رقابت جهانی برای کنترل هوش‌مصنوعی

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

پیشرفت فوق‌العاده سریع هوش مصنوعی در چند‌ماه اخیر باعث نگرانی بسیاری از دولت‌ها شده است. این نگرانی تا پای وضع قوانینی برای این فناوری خارق‌العاده پیش رفته است. به تازگی رهبران گروه هفت شامل کشورهای کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا، ژاپن و آمریکا و اتحادیه اروپا، با ابراز نگرانی از پیشرفت فناوری هوش مصنوعی از تدوین قوانینی برای کنترل این فناوری و ابزارهای آن تا پایان2023 خبر دادند. هفته گذشته نیز سام آلتمن مدیرعامل شرکت OpenAI که روبات چت ChatGPT را راه‌اندازی کرده است با حضور در کنگره آمریکا اعلام کرده که برای این فناوری باید قانون وضع شود. شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های این فناوری در سریع‌ترین زمان ممکن می‌تواند به سرعت قانونگذاری برای آن کمک کند. به‌نظر می‌رسد در زمینه کنترل هوش مصنوعی باز هم شاهد رقابت آمریکا و چین باشیم.

برتری چین بر آمریکا در کنترل AI
درحالی‌که آمریکایی‌ها این ترس را دارند که چین در توسعه هوش مصنوعی در نهایت از آنها پیش‌‌افتد، پکن در وضع قوانین برای فناوری جدید بسیار جلوتر از واشنگتن است. مقامات چینی این هفته به رایزنی خود در مورد دور دوم مقررات هوش مصنوعی مولد مبتنی بر مجموعه‌ای از قوانین حاکم بر دیپ فیک (جعل عمیق) که در سال2022 در مورد آن به توافق رسیدند، پایان خواهند داد. اگر چین بتواند در حکمرانی هوش مصنوعی حرف اول را بزند، یعنی می‌تواند استانداردها و مقررات را در سطح جهانی ارائه کند و بازارهای سودآور و انعطاف‌پذیر را شکل دهد. تصور دولت چین این است که وضع قوانین واضح برای هوش مصنوعی به اعتماد عمومی کمک می‌کند.

سردرگمی واشنگتن
دولت بایدن، هم پشت موافقان هوش مصنوعی است و هم پشت مخالفان. درحالی‌که مقامات واشنگتن در مورد ارائه حقوق کاربران صحبت می‌کنند و از مدیرعامل‌ها می‌خواهند تا خطرات احتمالی هوش مصنوعی را کاهش دهند، پکن و بروکسل این کار را به‌صورت عملی و با تشریح حقوق کاربر انجام می‌دهند. اگرچه پیشرفت‌های هوش مصنوعی مولد در سرزمین‌های آمریکا رخ داده است، اما پذیرش هوش مصنوعی برای مصرف‌کننده در چین گسترده‌تر است. Xiaoice به‌عنوان چت‌روبات متمرکز مایکروسافت در چین، 660میلیون کاربر دارد و پکن مدعی است سرعت در تنظیم مقررات، محرکی برای جذب بیشتر کاربر است.

اعتماد‌سازی‌ به روش چینی
اگر کاربر به‌اندازه کافی به محصولات هوش مصنوعی اعتماد نداشته باشد، هیچ دولتی نمی‌تواند  اکوسیستم هوش مصنوعی پر‌جنب و جوشی داشته باشد. بهترین روش ایجاد اعتماد بین مردم با وضع قوانین شفاف است. رهبران دولت‌ها و احزاب نیز برای به حداقل رساندن اختلال اجتماعی، باید بپذیرندکه مردم از هوش مصنوعی حمایت کنند و از مزایای آن بهره‌مند شوند. بسیاری از متخصصان، پیشروی چین در این حوزه را یک مزیت بر ایالات متحده می‌دانند. مقررات هوش مصنوعی چین بر آنچه کسب‌وکارها در چین با هوش مصنوعی انجام می‌‌دهند، تسلط دارد.

تلاش برای اثبات برتری
رهبران پکن پس از عقب ماندن از انقلاب‌‌های صنعتی متوالی غرب، عزم خود را جزم کردند تا با سلطه در عصر هوش مصنوعی قدرت خود را به رخ بکشند. مقامات چینی از سال2017 طرح توسعه هوش مصنوعی نسل بعدی را راه‌اندازی کردند و حالا 6‌سال تجربه در ایجاد دانش نظارتی هوش مصنوعی دارند. آنها علاوه بر یارانه‌های سنتی، از مقررات به‌عنوان شکلی از سیاست صنعتی استفاده می‌کنند.