راه دشوار ترکیه در بازسازی ویرانه‌های زلزله

تقریبا 3ماه پس از یکی از مرگبارترین زلزله‌های تاریخ معاصر ترکیه، روند بازسازی در شهرهایی چون نورداگی که در زلزله کاملا ویران شده آغاز شده است. بلدوزرها مشغول کارند و زمین را برای ساخت عمارت‌های جدید آماده می‌کنند، ساختمان‌هایی که قرار است در نورداگی پس از ساخته شدن محل زندگی 450خانواده‌ بی‌سرپناه پس از زلزله باشند. اما واقعیت این است که روند بازسازی بسیار کند و کمتر از نیاز بازماندگان زلزله است. اکونومیست می‌نویسد:‌ زلزله در نورداگی بیش از هزار ساختمان را ویران کرده و ساختمان‌های باقیمانده نیز به قدری آسیب دیده‌اند که نمی‌توانند سرپا بمانند. به‌گفته مقام‌های محلی، هیچ‌یک از ساختمان‌های بزرگ در این شهر که پیش از زلزله مأمن 40هزار نفر بوده دیگر امن نیست و اغلب آنها باید کاملا تخریب شده و دوباره ساخته شوند.
در این میان «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه، چند روز پس از زلزله در بازدید از مناطق زلزله‌زده متعهد شد که همه‌‌چیز را از نو خواهد ساخت. او در آن زمان از بازماندگان خواست که یک سال به دولتش زمان دهند. از ‌ماه گذشته بخشی از 200میلیون تن آواری که منطقه را پوشانده است، برداشته  شده و روند ساخت‌وسازها آغاز شده است. اما چالش پیش‌رو از آنچه اردوغان پیش‌بینی می‌کرد هولناک‌تر است؛ به‌طوری که با فرض پیروزی او در انتخابات 14فوریه (24اردیبهشت)، رهبر ترکیه برای عمل به وعده خود به بیش از یک سال و منابع مالی هنگفت نیاز دارد.
بنا بر این گزارش، در مساحت 110000 کیلومترمربع که در زلزله ویران شده ـ یعنی منطقه‌ای که تقریباً معادل خاک کشور بلغارستان است‌ـ بیش از 300هزار ساختمان تخریب شده، آسیب دیده و یا در فهرست مواردی قرار دارند که باید تخریب شوند. بیش از 50هزار نفر کشته و 3میلیون نفر دیگر آواره شده‌اند. براساس گزارش اخیر دفتر استراتژی و بودجه ترکیه، هزینه بازسازی ویرانی‌های ناشی از زلزله، 104میلیارد دلار یا 11درصد تولید ناخالص داخلی ترکیه خواهد بود؛ فاجعه‌ای که حداقل یک درصد از نرخ رشد سال‌جاری ترکیه را کاهش خواهد داد.
تقریبا هیچ‌کس جدول زمانی‌ای را که اردوغان برای بازسازی ارائه کرده واقع‌بینانه نمی‌داند. «بورجو آیدین اوزودوگرو»، محقق اندیشکده tepav به اکونومیست می‌گوید: تعداد خانه‌هایی که باید ساخته شوند از تعداد مجوزهای مسکن صادر شده در سراسر ترکیه در سال گذشته بیشتر است.«مصطفی اوزچلیک»، رئیس اتاق معماران محلی ترکیه نیز با اشاره به شهرهایی چون انتاکیه، با 400هزار جمعیت که اکنون تقریبا خالی از سکنه است، پیش‌بینی می‌کند که تنها پاکسازی این شهر از آوارهای به جا مانده 6ماه دیگر طول خواهد کشید. این در حالی است که وضعیت در شهرهای کوچک دیگر بدتر است و در بسیاری از شهرهای قدیمی تنها راه تردد در خیابان‌ها با پای پیاده است و امکان تردد ماشین‌آلات برای آوار‌برداری میسر نیست.
کارشناسان با درنظر گرفتن این شرایط پیش‌بینی می‌کنند که بازسازی ویرانی‌ها تا 5سال زمان نیاز دارد، اما مسئله اینجاست که اردوغان زمان کافی و منابع مالی لازم را ندارد. اردوغان تا 14می‌(24اردیبهشت) یک‌ماه فرصت دارد که بتواند رأی‌دهندگان ترکیه‌ای را قانع کند که ادامه فعالیت دولتش را تأیید کرده و ساخت‌وساز ویرانی‌ها را به او واگذار کنند. در این میان، کاهش اثرات بلایای آینده، به‌ویژه در استانبول، جایی که خطر زلزله بزرگ به‌طور نگران‌کننده‌ای بالاست، مستلزم هزینه‌های بیشتری است.
«اکرم امام اوغلو» شهردار استانبول، برآورد کرده مقاوم‌سازی در برابر زلزله مسکن‌های قدیمی شهر، به‌ویژه 90هزار ساختمانی که بیشتر در معرض ریزش هستند، می‌تواند بیش از 19میلیارد‌دلار هزینه داشته باشد.