یونس پناهی در چهارمین کنگره ملی و نخستین کنگره بین‌المللی دخانیات و سلامت با بیان اینکه دخانیات چهارمین ریسک فاکتور برای بیماری‌های غیرواگیر در ایران است، خاطرنشان کرد: سیگار ۷ هزار ماده سمی دارد که حدود ۶۹ ماده از آنها سرطان‌زاست. به همین دلیل برنامه‌های پیشگیری از کاهش بار بیماری‌های ناشی از دخانیات بسیار ضروری است.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت عوارض ناشی از مصرف دخانیات را به 3دسته تقسیم بندی کرد و ادامه داد: عارضه نخست روانی است؛ یعنی احساس تنهایی، افسردگی، خودکشی و بیماری‌های روان. عارضه بعدی جسمی است؛ مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های مقاربتی، بیماری‌های تکاملی و سایر موارد مانند اوردوز و عارضه سوم نیز اجتماعی است؛ مانند بزهکاری‌های اجتماعی، مشکلات اقتصادی و غیره است که هر کدام برای سلامت افراد تبعاتی را به‌دنبال دارد. وی اعلام کرد: بیماری‌های قلبی و عروقی به‌عنوان نخستین عارضه مرگبار کشور به‌دنبال مصرف سیگار حدود ۸/۲ برابر خواهد شد. همچنین مرگ‌ومیر به‌دنبال سکته‌ها در افراد سیگاری دوبرابر می‌شود. بحث مهم دیگر غیرسیگاری‌ها هستند که در مجاورت سیگاری‌ها احتمال ابتلا به بیماری‌های مرتبط با قلب و عروق در این افراد حدود یک و نیم برابر می‌شود. پناهی راهکار را در تحقیقات و مداخلات پیشگیرانه در سطح جامعه عنوان کرد و افزود: متوسط مصرف دخانیات در ایران چیزی حدود ۲۲ درصد است که اگر افراد در معرض نیز به این عدد اضافه شود، حدود ۴۰ درصد افراد در معرض یکی از مهم‌ترین ریسک فاکتورها برای افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطانی خواهند بود. چاره کار در تحقیقات پیشگیرانه است. پناهی با اشاره به برنامه MPOWER سازمان بهداشت جهانی، تصریح کرد: در این برنامه به پایش، نقش قانون و قانونگذاری، برنامه‌های بازتوانی، نقش رسانه‌ها در افزایش آگاهی مردم، افزایش مالیات و یا حتی کاهش حمایت‌های بیمه‌ای اشاره دارد. پس نمی‌توان انتظار داشت که فقط یک وزارتخانه بتواند مصرف دخانیات را کنترل کند. باید در بخش ارائه داده‌های کلان کشور در مصرف دخانیات و عوارض آن بر سلامت و برنامه پایش اقداماتی انجام شود. ولی لازم است نهادهای قانونگذار، آموزش و پرورش، رسانه‌ها، نهادهای مالی هم اهتمام جدی برای کاهش این ماده سمی داشته باشند؛
چرا که کشور علاوه بر هدر رفت نیروهای انسانی، دچار ضررهای اقتصادی نیز خواهد شد.
۲۲ درصد؛ متوسط مصرف دخانیات در ایران
در همینه زمینه :
