جای خالی واکسن HPV در برنامه واکسیناسیون زنان ایرانی

آمار ابتلای زنان ایرانی به سرطان دهانه رحم بیشتر از آمارهای جهانی است؛ آن هم درحالی‌که 99درصد ابتلا به این سرطان با ویروس HPV مرتبط است، اما هنوز واکسن این ویروس در برنامه واکسیناسیون ملی پذیرفته نشده است.
در نتیجه زنان مجبورند آن را با قیمت آزاد در حدود ۲ میلیون تومان از داروخانه‌ها تهیه کنند. به همین دلیل است که متخصصان این حوزه خواستار اضافه شدن این واکسن به برنامه واکسیناسیون ملی هستند. البته حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان چندی پیش از افزوده شدن واکسن‌های جدیدی به برنامه واکسیناسیون ملی خبر داده و گفته بود: «در حال حاضر برای واکسن‌های پنوموکوک و روتاویروس برنامه داریم و بعد از این دو واکسن هم HPV در مرحله بعد قرار خواهد داشت. تلاش می‌کنیم واکسن‌هایی که تأثیرات‌شان مشخص است، وارد برنامه واکسیناسیون کشوری شود.»

عوامل افزایش ابتلا به سرطان
طاهره اشرف گنجویی، رئیس انجمن سرطان‌های زنان اما پیوستن هر چه سریع‌تر واکسن HPV به برنامه واکسیناسیون ملی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان ایرانی را بسیار ضروری می‌داند و تأکید می‌کند؛ این بیماری از علل مهم مرگ‌ومیر مادران در کشور است. او در حاشیه برگزاری دهمین کنگره بین‌المللی سرطان‌های زنان ایران که در سالن همایش‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، در این‌باره به همشهری می‌گوید:«این واکسن برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم باید در گروه سنی ۹ تا ۲۶ سال در 3 دوز و در فاصله زمانی ۶ ماهه تزریق شود و اگر واکسیناسیون در گروه سنی کمتر از ۱۵ سالگی انجام شود، دریافت ۲ دوز کافی است. بر این اساس از وزارت بهداشت انتظار می‌رود هر چه زودتر و سریع‌تر این واکسن را در برنامه واکسیناسیون ملی قرار دهد.» اشرف‌گنجویی ادامه می‌دهد:‌«در آمریکا، استرالیا و جوامع اروپایی، غربالگری این سرطان برای زنان انجام شده و واکسن آن نیز در برنامه واکسیناسیون آنها وجود دارد. برنامه سازمان یافته غربالگری برای زنان ایرانی هم می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش این بیماری داشته باشد و به‌عنوان یک ضرورت مطرح است.»  
این متخصص، مصرف سیگار و قلیان را از دلایل تشدید ابتلا به سرطان دهانه رحم عنوان می‌کند: «سرطان دهانه رحم از علل مهم مرگ‌ومیر مادران ایرانی است. این بیماری در زنان جوان زیر ۵۰سال شیوع بسیاری دارد و داشتن شرکای جنسی متعدد، مصرف قلیان، سیگار و مشروب، ابتلا به آن را تشدید می‌کند. مهم‌ترین فاکتورها در پیشگیری از سرطان رحم تغییر سبک زندگی، کاهش اضافه وزن و انجام ورزش است که در کاهش میزان سرطان جسم رحم و تخمدان هم کاملاً مؤثر خواهد بود.»
 او با اشاره به برگزاری دهمین کنگره بین‌المللی سرطان‌های زنان اشاره می‌کند:«در این کنگره که در حال برگزاری است و تا پنجم اسفند ادامه دارد، درباره آخرین پیشرفت‌های علمی مرتبط با سرطان‌های زنان بحث خواهد شد و اهداف اصلی آن شامل پیشگیری، درمان و همچنین بهبود کیفیت زندگی در مبتلایان به سرطان زنان است.»‌

ضرورت‌های دسترسی به واکسن و خدمات
حمیدرضا دهقان منشادی، دبیر اجرایی دهمین کنگره بین‌المللی سرطان‌های زنان هم یکی از دلایل افزایش میزان بالای ابتلا به سرطان دهانه‌رحم در ایران را نبود واکسن‌های HPV در برنامه واکسیناسیون کشور عنوان می‌کند: «در کشور نسبت به آمار جهانی افزایش بالاتری از میزان مبتلایان به سرطان‌های زنان را شاهدیم و حتی درصد ابتلا به سرطان نیز افزایشی است. همین امر در سال‌های آینده باعث افزایش بیشتر این اختلاف نسبت به مجموعه جهانی خواهد بود. این در حالی است که واکسن HPV از بیماری‌هایی که باعث ایجاد سرطان دهانه رحم می‌شود جلوگیری می‌کند و باید به آسانی در اختیار زنان قرار بگیرد. در حقیقت این واکسن که در کشورهای غربی به‌صورت واکسن اجباری برای دختران استفاده می‌شود، از بیماری‌هایی که باعث ایجاد کانسر دهانه رحم می‌شود جلوگیری می‌کند.»
 به‌گفته دهقان منشادی، یکی دیگر از مشکلات عادلانه نبودن توزیع امکانات و توزیع خدمات در کشور است و بیشتر مراکز درمان سرطان، در شهرهای بزرگ واقع شده که همین امر دسترسی به متخصصان آنکولوژی به‌خصوص متخصصان آنکولوژی زنان در شهرهای کوچک‌تر را بسیار دشوار کرده: «این مسئله باعث مراجعه دیرهنگام بیماران به مراکز درمانی مرجع و پیشرفته شدن بیماری در زمان درمان می‌شود و کاهش اثربخشی و افزایش هزینه درمان در کشور را به‌دنبال دارد.» او تأکید می‌کند: «با بهبود روش‌های درمانی میزان بهبود و امید به زندگی در بیماران سرطانی افزایش پیدا کرده و این نکته بسیار مثبت و دستاورد بزرگی است که در جامعه جهانی اتفاق افتاده ولی همچنان ما در این زمینه، هم از نظر دارویی و هم از نظر استفاده از تکنولوژی‌های روز فاصله داریم و عقب هستیم.»‌