بیشتر تصادف کردیم

فاطمه عسگری‌نیا-روزنامه‌نگار

در روزهای پایانی سال یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌‌ها در کشور تصادفات و عوارض ناشی از آن است از مرگ و میرهای تلخ گرفته تا مصدومیت‌‌ها و معلولیت‌های ناشی از آن‌. بعد از گذشت سال‌ها که دستگاه‌های اجرایی دخیل در امر کاهش تصادفات و تلفات ناشی از آن به این نتیجه رسیدند که کار در حوزه مهندسی ترافیک و کاهش تصادفات یک کار جزیره‌ای نیست و باید همه تجارب و اندوخته‌های علمی خود را برای کسب نتیجه بهتر روی هم بگذارند امسال برای دومین بار شاهد برگزاری سمپوزیوم ملی کاهش حوادث ترافیکی 1402 به میزبانی جمعیت هلال احمر بودیم. در این نشست خبر افزایش 14.1 درصدی آمار تلفات ناشی از تصادفات در 9ماهه امسال هشداری بود که از سوی مسئولان مطرح شد و زنگ خطر توجه به علل افزایش این مهم به صدا درآمد.
درست است وقوع تصادفات در کشور علل و عوامل مختلفی دارد که ازجمله آنها می‌توان به راه‌ها و عامل انسانی اشاره کرد اما به‌گفته تیمور حسینی، جانشین پلیس راهور به همشهری،  خودروها در این میان از همه مقصرترند: «یک خودرو با داشتن سامانه و سیستم‌های ایمنی فعال می‌تواند تا 80درصد از وقوع تصادفات در کشور جلوگیری کند.» حسینی با بیان اینکه حمایت از تولید داخلی شامل هر کالایی جز خودرو می‌شود، مانند همیشه انگشت اتهامش را به سمت شرکت‌های خودروسازی داخلی می‌برد و می‌گوید: «نمی‌توانیم به قیمت جان انسان‌ها از تولید داخلی حمایت کنیم و هیچ منطقی هم این را قبول ندارد. حتی در قرآن هم خدا همواره بر نجات جان انسان‌ها تأکید می‌کند و در شریعت ما از جان انسان ارزشمند‌تر چیزی وجود ندارد.»
او در پاسخ به این سؤال که چرا پلیس نسبت به پلاک خودروهای ناایمن اقدام می‌کند می‌گوید: «پلیس مکلف است چنانچه خودرویی تأییدیه‌های لازم را از مراجع مشخص مثل وزارت صنعت، سازمان استاندارد و محیط‌زیست ارائه دهد نسبت به شماره‌گذاری آن وسیله اقدام کند. بنابراین اگر ایرادی وجود دارد متوجه پلیس نیست بلکه باید از دیگران سؤال کرد که چرا برای حفاظت از جان انسان‌ها به‌خودروهایی که ایمنی لازم را ندارند تأییدیه می‌دهید؟»
جانشین فرمانده پلیس راهور با بیان اینکه عملکرد ما در کاهش حوادث و تلفات ناشی از حوادث ترافیکی طی سال‌های 85تا 95بسیار خوب بود و در این مدت شاهد کاهش 13هزار نفری تلفات ناشی از تصادفات بودیم تأکید می‌کند: «در این مدت موفق شدیم تعداد تلفات ناشی از حوادث ترافیکی را از 28هزار نفر به 15هزار نفر برسانیم، اما این روند کاهشی امروز شیب رو به بالا گرفته و در حال افزایش است. علتش هم ناکارآمدی روش‌های پیشین با توجه به افزایش تعداد خودروها، تعداد رانندگان و فرسودگی راه‌هاست. اقدامات ما به نقطه کم‌اثر خود رسیده‌اند. نیروهای ما هر روز در حال فرسوده‌تر شدن هستند و تا نتوانیم الزامات اولیه را رعایت کنیم نمی‌توانیم امیدوار به بهبود شرایط باشیم.»

غیر استانداردبودن راه‌ها
حسینی راه‌ها را یکی دیگر از مقصران افزایش تلفات ناشی از سوانح رانندگی می‌داند و تأکید می‌کند: «بدون داشتن زیرساخت‌های مناسب اعم از راه‌های استاندارد آرزوی کاهش تصادفات محال است.» به‌گفته این مسئول غفلت از آموزش هم یکی دیگر از علل افزایش تلفات ناشی از حوادث ترافیکی است.

اولین عامل مرگ‌ومیر جوانان
آمار‌های سازمان بهداشت جهانی هم نشان می‌دهد که تصادفات نخستین عامل مرگ‌ومیر افراد جوان 15تا 49ساله است. دبیر کل جمعیت هلال احمر ایران در دومین سمپوزیوم ملی کاهش تلفات حوادث ترافیکی با بیان اینکه براساس اعلام بانک جهانی تصادفات بین 7تا 24درصد خسارت به تولید ناخالص ملی کشورها وارد می‌کند، می‌گوید: «هر جان‌باخته ناشی از حوادث ترافیکی در کشور حدود 83میلیارد ریال خسارت به کشور وارد می‌کند و اگر بخواهیم به خسارت ناشی از این تلفات به تولید ناخالص ملی اشاره کنیم این تلفات خسارتی  بین 6تا9درصد به ارزش تولید ناخالص ملی کشور وارد می‌کند.» به‌گفته یعقوب سلیمانی مصدومان ناشی از تصادفات در 8سال اخیر 5برابر مجروحان 8سال دفاع‌مقدس و فوت‌شدگان تصادفات در 8سال اخیر معادل نیمی از تمام شهدای 8سال جنگ تحمیلی با خسارتی معادل 703هزار میلیارد تومان در 8سال و متوسط سالانه 87هزار میلیارد تومان است: «با توجه به پیش‌بینی افزایش سفرهای نوروزی در فروردین ۱۴۰۲ جمعیت هلال احمر آمادگی خود را برای اجرای طرح نوروزی افزایش داده و در کنار دیگر دستگاه‌های مسئول آماده است تا در 2 بخش پیشگیری از حادثه و امدادرسانی به حادثه دیدگان از تمام توان نیروهای متخصص خود و ناوگان امدادی زمینی و هوایی استفاده کند. باید بر ایمن‌سازی جاده‌ها و خودروها بیش از هرچیز دیگری اهتمام ورزیده شود. تدوین راهبرد ملی ایمنی و راه‌های کشور می‌تواند با تقسیم ‌کار ملی در این زمینه شرایط مطلوبی را برای کاهش حوادث فراهم کند.» سلیمانی به فعالیت‌های قرارگاه کاهش تلفات جاده‌ای در شهریور‌ماه گذشته در جمعیت هلال احمر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «هم‌افزایی ایجادشده در این قرارگاه نتایج مطلوبی در بر داشت که اثرات آن را در کاهش حوادث ترافیکی اربعین دیدیم.» او از اجرای تمرین‌های بازآموزی در رشته‌های تخصصی نجات برای امدادگران هم خبر می‌دهد و تأکید می‌کند: «سامانه‌های متکی به فناوری به روزرسانی شده و هلال احمر ایران آماده آغاز طرح نوروزی و حضور پررنگ و منسجم در محورهای مواصلاتی کشور و ورودی شهرهاست.»
علی گرجی، رئیس مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفا هم عملکرد خوب ایران در کاهش آمار تلفات جاده‌ای طی یک دهه گذشته از 29هزار کشته به 15هزار کشته را محصول تعامل و همگرایی خوب دستگاه‌های اجرایی از جمله هلال احمر، پلیس راهور و دیگر دستگاه‌های اجرایی دخیل در این امر می‌داند: «تشکیل قرارگاه مقابله با حوادث ترافیکی در هلال احمر برای پیگیری اقدامات صورت‌گرفته با هدف کاهش اثرات تلفات حوادث ترافیکی در هلال احمر اتفاق افتاد و امیدواریم با تعامل 30گروه متولی در این قرارگاه در نوروز امسال شاهد کاهش آمار تصادفات و تلفات جاده‌ای باشیم.»
گرجی ادامه می‌دهد:‌«کاهش حتی یک نفر از آمار تلفات جاده ای کشور د رنوروز امسال ارزشمند است. اقدامات خوب هلال احمر و پلیس باعث کاهش ۲۰درصدی حوادث ترافیکی در ایام اربعین امسال و ترددهای گسترده خودروهای سبک و سنگین در غرب کشور بود.»‌