تل‌آویو زیر سایه تهدیدهای چندوجهی

فرزاد کازرونی- روزنامه‌نگار

این روزها افکار عمومی اسرائیل نگران احتمال وقوع جنگ و تهدید علیه این رژیم از چند جبهه مختلف است. این نگرانی را «روی شارون»، خبرنگار تلویزیون کان اسرائیل منعکس کرده و گفته است: «ترس و نگرانی از این است که جنگ از چند جبهه بر بازدارندگی اسرائیل و توانایی نظامیان در شرایط اضطراری تأثیر بگذارد.»
آنگونه که میدل ایست مانیتور گزارش داده است، روی شارون ارزیابی خود را از اوضاع فعلی در مناطق اشغالی فلسطین اینگونه شرح داده است: «محور مقاومت تلاش دارد تا در برابر اسرائیل از هر فرصتی استفاده کند و برای دشمنان تل‌آویو، شرایط فعلی فرصتی است که به‌نظر آنها تکرار نخواهد شد، چون در حال حاضر اسرائیل از دوقطبی بی‌سابقه در جامعه خود رنج می‌برد و ارتش اسرائیل از نظر نظامی تضعیف شده و همزمان آمریکا نیز علاقه خود را نسبت به خاورمیانه از دست داده است. این شرایط یک فرصت مغتنم برای محور مقاومت جهت آسیب‌زدن به اسرائیل است.»
این خبرنگار عبری زبان همچنین تأکید کرد که محور اعراب و اسرائیل در خلیج‌فارس که واشنگتن می‌خواست علیه ایران ایجاد کند، ناکام مانده است و احیای روابط دیپلماتیک ایران و عربستان نشان‌دهنده ناکام ماندن ائتلاف ضدایرانی در خلیج‌فارس است.
روی شارون همچنین به ضعف نهادهای امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل نیز اشاره دارد و می‌گوید که نهادهای امنیتی تل‌آویو، شین بت و ارتش نیز برای خنثی کردن عملیات فلسطینی‌ها در شمال کرانه باختری شکست خورده‌اند. ارزیابی‌ها و اظهارات این خبرنگار عبری زبان در تل‌آویو حاکی از آن است که درواقع صهیونیست‌ها این روزها از چند جبهه مورد تهدید واقع شده‌اند و بیشترین نگرانی آنها نیز همین تهدیدات ترکیبی و همزمان است. این تهدیدات ترکیبی هم تحت‌تأثیر تحولات داخلی و جنبش اعتراضی در تل‌آویو و هم
نشأت‌‌ گرفته از درگیری‌‌های نظامی تمام عیار صهیونیست‌ها در چند جبهه خارجی شکل گرفته و به کابوس اسرائیل تبدیل شده است.

هراس از جنگ خارجی در چند جبهه همزمان
به‌طور کلی تنش‌ها و درگیری‌هایی که 2 هفته پیش در واکنش به درگیری‌ میان نظامیان صهیونیست و فلسطینی‌ها در مسجدالاقصی صورت گرفت، فقط به مسجدالاقصی محدود نماند و این درگیری‌ها منجر به شلیک راکتی و موشک‌های کوتاه برد از نوار غزه، جنوب لبنان و سپس سوریه به سمت اهدافی در اسرائیل شد. شلیک همزمان موشک‌ها از چند جبهه به سمت اهدافی در اسرائیل این موضوع را نشان داد که رژیم صهیونیستی ممکن است از چند جبهه همزمان در خارج هدف قرار گیرد و این سناریو بدترین شرایط را برای تل‌آویو به همراه خواهد داشت. روز دوشنبه نیز، یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به تهدیدات نظامی علیه اسرائیل از چند جبهه اشاره کرد و مدعی شد که دشمنان در چند جبهه علیه اسرائیل جنگ فرسایشی به راه انداخته است.

تهدید شکاف داخلی
در کنار جبهه جنگ خارجی و چندگانه علیه صهیونیست‌ها، این رژیم از داخل نیز با بحران‌های متعدد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی روبه‌روست. طی حدود 4‌ماه گذشته، تل‌آویو در همه روزهای شنبه شاهد برگزاری اعتراضات گسترده علیه کابینه نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی بوده است. این تظاهرات در همین هفته به‌عنوان پانزدهمین هفته اعتراضی نیز برگزار شد و به‌رغم تعلیق طرح تغییر قوانین قضایی از سوی نتانیاهو، اما معترضان خواستار لغو کامل این طرح هستند. از سوی دیگر سایه اجرای طرح تغییرات قضایی بر سر کسب‌وکارهای فلسطین اشغالی سنگینی می‌‎کند و این وضعیت باعث هشدارهای متعدد نسبت به سقوط وضعیت اقتصادی به دلیل تغییرات احتمالی قوانین قضایی شده است. کمتر از یک‌ماه پیش، 260اقتصاددان در تل‌آویو طوماری منتشر کردند و در آن نسبت به عواقب طرح نتانیاهو برای تضعیف دستگاه قضایی این رژیم هشدار دادند. اقتصاددانان هشدار دادند که نشانه‌های زیادی پدید آمده مبنی بر اینکه آسیب اقتصادی به اسرائیل ممکن است با قدرت بیشتری و سریع‌تر از آنچه قبلا پیش‌بینی می‌کردند، تحقق یابد. در این طومار آمده بود: «در هفته‌های اخیر، نشانه‌های اولیه فرار سرمایه (از رژیم صهیونیستی) ظاهر شده است که بانک مرکزی اسرائیل را ملزم به ادامه افزایش نرخ بهره با سرعتی سریع می‌کند و اگر بانک مرکزی کاری انجام ندهد، سقوط حتمی است.»
دو روز پیش نیز، شرکت اعتبارسنجی مالی آمریکایی «مودیز» رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش داد و در رویه‌ای غیرمعمول در بیانیه خود توضیح داد که دلیل این تصمیم وضعیتی است که در اسرائیل در نتیجه تصمیم دولت به تغییرات قضایی ایجاد شده است. همچنین رئیس‌کل بانک مرکزی اسرائیل در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان اذعان کرده است که از آینده اقتصادی تل‌آویو در نتیجه شرایط داخلی ماه‌های اخیر نگران است.
جامعه صهیونیستی همچنین از اختلافات عمیق اجتماعی رنج می‌برد. «مؤسسه مطالعات راهبردی جروزالم» روز یکشنبه در گزارشی با اشاره به تأثیر اقدامات تندروها بر جامعه صهیونیستی نوشت: «اسرائیل از بیرون یک جامعه پاره پاره دیده می‌شود که به‌تدریج توان عملکرد عادی خود را از دست داده است.» حتی برخی از مقامات پیشین تل‌آویو هم با اشاره به اختلافات داخلی نسبت به تشدید اوضاع هشدار داده‌اند، ازجمله بنی گانتس، وزیر جنگ پیشین رژیم صهیونیستی و از سران اپوزیسیون کابینه نتانیاهو در رشته توییتی گفته است: « فکر نمی‌کنم که کسی بخواهد که اینجا دچار جنگ داخلی شود، اما بغرنج بودن شرایط به‌سوی یک شیب منفی می‌رود و خطر وقوع آن هر روز بیشتر می‌شود.»

تحلیل
اسرائیل، دستخوش تحولات بی‌سابقه

بتان مک‌کرنان، روزنامه‌نگار گاردین:اسرائیل در داخل دستخوش تحولات بی‌سابقه‌ای است که جرقه آن را طرح شدیداً جنجالی دولت نتانیاهو برای بازنگری قوه قضاییه برانگیخت. ده‌ها تن از مقامات ارشد سابق دفاعی، امنیتی و اطلاعاتی با طرح نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی به‌دلیل ماهیت ضد‌دمکراتیک آن مخالفت کرده‌اند. همچنین نیروهای نظامی ذخیره اسرائیل، ازجمله تقریباً همه کسانی که در مهم‌ترین یگان نیروی هوایی خدمت می‌کنند، به اعتراضات سراسری پیوسته‌اند و اعلام کرده‌اند که از حضور در خدمت سرباز خواهند زد و زنگ خطر را برای توان عملیاتی ارتش به صدا درآورده‌اند. از سوی دیگر، اسرائیل تقریباً در همه جبهه‌ها -بیت‌المقدس شرقی، کرانه باختری، نوار غزه، لبنان و سوریه - با شعله‌ور شدن خشونت‌ها مواجه شده است. همزمان تشکیلات امنیتی تل‌آویو از نزدیکی ناگهانی بین عربستان سعودی که وزنه سنگین ژئوپلیتیک در منطقه دارد با ایران به‌شدت نگران هستند. این در حالی است که تل‌آویو به‌دنبال روابط گرم‌تر با ریاض بود و اکنون ریاض به دشمن سرسخت تل آویو یعنی ایران نزدیک شده است و این خبر خوبی برای سرویس‌های امنیتی اسرائیل نیست.

مکث
چرخش عربستان به سمت فلسطین
اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، و خالد مشعل، رئیس پیشین این دفتر، که هر دو در سال‌های گذشته ساکن قطر بوده‌اند، روز یکشنبه ۲۷ فروردین در صدر هیأت بلندپایه حماس وارد ریاض شدند. حماس در بیانیه‌ای «نزدیکی دیپلماتیک» با عربستان را «گامی مهم در راه وحدت امت اسلام، برای افزایش امنیت، ثبات منطقه و تفاهم میان کشورهای عرب و دولت‌های مسلمان» خواند. سفر هیأت فلسطینی حماس به ریاض پس از بازسازی روابط دیپلماتیک میان عربستان با ایران و سوریه صورت گرفته است. این سفر در شرایطی انجام شده که طی ماه‌های گذشته گزارش‌های متعددی از تلاش مقامات تل‌آویو و کابینه بنیامین نتانیاهو برای عادی‌سازی‌ روابط با ریاض وجود داشت و اکنون به‌نظر می‌رسد مقامات سعودی نه‌تنها به سمت عادی‌سازی‌ روابط با تل آویو حرکت نکرده‌اند، بلکه ریاض میزبان مهم‌ترین گروه‌‎ مقاومت مسلح فلسطینی است که تل‌آویو آنها را دشمن شماره یک خود می‌‎داند.