آلودگی فعلی، نتیجه کار قبلی

محمد سرابی- روزنامه‌نگار

کرونا توجه همه را جلب کرده بود. مردم ماسک به‌صورت داشتند و مراقب بودند که دچار بیماری نشوند. کارمندان و دانش‌آموزان دورکار شده بودند اما یک اتفاق مهم دیگر به وقوع پیوست. حمل‌ونقل عمومی دائما فرسوده‌تر شد. تاکسی‌ها نوسازی نشدند، اقدام خاصی برای ورود اتوبوس‌های تازه‌نفس و نو و تعمیرات اساسی اتوبوس‌های فرسوده صورت نگرفت و واگنی هم به مترو افزوده نشد. بعضی پروژه‌ها که از گذشته آغاز شده بودند همچنان ادامه داشتند ولی توان شبکه حمل‌ونقل عمومی دائما کمتر می‌شد. نتیجه اینکه شهر به‌تدریج آلوده‌ و آلوده‌تر شد تا جایی که امروز برای حل این مشکل و در ساده‌ترین حالت برای تامین اتوبوس‌های سالم و نو، باید هزینه گزافی صرف شود که از توان شهرداری خارج است. بی‌تعارف باید گفت که اگر اکنون آلاینده‌ها اینچنین به آسمان تهران رنگ سیاه و خاکستری زده‌اند، بخشی از مسئله به کوتاهی‌های صورت‌گرفته در مدیریت پنجم شهر (دوره پیشین) و بی‌توجهی‌های دولت‌های دهم، یازدهم و دوازدهم برمی‌گردد.
مقایسه میان اطلاعات به‌دست آمده از آلودگی هوا در سال 1396و سال 1400نشان می‌دهد که این سال‌ها چطور گذشته است. وقتی این اعداد را با هم مقایسه می‌کنیم می‌بینیم که در طول 4سال مدیریت قبلی میزان آلاینده‌های هوای تهران به‌تدریج افزایش پیدا کرد و به نوعی ماندگار شده است. این روند به اندازه‌ای آرام پیش‌رفته است که در هوای تهران تثبیت شده و اکنون نمی‌توان انتظار داشت که با برنامه‌های یک ماهه یا چندماهه رفع شوند.
آلاینده ازن که از سال 1391تا 1395در شهر تهران کم شده بود بعد از این سال‌ها دوباره افزایش پیدا کرد و حالا یکی از عوامل آلوده‌کننده شهر است تا جایی که در بعضی روز‌ها به دومین آلاینده شاخص در شهر تهران تبدیل شده است.

شاخص چه می‌گوید: همانطور که مشخص است میانگین شاخص کیفیت هوای تهران در کل ایستگاه‌ها در یک‌بازه زمانی مشخص برای 6سال 1396تا 1401چندان متفاوت نبوده و تنها در سال 1397، میانگین شاخص 17به ثبت رسیده که آن هم اغلب به‌خاطر شرایط جوی، وزش باد و بارش باران و برف بوده است.

باد و باران علیه آلاینده‌ها: یکی از مسائلی که باعث شده تا شاخص کیفیت آلودگی هوای تهران در برخی از بازه‌های زمانی سال‌های بین 1396تا 1400قابل‌قبول باشد به میزان بارش‌های صورت‌گرفته و وزش باد با سرعت بالای 7متر بر ثانیه برمی‌گردد.


اصلاح‌طلبان برای حل مشکل آلودگی هوا چه نسخه‌هایی پیچیدند
انتظار برای وزش باد یا متهم دانستن سوخت بخاری راهکارهایی بودند که در دوره مدیریت قبلی شهرداری تهران برای برداشتن نگاه سنگین اتهام به‌دلیل آلودگی هوا اتخاد شده بود. به‌گزارش همشهری آنلاین، آلودگی هوا مسئله امروز و دیروز تهران نیست و در ادوار مختلف این موضوع در فهرست مسائل پایتخت‌نشینان وجود داشته است و در هر دوره‌ای مدیران تلاش کرده‌اند با ارائه راهکارهای منطقی و غیرمنطقی، بار سنگین آلودگی هوا را از دوش خود بردارند. از پیروز حناچی شهردار سابق تهران گرفته تا اعضای شورای پنجم شهر تهران هر یک به طریقی تلاش می‌کردند تا خود را به‌عنوان ناجی تهران از روزهای آلوده نشان دهند؛ تلاش‌هایی که گاهی با پیشنهادهای عجیب همچون انتظار کشیدن برای وزش باد و باران همراه می‌شد. در جدول زیر می‌توانید مهم‌ترین اظهارنظر مدیریت شهری سابق در رابطه با آلودگی هوا را مرور کنید.

حناچی، شهردار سابق تهران

   وضعیت آلودگی هوا به‌خاطر پدیده وارونگی است که هر ساله رخ می‌دهد و اگر باد بوزد وضعیت خوب می‌شود.
   شهروندان دمای منازل را کاهش دهند.
   برای کاهش آلودگی هوا باید تردد خودروها کاهش پیدا کند یا باد و باران بیاید. زمانی که بارندگی و باد نباشد و میزان تردد خودروها کاهش نیابد، راهی جز انتظار کشیدن برای وزش باد نداریم.
   (در دیدار با شهردار سارایوو) تهران آمادگی دارد تا مشاوران و شرکت‌های فعال در زمینه آلودگی هوا را به سارایوو معرفی کند؛ کاری که از دستمان بربیاید را انجام می‌دهیم و مانند سابق در کنار سارایوو خواهیم بود.

محسن هاشمی رفسنجانی (یادداشت روزنامه اعتماد در سال۱۳۹۶)، رئیس شورای پنجم شهر تهران

   برخلاف آنچه گفته می‌شود، منشأ بروز این آلودگی تنها خودروها نیستند بلکه عوامل متعددی در افزایش آن دخیل هستند. موتورها، سوخت بخاری‌ها و وسایل گرمایشی، صنایع آلاینده و بالاخره آلودگی‌هایی که از بیرون از تهران به سمت آن می‌آیند، ازجمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین علل بروز این معضل شهرهای بزرگ کشورمان است.

محمد سالاری، عضو سابق شورای شهر تهران

   مشکل آلودگی هوای تهران به هیچ عنوان یک مشکل تکنیکی نیست که حل اساسی آن معطل یک نهاد مثلاً شهرداری باشد بلکه یک مسئله سیاسی است.

محمدجواد حق‌شناس،  عضو سابق شورای شهر تهران

   آلودگی هوای شهرها یک‌شبه به‌وجود نیامده است و همه تقصیرات از آن مدیریت شهری نیست و دلایل کاملا روشنی برای آن وجود دارد. سوخت بی‌کیفیت و صنعت خودروسازان ناتوان و بی‌خاصیت که هر دو در چنبره مافیای قدرت پشت صحنه و تحریم‌های اقتصادی است ازجمله این دلایل هستند.
   شهرداری تهران نه نقشی در واردات سوخت دارد و نه در صنعت خودرو و سیاستگذاری‌های مربوط به آن دخیل است و در واقع شهرداری تهران مسئول توسعه خطوط مترو، اتوبوسرانی و تاکسیرانی است اما نقشی در تردد روزانه چهار و نیم میلیون خودرو و موتورسیکلت‌های بی‌کیفیت و بدون استاندارد و مصرف میلیون‌ها لیتر سوخت بی‌کیفیت در خودروها و نیروگاه‌های شهری و کارخانه‌های بزرگی چون سیمان در جنوب تهران ندارد.

علی اعطا،عضو سابق شورای شهر تهران

    تأثیر آلودگی هوا بر میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کرونا اهمیت مهار آن را دوچندان می‌کند. بارها گفته شده مهار آلودگی هوا یک موضوع حاکمیتی است و همه دستگاه‌ها باید به وظایف خود عمل کنند.

مدیران دوره قبل، باید استعفا می‌دادند

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران:
شهرداری تهران جزو مجموعه دستگاه‌هایی است که در بین سایر دستگاه‌ها، سعی کرده‌ وظیفه خود را در حوزه آلودگی‌هوا انجام دهد. مهم‌ترین اتفاقی که از سوی مدیریت شهری باید درخصوص آلودگی هوا رقم بخورد، تلاش برای توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی است. فقط از سال گذشته تاکنون که مدیریت شهر، برعهده شورای ششم اسلامی شهر تهران و مدیریت جدید گذاشته شده، تمام تلاش‌ها صورت گرفته تا از طریق منابع مختلف، در حوزه افزایش تعداد اتوبوس‌ها، اورهال اتوبوس‌ها، افزایش واگن مترو و تکمیل خطوط مترو اقدامات لازم صورت گیرد. 2هفته گذشته شورای اسلامی شهر تهران با شهردار تهران جلسه مفصل 5ساعته داشته و افق‌های 3سال آینده را در بحث حمل‌ونقل عمومی پیش‌بینی کرده است؛ استفاده از حمل‌ونقل شخصی که هم‌اکنون حدود ۶۶‌درصد است و طی برنامه ۳‌ساله باید با ۲۲‌درصد کاهش، به ۴۴‌درصد برسد و حمل‌ونقل عمومی ۲۲‌درصد افزایش یابد. شهردار تهران شبانه‌روز درحال پیگیری از هیأت دولت است، تا بخش مالی و نقدینگی که باید از سوی دولت ‌ جهت خرید اتوبوس و سایر موارد اختصاص پیدا کند، تامین شود. روزنامه محترمی که تیتر می‌زند و موضوعی که در شورای اسلامی شهر تهران با نیت مثبت از سوی سران 3قوه پیگیری شده را‌ زیر سؤال می‌برد، باید پاسخ دهد در 4سال گذشته، شهر را به چه نحوی اداره کرده‌اند؟ زمانی که مترو و اتوبوس را از شورای پنجم شهر تهران و مدیریت شهری سابق تحویل گرفتیم، کاملا فرسوده بود. اگر بخواهیم عدد اتوبوس‌هایی را که قبل از شورای پنجم اسلامی شهر تهران با زمانی که به ما تحویل داده شد مقایسه کنیم، کاملا تصاعد منفی را شاهد هستیم. انبارها و تجهیزات خالی مترو تحویل ما شد و بسیاری از امور در حوزه نگهداشت و... در شهر در شرایط منفی قرار داشت. 3شهردار در دوره گذشته عوض شد و بسیاری از امور در اولویت چندم قرار گرفت و همان تفکر حالا مطالبه می‌کند که چرا شورای اسلامی شهر تهران به سران 3قوا نامه داده و راهکار را استعفای شهردار تهران عنوان می‌کند. اگر به استعفای شهردار تهران است، باید مسئولان محترم در دولت و مدیریت شهری گذشته درباره بسیاری از ترک‌فعل‌هایی که داشتند، استعفا می‌دادند چراکه استعفای آنان کشور را از تحمل بارهای سنگین معاف می‌کرد.