نگاه
صنایع‌دستی، نمود تمدن بشری
تمدن‌ها و ملت‌ها، در طول دوران و اعصار، تلاش و مهارت خود را در روح آثاری دمیده‌اند که هنر دست مردم آنهاست و برخی از آنها، چنان سرشناس و جهانی هستند که می‌توان آنها را میراث جهانی دانست.
انسان‌ها، از نخستین روزهای حیات و تا همین امروز، همچنان در حال خلق و تولید با دست هستند. در طول زمان، صنایع‌دستی، کارکردهای اولیه خود را از دست داده و گاهی بیشتر از اینکه کالایی برای زندگی روزمره باشند، آثاری برای بروز و عرضه تاریخ یک ملت و تمدن هستند. صنایع‌دستی چنان اهمیتی در زندگی بشر دارد که امروز، در سراسر جهان به بزرگداشت آن اختصاص داده شده است.
هر ملتی، به صنایع‌دستی خود افتخار و تلاش می‌کند آن را جهانی کند، اما یکی از سرشناسترین دست‌ساخته‌های بشری، فرش ایران است که آوازه آن، قرن‌هاست در سراسر دنیا پیچیده است. فرش ایرانی، یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال زیباترین و کاربردی‌ترین صنایع‌دستی تمدن ایران و فراتر از آن است و البته همچنان بازار و مشتاقان زیادی در سراسر دنیا دارد. برخی دست‌اندرکاران این صنعت می‌گویند که کشورهای دیگری مثل هند، پاکستان، چین و ترکیه، جای ایران را در بازار جهانی تنگ کرده‌اند و سهم بیشتری از بازار جهانی را از ما گرفته‌اند، اما برخی مقامات می‌گویند که فرش دستباف ایرانی، همچنان از نظر ارزش، جایگاه نخست دنیا را دارد.
البته دنیا، صنایع‌دستی ایران را تنها با فرش نمی‌شناسد و دیگر هنرهای دستی ایران هم، مشتاقان و هواداران زیادی دارد؛ ازجمله آنها مینیاتور ایرانی، میناکاری، فیروزه‌کوبی، شیشه‌کاری، قلم‌کاری، خاتم‌کاری، منبت‌کاری، قلم‌زنی، نقره‌کاری، پته‌دوزی و موارد دیگر است.
صنایع‌دستی، بازاری عظیم در سراسر دنیا دارد و اندازه آن، حدود 800میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. کشورهایی مثل چین و هند، سهم زیادی از بازار دنیا را دارند و در سراسر دنیا، کشورهای مختلف تلاش می‌کنند سهم‌شان را بیشتر کنند. با وجود غنای زیاد صنایع‌دستی در ایران، ایران سهم اندکی از این بازار بسیار بزرگ دارد و به‌گفته معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، صادرات ایران در این حوزه 224میلیون دلار بوده است که این یعنی سهم ما از بازار، 5هزارم درصد است.
صنایع‌دستی، بازار بسیار بزرگی دارد و فلزکاری، بافندگی، تولید جواهرات، سرامیک‌کاری، کار با چوب و موارد بسیار دیگری را در برمی‌گیرد. فهرست‌های زیادی از بهترین، معروف‌ترین، محبوب‌ترین و سرشناسترین صنایع‌دستی دنیا وجود دارد که معمولا فرش ایرانی هم در میان آنهاست؛ چاقوسازی در تبت چین و البته چینی‌سازی در همین کشور، شیشه‌کاری در ایتالیا، ساخت چرم‌های رنگی در مراکش، گل‌آرایی در ژاپن، ساخت ساز در اسپانیا، کاشی‌های تزئینی در پرتغال و... تنها گوشه‌ای از اقیانوس صنایع‌دستی دنیا هستند که شهرتی فرامنطقه‌ای دارند.
