دود تا چهارشنبه با ماست

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

موج جدید آلودگی هوای کلانشهرهای کشور تا چهارشنبه باقی می‌ماند و نخستین باد و باران مؤثر تا پایان هفته به شهرها نمی‌رسد. این وضعیت البته شرایط را برای تداوم تعطیلی مدارس تهران و مجازی شدن آموزش برای کلانشهرهای آلوده  فراهم کرده است. مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در این‌باره اعلام کرده که «از امروز شنبه 10دی تا 4روز آینده در شهرهای «صنعتی» کرج، تهران، اصفهان، اراک و تبریز پایداری نسبی هوا سبب افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا خواهد شد و هوا «غبارآلود» خواهد بود.» این در حالی است که استان‌های شمالی، ارتفاعات زاگرس جنوبی و جنوب استان فارس با بارش پراکنده مواجه هستند و حتی برای مناطق جنوب‌شرق کشور وزش باد شدید پیش‌بینی شده است. اما این توده ناپایدار در 5شهر کشور از غلظت آلاینده‌ها کم نخواهد کرد. بدین‌ترتیب مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا تأکید کرد که «گروه‌های حساس به آلودگی هوا از ترددهای غیرضروری جدا پرهیز کنند.» گروه‌های حساس شامل کودکان، سالمندان، بانوان باردار و بیماران قلبی- ریوی است.

جزئیات دوره آلودگی این هفته
دیروز آسمان 6کلانشهر کشور آلوده بود و از امروز تا چهارشنبه این وضعیت در 5کلانشهر کرج، تهران، اصفهان، اراک و تبریز پایدار می‌ماند. نکته عجیب اینکه در اطلاعیه‌های سازمان هواشناسی این شهرها با عنوان شهرهای «صنعتی» شناخته می‌شوند و آسمان آنها «غبارآلود» اعلام می‌شود. اما در پایش‌های محیط‌زیستی عنوان می‌شود که در بیشتر آنها کارخانه‌ و صنایع آلاینده وجود ندارد. اصطلاح غبارآلود نیز در محیط‌زیست به معنی افزایش غبار محلی و خارجی است که ناشی از ریزگردهاست اما جز اهواز، هیچ کلانشهری در ماه‌های اخیر با آسمان «غبارآلود» روبه‌رو نیست و آنچه موجب آلودگی بیشتر شهرهای بزرگ ایران می‌شود کیفیت بسیار پایین وسایل نقلیه از یکسو و صنایع آلاینده حومه شهرهاست که جریان باد محلی آن را به شهرها می‌رساند. امروز در تهران با تداوم پایداری و سکون جو همراه با افزایش ترافیک، آلودگی هوا دور از انتظار نخواهد بود. تداوم این شرایط جوی تا ساعات پایانی امروز همزمان با افزایش ترافیک شامگاهی سبب افزایش غلظت ذرات معلق خواهد شد و کیفیت هوا در بیشتر مناطق در وضعیت ناسالم و ناسالم برای گروه‌های حساس قرار خواهد گرفت.

خارج از توان اکولوژیک طبیعت
سرپرست دفتر هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره علت آلودگی هوای سال‌جاری به همشهری می‌گوید: علت آلودگی هوا امسال هم مانند سال‌های قبل، تردد زیاد خودروها در شهرهاست، فقط کافی است یک‌سر به خیابان‌ها بزنید و ترافیک را ببینید. این در حالی است که حجم زیادی از این خودروها فرسوده و عامل انتشار آلودگی هستند، حال زمانی که در ترافیک درجا کار می‌کنند این انتشار تا 5برابر نسبت به زمان حرکت بیشتر می‌شود. به‌گفته داریوش گل‌علیزاده، وقتی که این حجم زیاد آلودگی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی در خودرو، موتورخانه‌ها و صنایع در هوا منتشر می‌شود، اثرات تجمیعی آن باعث می‌شود که در شرایط وارونگی دمایی با انباشت آلایندگی و روزهای ناسالم و بسیار ناسالم مواجه شویم. با وجود این حجم از خودرو اما سالانه شاهد افزایش تعداد آن در کلانشهرها هستیم و به همان نسبت هم به تعداد خودروهای فرسوده و با سن بالا اضافه می‌شود. در این شرایط با یک حساب سرانگشتی می‌توان دید که منابع انتشار روزبه‌روز افزایش می‌یابد و از سوی دیگر توان اکولوژیک طبیعت نیز کم شده و دیگر از عهده پالایش طبیعی آلودگی برنمی‌آید و نتیجه آن حجم زیاد آلودگی و بیماری است.

غیرحضوری شدن مدارس تهران
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران از غیرحضوری‌شدن مدارس استان تهران و اجرای طرح زوج و فرد از درمنازل خبر داد.