املاکی های منصف،مستأجران راضی
پای صحبت چند مشاور املاک نشسته‌ایم که به اخلاق مداری شهرت دارند
در معامله‌ها و اختلافات موجران و مستأجران آنقدر هوای مستأجران را دارند که برای جلب رضایت و کوتاه آمدن صاحبخانه حاضرند از گوشه و کنار حق کمیسیون خودشان هم بزنند.
تصمیم گرفته‌اند بیش از آنکه «بنگاه‌داری» کنند و پول روی پول بگذارند، برای مشتریان خود مشاورانی دانا و منصف باشند که نه‌تنها منافع مشتریان کم‌بضاعت خود را درنظر می‌گیرند، بلکه به عافیت بازار مسکن هم می‌اندیشند و سعی می‌کنند در بهبود شرایط این بازار پرتب و تاب سهمی داشته باشند.
سیدحسین سجادی، حسین دلاوری و مهران صالحی ازجمله این مشاوران املاک هستند که در مناطق جنوب شهر به انصاف و رعایت اخلاق در کسب خود شهرت دارند. شنیدن حرفهای این مشاوران املاک دلسوز و خوش انصاف حال شما را خوب می‌کند.
از خودمان شروع می‌کنیم
از سیدحسین سجادی عمری گذشته و بیش از خودش، پسرانش آژانس را می‌چرخانند و کار مردم را راه می‌اندازند، ولی هنوز هم بسیاری از قدیمی‌های محله‌های جنوب شهر وقتی قصد دارند برای اجاره یا فروش ملک خود نرخی تعیین کنند که نه سیخ بسوزد و نه کباب، فقط سراغ حاج سیدحسین را می‌گیرند.
حاج سیدحسین هم اگرچه مراقب است حق صاحب ملک ناحق نشود، ولی خوب می‌داند چطور از اعتبار و آبرویش مایه بگذارد که صاحبخانه و مالک ملک را به نگه داشتن جانب انصاف و رعایت حال خریداران و مستأجران ترغیب کند. همیشه هم کوتاه آمدن و قناعت را از خودش شروع می‌کند و با کم کردن حق کمیسیون خود، برای کاهش هزینه‌های تأمین مسکن مشتریان بی‌سرپناهش قدم اول را برمی‌دارد. او که 54سال از 83سال عمرش را در صنف مشاوره املاک گذرانده، می‌گوید: «بسیاری از مالکان بدون درنظر گرفتن شرایط بازار و ارزش ملکشان و فقط براساس نیاز مالی خود مبلغ فروش یا اجاره ملکشان را تعیین می‌کنند و دیگران هم این قیمت‌های کاذب را ملاک تعیین نرخ املاک منطقه درنظر می‌گیرند و نرخ املاک محل بدون قانون و قاعده افزایش پیدا می‌کند.» سجادی متعادل کردن و واقعی کردن نرخ‌های مسکن را ازجمله وظایف مشاوران مسکن می‌داند و می‌گوید: «مشاور املاک باید فردی بی‌طرف باشد و اجازه ندهد در حق هیچ‌یک از طرفین معامله اجحاف شود، اما اخلاق حکم می‌کند که با جلب نظر و رضایت موجر و صاحبخانه شرایط مناسب‌تری را برای خانواده‌های بدون مسکن به‌وجود‌آوریم.» این مشاور املاک قدیمی جنوب تهران معتقد است آگهی‌های اجاره و خرید مسکن که در اپلیکیشن‌ها و سایت‌های مجازی به وفور به چشم می‌خورد، سلیقه‌ای و بی‌قاعده بودن نرخ‌های بازار مسکن را به خوبی نشان می‌دهد. سجادی می‌گوید: «در این آگهی‌ها مالکان برای اجاره منزل خود قیمت‌های کاذبی تعیین می‌کنند و وقتی مشتری به بنگاه‌های مشاوره املاک مراجعه می‌کند و با نرخ‌هایی پایین‌تر از نرخ‌های تعیین شده در اپلیکیشن روبه‌رو می‌شود، تصور می‌کند مشاور املاک ملک او را ارزان اجاره می‌دهد.» او همکاری اتحادیه مشاوران املاک با وزارت صمت را در نرخ‌گذاری منصفانه املاک مناطق مختلف و پیشگیری از تب و تاب کاذب بازار مسکن مؤثر می‌داند.
از منصف ها کمیسیون نمی‌گیریم
مهران صالحی اگر قرار بود شغل و حرفهای متناسب با تحصیلاتش انتخاب کند، باید در صنایع غذایی به‌دنبال بخت و اقبالش می‌گشت، ولی ترجیح داد شغل آبا و اجدادی‌اش را دنبال کند و در کنار پدر به کسب مشاور املاک مشغول شود. او که از نوجوانی شاهد حکایت‌های تلخ و شیرین مستأجران بوده، با چشم‌پوشی از حق کمیسیون مستأجران، سعی می‌کند باری از دوش آنها بردارد.
او از مستأجرانی که می‌خواهند قرارداد اجاره خود را تمدید کنند، حق کمیسیون نمی‌گیرد و قرارداد را برای آنها رایگان می‌نویسد.
صالحی می‌گوید: «در چنین شرایطی که مسکن به یکی از هزینه‌های مهم و کمرشکن زندگی مستأجران تبدیل شده، باید هریک از ما تلاش کنیم باری از دوش آنها برداریم و مشکلات‌شان را کمتر کنیم.» این مشاور املاک جوان معتقد است در گذشته مالکان برای تعیین نرخ املاک‌شان از مشاوران املاک بیشتر مشاوره می‌گرفتند، اما حالا با توجه به شرایط اقتصادی و نیاز مالی خود مبلغ اجاره و فروش ملکشان را مشخص می‌کنند و اغلب به سراغ مشاورانی می‌روند که حاضرند خانه‌های آنها را با قیمت‌های بالاتری به فروش برساند یا اجاره بدهد.»
صالحی که از مشاوران املاک شناخته شده محله نازی‌آباد است، موجران زیادی را می‌شناسد که با مناعت طبع از حق و حقوق خود می‌گذرند و مبلغ اجاره‌بها را از نرخ معمول محل مقدار زیادی پایین‌تر می‌آورند تا مستأجرشان راحت‌تر زندگی کند. او می‌گوید: «همه دندان گرد نیستند، صاحبخانه باانصاف هم فراوان پیدا می‌شود.»
از اجاره با قیمت نامتعارف معذوریم
در خیابان لقمان حکیم تعداد بنگاه‌های املاک کم‌نیست و لابه‌لای سوپرمارکت‌ها، فست‌فودی ها و مغازه‌های رنگارنگ این خیابان عریض‌وطویل، آژانس‌های مسکن بسیاری به چشم می‌خورد. بنگاه املاک حاج حسین دلاوری در این خیابان قرار دارد. دفتری نقلی و جمع‌وجور که از سایر آژانس‌های مسکن این خیابان ساده‌تر به‌نظر می‌رسد.
حاج حسین روی در ورودی آژانس املاکش کاغذ بزرگی چسبانده که روی آن با خطی درشت نوشته شده: «از رهن و اجاره دادن ملک شما با قیمت نامتعارف و خارج از توان مردم معذوریم.» و در کاغذ دیگری با خطی درشت‌تر نوشته است: «اگر با نرخ سال گذشته اجاره ملک‌تان را تمدید کنید، حق کمیسیون تمدید قرارداد از موجر و مستأجر نصف دریافت می‌شود.»حاج حسین چهره و لحنی آرام و پدرانه دارد. او از بی‌انصافی بعضی از صاحبخانه‌ها دلگیر است و آنها را در سرسام‌آور شدن نرخ اجاره‌بهای مسکن بی‌تقصیر نمی‌داند. حاج حسین می‌گوید: «این روزها که زندگی سخت‌تر شده، بعضی از مردم هم بی‌مروت و بی‌انصاف شده‌اند و با فشار آوردن به دیگران بار مشکلات خود را سبک می‌کنند.» او در طول ٨ سال فعالیتش در صنف مشاورین املاک، درماندگی و اشک ریختن مستأجران بسیاری را دیده که با جهش و چند برابر شدن اجاره خانه‌ها نتوانسته‌اند برای خود سرپناهی دست و پا کنند و حتی زندگی خانوادگی آنها از هم پاشیده است. این مشاور املاک محله آذری می‌گوید: «دولت سقف افزایش اجاره‌بهای مسکن امسال نسبت به سال قبل را ٢۵درصد تعیین کرده، ولی بسیاری از صاحبخانه‌ها در تعیین مبلغ اجاره ملک خود طمع می‌کنند و خانه خود را با نرخی بالاتر و حتی چند برابر نرخ واقعی آن به بنگاه‌های املاک می‌سپارند. وقتی چند خانه با این نرخ‌های غیرواقعی اجاره داده می‌شوند، بر بازار اجاره محل تأثیر می‌گذارند و مبلغ اجاره خانه‌ها را بدون هیچ معیار و قاعده‌ای بالا می‌برند.»
او از همکاران خود گلایه می‌کند و می‌گوید: «بعضی از مشاوران املاک برای جلب مشتری و دریافت کمیسیون بیشتر این نرخ‌های غیرواقعی را می‌پذیرند و حتی از این بی‌قاعدگی بازار اجاره خانه استقبال می‌کنند.» دلاوری معتقد است اگر مشاوران املاک از پذیرفتن سفارش چنین مشتریانی خودداری کنند، بازار اجاره خانه نظم و ثبات پیدا می‌کند.گذشتن حاج‌حسین از حق کمیسیون‌های غیرمنصفانه بی‌جواب نمانده و او شفا گرفتن عروس خانواده‌اش و خیر و برکت زندگی خود و فرزندانش را حاصل پاکیزه نگه‌داشتن دخل و کسبش می‌داند. حاج حسین دلاوری ٨سال پیش وارد صنف مشاورین املاک شده است. او از سنین جوانی به حرفه تولید پوشاک مشغول بوده و حالا هم که ٦١سال از عمرش می‌گذرد، در کنار فعالیت در آژانس املاک به تولید پوشاک می‌پردازد.
حالمان بهتر شد
تأثیر‌منش و خوش انصافی‌های بنگاه های خوش انصاف زمانی مشخص می‌شود که پای صحبت مشتریان‌شان بنشینید. رضا کمالی از اهالی جنوب تهران است و وقتی از پیدا کردن خانه‌ای مناسب ناامید شده، یکی از مشاوران املاک دلسوز وخوش انصاف محل جلوی راهش قرار گرفته است. او تعریف می‌کند: «زمستان پارسال من و همسرم صاحب فرزند شدیم و صاحبخانه‌ام وقتی از این موضوع باخبر شد، با وجود تمام نشدن زمان قرارداد اجاره از ما خواست منزلش را تخلیه کنیم. در آن روزهای سرد پایان سال من نتوانستم خانه‌ای پیدا کنم که مبلغ ودیعه و اجاره‌اش با درآمد من تناسبی داشته باشد. در همان شرایط به‌صورت اتفاقی از مقابل بنگاه املاک حاج حمید نادری گذشتم. روی در بنگاه او نوشته شده بود فقط قرارداد اجاره و فروش املاکی را می‌بندند که مبلغ مورد معامله منصفانه باشد. حاج حمید در عمل هم به این شرطش پایبند بود و با پادرمیانی و ریش گروگذاشتن نزد یکی از مالکان محل توانست او را راضی کند خانه‌اش را با مبلغ مناسبی به ما اجاره بدهد. او از گرفتن حق کمیسیون هم صرف‌نظر کرد و مبلغ آن را به‌عنوان هدیه تولد فرزندمان بخشید.» مریم اراکی در محله نارمک صاحب چند واحد آپارتمان است و 3خانواده کم بضاعت در واحدهای آپارتمانی او زندگی می‌کنند، ولی او تا 10سال پیش از خانه به دوشان به شمار می‌آمد و سختی‌ها و مشقات عالم مستأجری را خوب چشیده است. اراکی تعریف می‌کند: «آن زمان در تهرانپارس زندگی می‌کردم و در محل ما پیرمرد مهربان و خوش برخوردی بنگاه مشاور املاک داشت. هر وقت موعد اجاره خانه ما سر می‌آمد به سراغ او می‌رفتیم تا یک صاحبخانه خوش انصاف به ما معرفی کند و هیچ‌وقت هم از بنگاهش ناامید بیرون نمی‌آمدیم. این مشاور املاک که در محل به اسم حاج‌علی معروف بود، نزد اهالی حرمت و اعتبار داشت و اگر از صاحبخانه‌ای می‌خواست ملاحظه شرایط مستأجرش را بکند، روی او را زمین نمی‌انداخت.» اراکی حالا که زندگی رو به‌راهی دارد، نصیحت‌های حاج علی به موجران و ملاکان را آویزه گوشش کرده و معتقد است دعاهای خیر مستأجرانش باعث برکت زندگیش می‌شود.
