بیمه سبد‌های سهام برای یک‌سال

بسته جامع حمایتی بازار سرمایه که در هفته گذشته طراحی شده بود، از روز گذشته اجرایی شد. بیمه سبد سهام تا سقف 100میلیون تومان تا یک سال آینده و تزریق 5هزار میلیارد تومان نقدینگی به صندوق تثبیت بازار سرمایه، از جمله مهم‌ترین مفاد این بسته 10بندی است.
به گزارش همشهری، افزایش شتاب روند نزولی بازار سهام در هفته گذشته که به افت 335هزار میلیارد تومانی بازار سهام منجر شد، بالاخره مسئولان سازمان بورس را بر آن داشت تا اقدامات تازه‌ای را برای حمایت از بورس آغاز کنند. بر همین اساس از روز گذشته، مفاد بسته 10بندی حمایت از بورس که چندی پیش مورد تأیید وزارت اقتصاد قرار گرفته بود، از روز گذشته اجرایی شد. به‌دنبال اجرای این بسته، روز گذشته شاخص کل بورس با رشد مواجه شد، با این حال آنطور که  آمار‌ها نشان می‌دهد، بخش عمده رشد روز گذشته شاخص بورس، ناشی از رشد قیمت سهام  شرکت‌های بزرگ بوده و علت این رشد نیز حمایت بازارگردان‌ها از  سهام این شرکت‌ها بوده است. همچنین با وجود رشد شاخص کل، شاخص هم وزن با افت سنگین مواجه شد و حجم صف‌های فروش، 10برابر صف‌های خرید سهام بود. دیروز همچنین سهامداران حقیقی 914میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کردند که در طول ماه‌های گذشته بی‌سابقه بوده است. با این حال مقام‌های سازمان بورس با اجرای بسته حمایتی بورس، امیدوارند شتاب روند نزولی بازار سهام در روزهای آینده کمتر شود و بازار با ثبات بیشتری مواجه شود؛ زیرا روند نزولی بازار سهام در 25ماه گذشته به افت 250میلیارد دلاری ارزش بازار سهام منجر شده و این موضوع اعتراض سهامداران را برانگیخته است.

بیمه سهام
بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین مفاد بسته حمایتی بورس، طرح بیمه سهام است. طبق مفاد 10بندی بسته حمایتی بورس از روز گذشته، سهام حاضر در سبد سهام (پورتفوی) اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰میلیون تومان برای هر نفر از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی بیمه شد. سر رسید اعمال این اوراق، یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهارشنبه، 4آبان۱۴۰۱ است. این به‌معنای آن است که سهامداران حقیقی که ارزش سبد سهام شان کمتر از 100میلیون تومان است، می‌توانند با خرید اوراق تبعی سبد سهام شان را در برابر نزول بیشتر بیمه کنند. به‌طور مثال، اگر سبد سهام یک سهامدار در انتهای روز معاملاتی ۴آبان۱۴۰۱ تا سقف ۱۰۰میلیون تومان باشد و تا یک سال آینده این سهام را نفروشد، دولت تضمین می‌کند که سال آینده اختلاف قیمت این سبد سهام را ۲۰درصد بالاتر از ارزش روز ۴آبان۱۴۰۱ به‌صورت نقد پرداخت کند؛ حتی اگر ارزش سهام این سهامدار تا یک سال بعد کاهش پیدا کرده باشد.
 با این حال این میزان سهام باید مشتمل بر سهام شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس باشد و سهام شرکت‌های بازار پایه که ریسک بالایی دارند، مشمول این طرح نیست.
آمار‌ها نشان می‌دهد که هم‌اکنون سبد سهام، ۹۶درصد سهامداران حقیقی فعال در بازار در محدوده 100میلیون تومان است؛ به این ترتیب طرح مزبور مشمول بخش بزرگی از سهامداران بورس می‌شود.
همچنین قرار است تا سقف 40هزار میلیارد تومان اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوق‌های با درآمد ثابت با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره منتشر شود و منابع لازم برای اجرای این طرح، باید از محل بودجه سال1402 تامین شود.

تزریق منابع جدید
یکی دیگر از مفاد بسته حمایتی از بورس، تزریق منابع جدید به بازار سهام است. طبق مصوبات سازمان بورس، این منابع باید به صندوق تثبیت بازار سرمایه تزریق شود و این صندوق از طریق بازارگردانی از بازار سرمایه حمایت و مانع از نزول بیشتر شاخص شود. طبق مصوبات قانون بودجه سال1401 دولت موظف است که جمعا 5هزار میلیارد تومان به این صندوق اختصاص دهد. همچنین قرار است به غیر از این مبلغ، مبالغی نیز از صندوق‌های حاکمیتی به بازار سهام تزریق شود و قرار است این مبالغ به مرور افزایش یابد. در بسته حمایتی بازار سرمایه اما مشخص نشده منظور از صندوق‌های حاکمیتی چیست اما به‌نظر می‌رسد که این منابع مالی شامل مبالغی است که قرار است از صندوق توسعه ملی به صندوق توسعه بازار سرمایه واریز شود. سازمان بورس همچنین باید حجم سپرده‌گذاری خود را در صندوق تثبیت بازار سرمایه افزایش دهد و بخش فروش بازارگردان‌ها را تا اطلاع ثانوی محدود کند. این سازمان همچنین باید عرضه‌های اولیه سهام و پذیره نویسی اوراق بهادار را تا زمان بازگشت ثبات به بازارسرمایه متوقف کند و زمان جلسات معاملات فرابورس نیز باید به‌روال سابق در ساعت12:30 بازگردد.

مدیریت نرخ سود و پایش اشخاص حقوقی
یکی از گلایه‌های فعالان بازار سرمایه درباره شرایط بورس، افزایش نرخ سود بین بانکی است. به زعم برخی تحلیلگران، افزایش این نرخ یکی از دلایل نزول بورس در ماه‌های گذشته بوده است. بر این اساس، طبق بسته حمایتی بورس، مقرر شده تا بانک مرکزی و وزارت اقتصاد با همکاری یکدیگر نرخ سود را مدیریت کنند.
همچنین نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهاد‌های مالی شبه دولتی، صندوق‌های بازنشستگی و نهاد‌های نظامی و حمایت این نهاد‌ها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی ازجمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، از دیگر مفاد بسته حمایتی از بورس است.