشت و درمان
حوزه‌های همکاری دوجانبه
نفت و گاز: ایران و نیکاراگوئه در ماه‌های اخیر گام‌های قابل‌توجهی به‌منظور گسترش روزافزون همکاری‌ها در بخش نفت و گاز برداشته‌اند. در جریان سفر اردیبهشت ماه1401 جواد اوجی، وزیر نفت به نیکاراگوئه، دوطرف به تفاهم‌های مهمی در این بخش دست یافتند. یکی از مهم‌ترین قراردادهای منعقد شده در جریان آن سفر، قرارداد تأمین سوخت نیکاراگوئه از سوی ایران بود که از سوی وزیر نفت ایران و اورتگا به امضا رسید. همچنین مشارکت در پروژه‌های پالایشگاهی نیکاراگوئه از دیگر بخش‌های همکاری دوطرف به‌حساب می‌آید.
انرژی: 2کشور در ماه‌های اخیر به توافق‌های مهمی در زمینه گسترش همکاری‌ها در بخش انرژی دست یافته‌اند؛ توافق‌هایی که در چارچوب کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و نیکاراگوئه محقق شده است. درجریان سفر آذر ماه1401 وزیر امور خارجه نیکاراگوئه به ایران، دنیس مونکادا با علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو، درباره اجرای پروژه‌های مشترک در این حوزه از قبیل ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر و برقابی و همچنین شبکه آب و برق رایزنی کرد.
خنثی‌سازی تحریم‌ها: یکی از مهم‌ترین حوزه‌های همکاری ایران و نیکاراگوئه در بخش خنثی‌سازی تحریم‌ها قابل مشاهده است. با توجه به اینکه 2کشور طی دهه‌های گذشته همواره هدف اعمال تحریم‌های ظالمانه غربی، به‌ویژه از سوی آمریکا بوده‌اند، خنثی‌سازی اثرات تحریمی در بخش‌های مختلف، ازجمله در حوزه اقتصادی را در اولویت دستورکارهای خود قرار داده‌اند.
سند جامع برنامه همکاری: سند جامع برنامه همکاری‌های مشترک ایران و نیکاراگوئه که آذرماه سال‌گذشته از سوی وزرای امورخارجه 2کشور در تهران به امضا رسید، از اصلی‌ترین بسترهای همکاری‌های دوجانبه به‌شمار می‌رود که نقشه راه مناسبات تهران - ماناگوآ را ترسیم کرده است.
علمی - دانشگاهی: در آخرین روزهای دی ماه1400 بود که رئیس شورای علم و فناوری نیکاراگوئه در جریان سفر به تهران و دیدار با محسن رضایی، معاون اقتصادی وقت رئیس‌جمهور، بر آمادگی این کشور به‌منظور توسعه همکاری‌ها با ایران در بخش علمی و دانشگاهی تأکید کرد. طرف نیکاراگوئه‌ای خواستار گسترش بیش از پیش روابط 2 کشور در زمینه‌های گوناگون تبادلات علمی، فناوری، نوآوری و کارآفرینی در بخش کشاورزی، تولید بذر و صنایع و همکاری‌های دانشگاهی و تربیت دانشجو است.
سیاسی: ایران و نیکاراگوئه طی ماه‌های گذشته به همکاری‌های سیاسی دوجانبه نیز سرعت بخشیده‌اند؛ برهمین اساس، در جریان سفر بهمن ماه1401 وزیر امور خارجه ایران به ماناگوآ، دوطرف یادداشت تفاهم «مکانسیم همکاری و مشورت‌های سیاسی» امضا کردند.
در همینه زمینه :