فناوری
راه اندازی روبات جراح سینا در اندونزی ، چشم دنیا را به خود خیره کرده است
روبات ایرانی ؛ جراح شگفت‌انگیز جهان
روبات جراح سینا که روز گذشته در یکی از بیمارستان‌های اندونزی راه‌اندازی شد، از سوی کشورهای دیگر هم مورد استقبال قرار گرفته است
زهرا خلجی-روزنامه‌نگار
سامانه جراحی روباتیک از راه دور سینا، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پزشکی ایران است. این روبات جراح که با همتای آمریکایی خود به نام داوینچی رقابت می‌کند، می‌تواند با بالاترین دقت در جراحی‌ها به شیوه لاپاروسکوپی در حفره‌های شکمی و قفسه سینه به‌کار گرفته شود. روز گذشته با حضور معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به‌صورت رسمی این روبات در یکی از بیمارستان‌های اندونزی راه‌اندازی شد. سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران که اخیرا به اندونزی سفر کرده بود، پس از بازگشت در یک نشست خبری با اشاره به امضای چند تفاهمنامه در این سفر گفت:۱۲ بیمارستان در اندونزی به تجهیزات پزشکی ساخت ایران مجهز خواهند شد. ۱۰۰ جراح اندونزیایی برای استفاده از این روبات آموزش دیده‌اند و این روبات در جریان سفر هیأت ایران به اندونزی، تبدیل به یکی از مهم‌ترین محورهای تعاملات 2 طرف شد.
عملکرد دقیق
روبات سینا 2 بخش دارد. یک بخش کنسولی است که کنترل مراحل جراحی را در اختیار جراح قرار می‌دهد. این کنسول فرمان‌های حرکتی دست جراح و فرمان‌های کنترلی از انگشتان و پاهای جراح را دریافت می‌کند و تصویر زمان حقیقی از موضع جراحی را در اختیار جراح قرار می‌دهد. بخش دیگر تخت جراحی و روبات‌های جراح و تصویربردار است که در واقع کنار بیمار هستند و حرکات دریافت شده از کنسول جراحی را در زمان حقیقی، روی بدن بیمار و در موضع عمل جراحی اعمال می‌کنند. ارتباط این دو بخش اصلی از دستگاه یا از طریق اینترنت از راه دور و یا در محل جراحی امکان پذیر است؛ به این ترتیب جراح می‌تواند از هر جایی، عمل جراحی را انجام دهد.
استقبال جهانی
استقبال بین‌المللی از این دستگاه به حدی است که به جز اندونزی، روسیه نیز خواهان آن است. در این زمینه یک موافقتنامه تولید مشترک این سامانه با انستیتو تحقیق و توسعه مرکزی روسیه در روباتیک و فناوری‌های سایبرنتیک (RTC) امضا شده است. براساس این موافقتنامه قرار است روبات جراح سینا به‌صورت نیمه مونتاژ در ایران تولید و به‌صورت SKD به روسیه صادر و در سن پترزبورگ مونتاژ شود.با توجه به این استقبال ها به نظر می رسد که چین که تعاملات خوبی با ایرانی دارد نیز به زودی به بازار جهانی این روبات جراح وارد شود به ویژه اینکه چین معاملات تجاری خود با آمریکا را قطع کرده است چرخش آنها به سمت ایران و درخواست این روبات دور از ذهن نیست.
به سود جراح، به نفع بیمار
جراحان با وجود چنین سامانه روباتیکی، می‌توانند ابتلا به عفونت‌های خطرناک و البته خستگی از جراحی‌های طولانی را به حداقل برسانند. در کنار این مزایا برای جراح، افزایش در دقت جراحی، عدم نیاز به ایجاد شکاف عمیق حین جراحی در بدن بیمار، کاهش حجم خونریزی، بهبود سریع‌تر و دوره نقاهت کوتاه‌‌تر نیز از مهم‌ترین فواید برای بیماری است که با این دستگاه جراحی می‌شود. جراح متخصص همچنین با جراحی از راه دور نیاز به پوشیدن لباس استریل ندارد و می‌تواند بدون قرار گرفتن در معرض گازهای بیهوشی و عفونت‌های خطرناک، کارش را با بالاترین دقت با استفاده از مکانیسم مقیاس‌گذاری حرکت دستان جراح و بدون لرزش انجام دهد. شکافی که برای جراحی با این شیوه نیاز است، فقط 5میلی‌متر است که یک مزیت بزرگ برای بیمار به‌حساب می‌آید.در واقع هر یک از بازوهای روباتیک منعطف این روبات از شکافی 5میلی‌متری وارد بدن بیمار می‌شود و تمام حرکت دستان جراح را تقلید می‌کند.
پشتوانه علمی 15ساله
سامانه روباتیک جراحی از راه دور سینا که در حال حاضر برای کشور افتخار آفرینی می‌کند، با پشتوانه‌ای 15ساله از تلاش محققان ایرانی ساخته شده است. به جز 2 دستگاهی که اخیرا به اندونزی صادر شده، 2 نمونه دیگر از این روبات نیز با کاربرد آموزش روش‌های جدید جراحی روباتیک در2 بیمارستان آموزش محور استفاده شده و یک دستگاه نیز برای برگزاری دوره‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران ارائه شده است. تست‌‌های استاندارد فنی و مطالعات پیش‌بالینی این سامانه تمام شده و برای دریافت مجوز کمیته اخلاق دانشگاه برای شروع تست‌‌های اصلی روی بیماران داوطلب آماده می‌شود.
