جیغ گل‌ها

اغلب ما در گوشه و کنار آپارتمانمان یک یا چند گلدان کوچک داریم یا اگر شانس داشته باشیم و باغچه‌ای در حیاط خانه نصیبمان شده باشد، احتمالا نگهداری از چند نهال کوچک هم برعهده‌مان است. اما همین ما که ادعای گیاه‌دوستی داریم، چقدر از گیاهان به‌عنوان موجوداتی زنده یاد می‌کنیم؟
درست است که گیاهان زبانی برای بیان احساساتشان ندارند، اما تحقیقات تازه یک‌سری دانشمند نشان می‌دهد که گیاهان هم شکایت خودشان را از وضعیت نشان می‌دهند، اما به نوعی دیگر. همانطور که ما در مواقع ناراحتی، عصبانیت، ترس یا استرس غر می‌زنیم، فریاد می‌کشیم یا ناله می‌کنیم، گویا گیاهان هم در مواقع کم‌آبی یا قطع‌شدن ساقه، جیغ می‌زنند! اما ما صدایشان را نمی‌شنویم؛ یعنی وقتی شاد و خندان می‌رویم سراغ گلدان‌مان که هرسش کنیم یا از ساقه‌اش قلمه بگیریم، گیاه بی‌چاره از یک چیزی شبیه قطع عضو در حال دردکشیدن است یا وقتی بی‌خیال چند روز به حال خودش رهایش می‌کنیم و یادمان می‌رود آب بریزیم روی خاکش، دارد از تشنگی سرمان فریاد می‌کشد. بگذارید کمی علمی‌تر بگوییم؛ پژوهشگران می‌گویند گیاهان در مواقع تنش‌زا صداهایی در طول موج اولتراسونیک تولید می‌کنند که می‌توان آنها را در فاصله چندمتری البته توسط دستگاه شنید و نوع این صدا با نوع روز بد آنها مطابقت دارد. در واقع صداهایی که توسط گیاهان تولید می‌شود، با غرولندهای زیرلب آدم‌ها یکسان نیستند. این صداهای عصبی و ناگهانی، حاصل عملی است که به آن حباب‌زایی می‌گویند و درون گیاه رخ می‌دهد؛ مثل حباب‌های تولید‌شده بر اثر حرکت پروانه کشتی‌ها زیر آب. زمانی هم که این حباب‌های کوچک می‌ترکند، امواج شوک کوچکی را در داخل سیستم عروقی گیاه ایجاد می‌کنند و موجب تولید صدا می‌شوند. اما خب صدای تولید شده توسط گیاهان در محدوده شنوایی انسان‌ها قرار ندارد و شاید به همین‌خاطر است که برخی از ما با گل و گیاه مانند یک موجود زنده برخورد نکرده و آنطور که باید و شاید به این جانداران ساکت رسیدگی نمی‌کنیم.