کوچ زودهنگام عشایر در شمال شرق

زمان کوچ بهاره عشایر به ییلاق معمولا از نیمه بهار و ‌ماه اردیبهشت آغاز می‌شود تا مراتع برای چرای دام‌ها پربار شوند؛ با وجود این، عشایر برخی از استان‌ها به‌دلیل شرایط آب ‌و هوایی، کاهش بارندگی، خشکسالی و گرمای هوا در قشلاق کوچ خود را زودتر از موعد آغاز کرده‌اند.
به گزارش همشهری، با وجود اینکه تازه 2 هفته از شروع بهار گذشته، عشایر خراسان شمالی و گلستان کوچ خود را به ییلاق آغاز کرده‌اند. عشایر خراسان شمالی با جمعیتی بیش از ۳۰ هزار نفر که شامل 3درصد جمعیت استان می‌شود، در قالب ۲ ایل زعفرانلو و شادلو و ۳۸ طایفه با شیوه‌های سنتی کوچ‌رو و نیمه‌کوچ‌رو در این استان کوچ‌روی می‌کنند. مسیرهای کوچ عشایر این استان شامل 3ایل‌راه اصلی شمالی، جنوبی و میانی است.

تمهیدات لازم برای کوچ ایمن
مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی با بیان اینکه عشایر این استان به ‌دلیل خشکسالی و گرمای هوا در مناطق قشلاقی مراوه‌تپه استان گلستان کوچ بهاره را زودتر از موعد آغاز کرده و راهی مناطق ییلاقی شمال‌ شرق کشور شده‌اند، می‌گوید: عشایر مناطق شمال شهرستان‌های شیروان و بجنورد که زمستان را در مناطق قشلاقی مراوه‌تپه در استان گلستان سپری کرده‌اند ۲ هفته زودتر کوچ بهار را آغاز کردند.
رضا روشن‌ضمیر با بیان اینکه این کوچ یک‌ ماه طول می‌کشد، می‌افزاید: کوچ بهاره عشایر این منطقه هر سال از ۲۰ فروردین آغاز می‌شد، اما امسال به ‌دلیل بروز خشکسالی شدید در قشلاق مراوه‌تپه، گرمی هوا و فقر پوشش گیاهی مراتع و کمبود آب،‌‌ زودتر آغاز شده است.
وی با بیان اینکه امسال 1350خانوار عشایر از گلستان به مناطق ییلاقی خراسان شمالی کوچ می‌کنند، می‌گوید: تمهیدات مورد نیاز برای کوچ ایمن عشایر و هماهنگی لازم با نیروی انتظامی و پلیس راه انجام شده است.
به ‌گفته روشن‌ضمیر، ۱۵ درصد از عشایر استان به ‌صورت خودرویی و مابقی به ‌صورت سنتی کوچ‌روی دارند.

خروج عشایر از گلستان
سرپرست اداره کل امور عشایر گلستان هم در این‌باره می‌گوید: کاهش بارندگی در مناطق ییلاقی عشایر استان، تامین علوفه دام از مراتع را به صفر رساند و به همین‌خاطر ۴۰ درصد از عشایر غیربومی، امسال زودتر از موعد کوچ کردند.
احمد پرتانی با بیان اینکه در حالت عادی مراتع در قشلاق باید ۶۵ درصد علوفه مورد نیاز دام را تامین کنند، می‌افزاید: این مسئله باعث کاهش قیمت تمام‌شده دام‌ها و مناسب‌سازی‌ قیمت گوشت قرمز در بازار می‌شود، اما کاهش بارندگی در مناطق محل سکونت عشایر استان، تامین علوفه از مراتع را به صفر رساند.
سرپرست اداره کل امور عشایر گلستان ادامه می‌دهد: از اواخر اسفند ماه تاکنون حدود ۴۰ درصد از عشایر غیربومی به‌دلیل خشکسالی مراتع در قالب کوچ ییلاقی از گلستان به سمت استان‌های خراسان شمالی و رضوی خارج شدند.
به‌گفته وی، مهم‌ترین راهکار در وضعیت فعلی علاوه بر پرداخت تسهیلات برای تامین علوفه دستی، کمک به احیا، اصلاح و توسعه مراتع عشایری است.
پرتانی تصریح می‌کند: در شرایط کنونی اجرای طرح‌های مرتع‌داری به ‌خود عشایر واگذار می‌شود و آنان هم در خیلی از موارد به‌دلیل نداشتن آگاهی کافی از ظرفیت مراتع و نبود حمایت‌های لازم عملکرد موفقی ندارند.
در سایر استان‌ها به‌ویژه‌ استان‌های زاگرسی کوچ زودهنگام عشایر را به‌دلیل کم توان بودن مزارع ممنوع کرده‌اند. حتی در برخی استان‌ها اکیپ‌هایی برای جلوگیری از ورود زودهنگام عشایر به ییلاق تشکیل شده است.