حمایت میلیاردی یونیسف از «خانه‌های هلال»

فاطمه عسگری‌نیا- روزنامه‌نگار

درست 7سال پیش بود که زمزمه اجرای طرح خانه‌های هلال در کشور به گوش رسید و در سال94 نخستین نمونه‌های این طرح در استان‌های مازندران، گیلان و سیستان و بلوچستان کلید خورد. در همان ابتدا هلال‌احمری‌ها قول دادند تا سال1400 چیزی حدود 5هزار خانه هلال در سراسر کشور راه‌اندازی کنند. اولویتشان هم مناطق محروم و دور‌افتاده کشور بود تا با دخالت مردم در این بخش هم مردم را در پیگیری امورات مربوط به منطقه‌شان دخیل کنند هم روند اجرای ماموریت‌ها را سرعت ببخشند. با وجود همه شوق و ذوقی که برای راه‌اندازی این خانه‌ها در ابتدا وجود داشت، روند اجرای تعهدات هلال‌احمر درخصوص ایجاد 5هزار خانه هلال در کشور تا تیرماه سال99 خیلی کند پیش رفت اما در تابستان همین سال بود که با وجود کرونا و شرایط سخت آن هلال‌احمر برای اینکه هم در طرح‌های مقابله با کرونا از مدد بومی‌های مناطق کمک بگیرد هم در انجام سایر امور در کمتر از یک سال، 5400خانه هلال در کشور راه‌اندازی کرد.
البته ماجرای راه‌اندازی این خانه‌ها همچنان ادامه دارد به‌طوری‌که هم‌اکنون بالغ بر 7هزار خانه هلال در اقصی نقاط کشور فعال است.
خانه‌های هلالی که حالا به‌گفته پیرحسین کولیوند به‌عنوان یکی از تجارب موفق جمعیت هلال‌احمر ایران در دنیا معرفی شده و قرار است با کمک‌های مالی جمعیت‌های بین‌المللی روند تجهیزشان دنبال شود.
در نخستین قدم حمایتی بین‌‌المللی از خانه‌های هلال ایران 24خانه در 7استان کشور با کمک صندوق کودکان سازمان ملل متحد «یونیسف» تجهیز شده است. رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر می‌گوید این خانه‌ها در استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمان، خراسان رضوی، ‌البرز، تهران و خوزستان قرار دارند و با این کمک خانه‌ها به لوازم اداری، صوتی، تصویری، تجهیزات رایانه‌ای و هارد اکسترنال تجهیز شدند.
حسن فراهانی، مدیرکل دفتر توسعه خانه‌های هلال در جمعیت هلال‌احمر می‌گوید یونیسف تنها در یک مرحله 15میلیارد تومان به توسعه خانه‌های هلال، مباحث آموزشی در آنها و همچنین اجرای پروژه‌هایی مانند خشکسالی و تغییرات اقلیمی اختصاص داده و ما امیدواریم با این اعتبار شاهد تقویت خانه‌های هلال در کشور باشیم. به‌گفته او، یونیسف این اعتبار را صرفا به خانه‌های هلال اختصاص داده تا در مراحل بعدی تداوم داشته باشند.
او با بیان اینکه خانه‌های هلال به‌عنوان یکی از موفق‌ترین برنامه‌های هلال‌احمر در ایران و حتی در سطح بین‌المللی مطرح است، می‌گوید قرار است تمام جمعیت‌های ملی و سازمان‌های بین‌المللی بشردوستانه با الگوبرداری از این طرح بستر اجرای آن را در کشورهای خود فراهم ‌کنند.
درحالی‌که خانه‌های هلال دیگر در دنیا به‌عنوان یک الگوی موفق معرفی شده است، افزایش کمی این خانه‌ها در دستور کار جمعیت هلال‌احمر قرار ندارد، بلکه به‌گفته مدیرکل دفتر توسعه خانه‌های هلال قرار است تمام تمرکز بر تقویت مباحث آموزشی و تجهیز این خانه‌ها باشد. فراهانی می‌گوید: «با راه‌اندازی خانه‌های هلال به‌خصوص در مناطق دور‌افتاده هم مردم را در امور امدادی فعال کردیم هم سرعت امدادرسانی را هنگام بروز حوادث افزایش دادیم. اما یکی از مهم‌ترین اهدافی که ما در این بخش دنبال می‌کنیم، جلب مشارکت‌های اجتماعی مردم است؛ موضوعی که باعث می‌شود هم امید در جامعه افزایش یابد هم به سرمایه‌های اجتماعی ما افزوده شود.»
عملکرد خانه‌های هلال را که مرور می‌کنیم، می‌بینیم چراغ این خانه‌‌ها در هر منطقه و محدوده‌ای که روشن شده، روند امدادرسانی به مردم حادثه‌دیده سریع‌تر پیش رفته است؛ از زلزله سی‌سخت گرفته تا سیل‌هایی که همین چند وقت پیش در اغلب استان‌های کشور اتفاق افتاد و نخستین نیروهای امدادی که یاریگر مردم بودند، اعضای همین خانه‌های هلال بودند.
به‌گفته فراهانی، خانه هلال از طریق مشارکت داوطلبان تأسیس و با هدف استفاده از توان جوامع محلی برای کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری در چارچوب سیاست‌های جمعیت فعالیت می‌کند. او اضافه می‌کند: «خانه‌های هلال مسیر و ابزار کارآمدی برای دستیابی به اهدافی هستند که جمعیت هلال‌احمر یا به واسطه تکلیف قانونی یا به موجب اصول و اهداف نهضت جهانی، به‌دنبال رسیدن به آنهاست.» او خانه‌های هلال را سبکی نوین از فعالیت‌های جامعه‌محور می‌داند و معتقد است این مراکز مردمی می‌توانند پایه‌گذار روش‌‌های نوین در زندگی اجتماعی افراد باشند.
یکی از اتفاقات خوب دیگری که با راه‌اندازی خانه‌های هلال در کشور رخ داده، تهیه شناسنامه‌های خطرپذیری مناطق است. در این شناسنامه‌ها مشخص می‌شود که محل زندگی را چه خطراتی به‌طور بالقوه تهدید می‌کند و برای مقابله با آنچه امکانات و استعدادهایی وجود دارد و در این راستا چه اقدامات و تمهیداتی باید لحاظ شود. مدیرکل دفتر توسعه خانه‌های هلال می‌گوید: «‌یکی دیگر از اقدامات خوبی که با ایجاد خانه‌های هلال در مناطق دور و نزدیک کشور اتفاق افتاده، ایجاد انبارهای دپوی اقلام امدادی در این مناطق است. این تصمیم به‌گفته فراهانی باعث می‌شود تا با توزیع اقلام بین حادثه‌دیدگان در زمان بحران شاهد افزایش سرعت برقراری آرامش در منطقه باشیم.»
موفقیت خانه‌های هلال در سال‌های نخست فعالیت به حدی بوده که حالا تمام سازمان‌ها و معاونت‌های جمعیت هلال‌احمر می‌خواهند در راستای ماموریت‌های خود از این خانه‌ها کمک بگیرند؛ از سازمان جوانان و داوطلبان گرفته تا سازمان امداد و نجات و... البته خارج از جمعیت هلال‌احمر هم دستگاه‌هایی مشتاق همکاری با این خانه‌ها هستند ازجمله دستگاه قضا. چرا‌که معاونت اجتماعی قوه قضاییه اعلام کرده که جمعیت هلال‌احمر براساس تفاهمنامه‌ای که با این معاونت امضا کرده 12هزار خانه هلال را برای جلوگیری از افزایش آسیب‌‌های اجتماعی در اختیار قوه قضاییه قرار می‌دهد.