پیرِ پاینده

حمیدرضا محمدی

محمدعلی موحد، هم قلم و هم محضر شیرینی دارد؛ زندگی و معلمی‌اش بی‌نفاق است.
احمد جلالی فراهانی

امروز یکصدمین زادروز مردی ا‌ست که جامع‌الاطراف است و ذوابعاد. اگرچه‌زاده تبریز است و آذری‌زبان، اما قلبش برای زبان فارسی می‌تپد و در همه این سال‌ها هرچه کرده و هرچه گفته و هرچه نوشته، از دلی‌ است که در گرو زبان فارسی دارد و حتی به آن و برای آن شعر می‌سراید. چه او دلبسته و وابسته مولوی ا‌ست و بر همه آثار او تعلیق و تحشیه نوشته شده است که صدرنشین همه‌شان، مثنوی معنوی ا‌ست که او عمر بر سر آن نهاد و ازاین‌رو او را باغبان گلستان مثنوی می‌دانند.
بر این آثار البته باید تصحیح حدیقه‌الحقیقه شیخ احمد جام، سلوک‌الملوک روزبهان خُنجی، ابتدانامه سلطان‌ولد و سفرنامه ابن‌بطوطه را هم باید علاوه کرد که این آخری وقتی منتشر شد و او 34 ساله بود که تحسین بسیاری از ارباب فضل را برانگیخت. او اما تنها یک ادیب نیست که بر عرفان و فلسفه نیز اشرافی تام دارد که اگر چنین نبود به ترجمه و تصحیح فصوص‌الحکم ابن‌عربی است نمی‌زد که کاری ا‌ست سترگ و بزرگ.
افزون بر همه آنچه رفت، او در دانشگاه تهران درس حقوق خوانده و حقوقدان است؛ پس بی‌سبب نبود که وقتی شرکت ملی نفت ایجاد شد، به جرگه آنان پیوست و تا ریاست هیأت‌مدیره آن نیز پیش رفت و حتی در بدو کار سازمان اوپک، معاونت اجرایی آنجا را عهده‌دار بود. پس این مقدمه شاید اقناع‌آور باشد برای آنکه بدانیم یکی از کامل‌ترین تاریخ‌نگاری‌های نفت ایران را  در خواب آشفته نفت به رشته تحریر درآورد و در پس آن، کتاب‌هایی‌چند در علم حقوق نگاشت.
«محمدعلی موحد» که امروز صدسالگی اوست و جشن آن، امروز (سه‌شنبه، دوم خرداد)، ساعت ۵ عصر در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی که او عضو شورای‌عالی علمی آن است، برگزار می‌شود، تاریخ اسلام را هم دقیق و صحیح می‌داند و از عرفان هند هم اطلاع تام دارد و همچنین از دانستن فلسفه سیاسی و خیلی چیزهای دیگر نیز برکنار نیست. این همه نشان و نشانه‌ای است از آنکه او از نسل عالمان قدیم است، از آخرین بازماندگان‌شان‌ که جامع علوم و فصول بودند و او نیز بر چنین راهی رفته است و شقوق گوناگون علوم انسانی را جست‌وجو کرده است و این از روح کنجکاوش برمی‌آید و ما چه خوشبخت و خوشوقتیم که معاصرش زیست می‌کنیم و آثارش را می‌خوانیم و کیفور می‌شویم.یک‌قرن‌شدن‌تان مبارک آقای موحد.