گزارش
مسافران مترو می‌توانند دوبرابر شوند
نخستین قطار ملی مترو بهمن‌ماه تأییدیه‌های اولیه را دریافت می‌کند
مهدی اسماعیل‌پور- روزنامه‌نگار
بررسی‌ها نشان می‌دهد که مترو با همین ظرفیت موجود می‌تواند تا دوبرابر سفرهای روزانه فعلی، مسافر جابه‌جا کند؛ موضوعی که مدیرعامل شرکت مترو هم بر آن مهر تأیید می‌زند و می‌گوید: «بهره‌وری شبکه موجود مترو کمتر از 50درصد است، اما با تمهیدات اصولی می‌توان با همین امکانات ایجادشده تا به امروز، حدود دوبرابر مسافر در روز جابه‌جا کرد.» مسعود درستی البته یک شرط هم می‌گذارد؛ «رسیدن به بهره‌وری حداکثری در این زمینه، نیازمند پیگیری برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت است. 2نکته اساسی در زمینه میزان کارایی خطوط مترو در هر شهر وجود دارد؛ نخست اینکه راه‌آهن ریلی درون‌شهری درصورت بهره‌مندی از یک شبکه و هم‌افزایی خطوط مختلف است که راندمان لازم را پیدا می‌کند. مسئله بعد هم آنکه موضوع اصلی در جذب حداکثری مسافر، فراهم بودن زیرساخت مهمی به نام ناوگان حمل‌ونقلی به اندازه و باکیفیت است. اکنون شبکه متروی تهران از این دو ویژگی به شکل مطلوب بهره‌مند نیست؛ یعنی اولا ایستگاه‌های مترو در اقصی نقاط شهر وجود ندارد و دوم آنکه در همین خطوط جاری، نیاز به ناوگان بهتری از لحاظ استانداردهای کمی و کیفی داریم.»
درستی می‌گوید: «در زمینه ایجاد ایستگاه‌های فراگیر برای پایتخت، راهی جز حرکت به‌سوی ساخت خطوط چهارگانه جدید نداریم تا پراکندگی ایستگاه‌ها، شامل حال تمام مناطق شهر شود. اما در مورد بهره‌مندی از تعداد واگن‌های مکفی و باکیفیت، قطعا باید افق دید متولیان امر، تکیه بر تولیدات داخلی باشد. درحقیقت منتظر ماندن برای ورود ناوگان از کشورهای دیگر آن هم در دوران تحریم‌های بین‌المللی، از یک‌سو به‌معنای دست روی دست گذاشتن بوده و از سوی دیگر فرسوده شدن قطارهای موجود را دربردارد.»
ظرفیتی به نام قطار ملی مترو
به‌گفته شهردار تهران نخستین قطار ملی مترو پیش از پایان سال تست می‌شود. به‌گزارش همشهری از قرار معلوم این قطار بهمن‌ماه تأییدیه‌های اولیه را دریافت می‌کند. مدیرعامل شرکت متروی تهران یکی از تلاش‌های صورت گرفته در همین خصوص را پروژه طراحی و ساخت قطار ملی مترو عنوان می‌کند و می‌گوید: «با هم‌افزایی توانمندی‌های داخلی، پروژه طراحی و ساخت قطار ملی مترو، مراحل پایانی اخذ تأییدیه‌های بین‌المللی را سپری می‌کند که سطح داخلی‌سازی آن 85درصد است؛ یعنی خودمان هم می‌توانیم با تکیه بر ظرفیت‌های ایجاد شده، به تولید انبوه ناوگان حمل‌ونقل ریلی در یک بازه زمانی 2تا 6ساله برسیم و نیاز شبکه متروی کلانشهرها به واگن و قطار را تا حدود زیادی برآورده سازیم.»
براساس این گزارش، طبق برآوردهای صورت‌گرفته، فقط در کلانشهر تهران و برای 10سال آینده، تامین بیش از 4400دستگاه واگن برای سرویس‌دهی مناسب به مسافران برای خطوط هفت‌گانه موجود و همچنین خطوط جدید ضروری بوده و این در حالی است که تعداد واگن‌های فعلی در حال سیر این شبکه 1523دستگاه است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت برای تامین واگن‌های موردنیاز چاره‌ای غیر از استقبال از تولیدات داخلی و انبوه‌سازی قطار ملی که استانداردهای جهانی را اخذ کرده باشد، پیش‌روی دست‌اندرکاران امر نیست.
مزایای انبوه‌سازی قطار ملی
قیمت تمام‌شده 20درصد کمتر از نمونه مشابه خارجی
کاهش قابل توجه هزینه‌های تعمیر و نگهداری (اورهال)
کاهش ارزبری
ایجاد فرصت و ظرفیت برای صادرات خدمات مهندسی
اشتغال‌زایی برای 12هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در فاز نخست تولید
افزایش میزان اشتغال‌زایی در سال‌های بعد به‌صورت تصاعدی و رسیدن به مرز 30هزار نفر
امکان تولید هزار دستگاه واگن در بازه زمانی 6سال
برای تامین 8700دستگاه واگن مورد نیاز طی 10سال آینده، به جای معطل ماندن و هزینه کردن برای واردات، می‌توان روی توان و تولید داخل برنامه‌ریزی کرد.
افزایش بهره‌وری مترو، بدون ساخت خطوط و ایستگاه‌های جدید.
مکث
اطلاعات واگن‌ها روی ریل اعداد
1523 دستگاه واگن در خطوط متروی تهران در حال سیر است.
31 درصد حداکثر سطح داخلی‌سازی (بومی‌سازی) این تعداد واگن است.
85 درصد سطح داخلی‌سازی قطار ملی متروست.
113 دستگاه قطار ملی مترو پس از اخذ تأییدیه بین‌المللی انبوه‌سازی می‌شود.
68 درصد (معادل 1044دستگاه) واگن توسط شرکت واگن‌سازی تهران تولید یا تامین شده است.
8700 دستگاه واگن برای حفظ بهره‌وری خطوط متروی کشور طی 10سال آینده نیاز است.
630 دستگاه واگن چینی از محل فاینانس خارجی سهم متروی تهران از پکیج 2هزار واگن وارداتی مربوط به سال1395 است که تاکنون محقق نشده است.
