خیز تازه برای ساخت گوشی داخلی

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

با صحبت‌های اخیر رئیس سازمان فناوری اطلاعات در مورد تولید گوشی هوشمند داخلی، این پروژه قدیمی یک‌بار دیگر مورد توجه مردم، رسانه‌ها و فعالان حوزه فناوری قرار گرفته است. محمد خوانساری با اشاره به تخصیص 500میلیارد تومان تسهیلات اشتغال‌زایی برای تولید گوشی از هدف‌گذاری برای تولید یک میلیون گوشی هوشمند ایرانی خبر داده است. گوشی هوشمند اکنون در دنیا به‌عنوان یکی از بازارهای بزرگ شناخته می‌شود و سرمایه‌گذاری در این حوزه باعث صرفه جویی در خروج ارز از کشور می‌شود. نخستین‌بار در سال98 موضوع تولید گوشی هوشمند در ایران جدی شد و حدود یک سال بعد 6شرکت برای این پروژه اعلام آمادگی کردند. منابعی هم برای این پروژه ازجمله تعرفه واردات گوشی‌های بالای 600دلار پیش‌بینی شد. این در حالی است که تولید گوشی در کشور سابقه‌ای طولانی دارد.

مصوبه 5سال پیش
تولید گوشی هوشمند داخلی براساس مصوبه‌ای مورد تأکید قرار گرفت که شورای‌عالی فضای مجازی متولی آن بود. این مصوبه در بهمن‌ماه1398 بر دستیابی به 20درصد از سهم بازار گوشی هوشمند با استفاده از محصولات بومی تأکید می‌کرد. حدود یک سال بعد، یعنی دی‌ماه1399 ستار‌هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات دولت دوازدهم در گفت‌وگویی اختصاصی با همشهری از پیشرفت‌هایی، هرچند اندک، در پروژه تولید گوشی هوشمند داخلی خبر داد.

500میلیارد برای تولید
رئیس سازمان فناوری اطلاعات با اشاره به برنامه‌های این سازمان در صنعت فاوا برای سال۱۴۰۲ اعلام کرده است: یکی از برنامه‌های تولید گوشی هوشمند تلفن همراه داخلی است که امسال حداقل ۵۰۰میلیارد تومان تسهیلات اشتغال‌زایی برای آن درنظر گرفته شده و هدف‌گذاری ما ساخت یک‌ میلیون گوشی هوشمند است.
محمد خوانساری همچنین در مورد سیستم عامل بومی تنها به حمایت از توسعه آن اشاره و عنوان کرد که منابعی برای آن لحاظ شده و شرکت‌هایی هم اعلام توانمندی کرده‌اند که در سال۱۴۰۲ به سرانجام‌ خوبی خواهد رسید.

سیستم عامل داخلی
ستار هاشمی در گفت‌وگو با همشهری از یک برنامه‌ریزی خبر داد که براساس آن تا سال1404 تعداد 2میلیون گوشی با سیستم عامل بومی در کشور تولید خواهد شد.
با این حال، او تأکید کرد که سیستم عامل بومی باید پاسخگوی نیاز مردم باشد و اگر نتواند این نیاز را تامین کند، با استقبال مردم روبه‌رو نمی‌شود.
اما چند‌ماه بعد معاون وزارت ارتباطات دولت دوازدهم از طرحی 5ساله سخن گفت که طی آن، وزارت ارتباطات برای تولید 14میلیون گوشی هوشمند اقدام خواهد کرد. بدیهی است که این تعداد گوشی هم باید از همان سیستم عاملی بهره ببرد که پیش از این مطرح شده بود.

منابع مالی
پس از مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی در مورد تولید گوشی هوشمند، حالا نیاز بود که نمایندگان مجلس منابع مالی این پروژه سودآور را تامین کنند. بنابراین، 15اسفند1401 درحالی‌که بودجه1402 در حال بررسی و تصویب بود، به منابع مالی پروژه تولید گوشی هوشمند توجه شد. بر این اساس، بند الحاقی ۴ در تبصره۷ لایحه بودجه1401 بررسی و سپس تصویب شد. این بند عنوان می‌کرد که حقوق ورودی واردات گوشی‌های همراه ساخته‌شده خارجی بالای ۶۰۰ دلار برابر ۱۲درصد تعیین می‌گردد و کل منابع حاصل به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای حمایت از تولید گوشی‌های هوشمند داخلی و صنعت میکروالکترونیک اختصاص می‌یابد. مدتی بعد هم، یعنی در شهریور1401 آیین‌نامه اجرایی این بند از سوی هیأت وزیران تصویب شد. به این ترتیب به‌نظر می‌رسید که موانع پروژه تولید گوشی هوشمند ایرانی رفع شده است، اما سخنان اخیر معاون وزارت ارتباطات بیانگر آن است که هنوز این پروژه وارد فاز اجرایی نشده است.