کارنامه تسهیلات تکلیفی در قانون بودجه

بررسی تبصره16 قانون بودجه1400 نشان می‌دهد بانک‌ها در سال گذشته مجموعا 162هزارمیلیارد تومان تسهیلات تکلیفی پرداخت کرده‌اند که بخش زیادی از آن مربوط به وام ازدواج است. با این حال حجم تسهیلات تکلیفی بیش از این میزان است و در لابه‌لای قوانین بودجه پنهان است. به‌گزارش همشهری، هر سال در زمان تصویب لایحه بودجه در مجلس نمایندگان مجلس تعهدات جدیدی برای دولت و بانک‌ها تعیین می‌کنند که عامل پرداخت بسیاری از تعهدات به‌طور مستقیم بانک‌ها هستند. سال گذشته نیز در جریان تصویب لایحه بودجه1401 این رویه تکرار شد و ابتدا کمیسیون تلفیق 1390هزار میلیارد تومان تسهیلات تکلیفی برای بانک‌ها تعیین کرد که بعد‌ها با ارائه گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز پژوهش‌ها این ارقام اصلاح شد. با توجه به آنکه گزارش دیوان محاسبات در مورد تفریغ بودجه1401 در سال آینده ارائه می‌شود هنوز مشخص نیست میزان تسهیلات تکلیفی پرداخت شده در شبکه بانکی در سال‌جاری چقدر است اما اطلاعات مربوط به تفریغ بودجه سال1400 نشان می‌دهد بانک‌ها در سال گذشته فقط از محل تبصره16، که بخش مهمی از تسهیلات تکلیفی را شامل می‌شود، 162هزار میلیارد تومان پرداخت کرده‌اند که بخش عمده آن مربوط به وام‌های ازدواج با رقمی بالغ بر 122هزارو497میلیارد تومان است. بعد از آن رتبه دوم تسهیلات تکلیفی به وام‌های اشتغال‌زایی به ارزش 25هزارو301میلیارد تومان مربوط بوده است. بانک‌ها همچنین در سال گذشته 8هزار میلیارد تومان وام‌های قرض‌الحسنه تکلیفی و 6هزارو100میلیارد تومان وام تکلیفی برای تامین مالی مسکن برخی اقشار جامعه به غیراز وام‌های معمول بخش مسکن پرداخت کرده‌اند. به‌زعم اقتصاددانان این تعهدات در بلندمدت، ناترازی بانک‌ها را افزایش داده و زمینه‌ای برای خلق نقدینگی و رشد تورم شده است.