محله‌های کم‌برخوردار نونوار می‌شوند

فاطمه عسگری‌نیا- روزنامه‌نگار

طرح توانمند‌سازی‌ محله‌های کم‌برخوردار یا همان‌2020 حالا بعد از گذشت بیش از یک سال از اجرایی‌شدنش، چالش‌های بزرگی را از پیش روی محله‌های کم‌برخوردار برداشته است؛ از حل و فصل اسناد مالکیتی ملک‌های مستقر در این مناطق گرفته تا برخورداری همه ساکنان محله‌های کم‌برخوردار از پوشش بیمه همگانی. در ستاد توانمندسازی محله‌های کم‌برخوردار کشور که با عنوان جوانان ۲۰۲۰ محله (رهسپاران عصر ظهور) در وزارت کشور برگزار شد، محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور گفت: طرح 2020 یک امتیاز و ارزش ویژه در مقابل همه طرح‌های اجرایی در کشور دارد و آن برخورداری از مدلی مشخص و خاص است. مسئله‌ای که هم راه رسیدن به اهداف تعریف‌شده را راحت می‌کند هم از هدر‌رفت اعتبارات دولتی می‌کاهد. او با تأکید بر ضرورت استعدادیابی در جریان توانمندسازی محله‌های کم‌برخوردار ادامه داد: این محله سرشار از استعدادهای درخشانی است‌ که در سایه کمی توجه می‌توانند به سرمایه‌های ارزشمند انسانی در آینده تبدیل شوند. احمد وحیدی، وزیر کشور هم گفت: ‌امروز ما در کشور با محله‌هایی روبه‌رو هستیم که به واسطه توسعه شتابزده شهرها و عدم‌تمرکز بر شرایط این محله‌ها در سایه شکل‌گیری محله‌های جدید و افزایش جمعیت شهرها هم از لحاظ کالبدی با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند، هم از لحاظ اجتماعی و فرهنگی. وزیر کشور ساماندهی مشکلات اجتماعی را رسالت وزارت کشور برشمرد و افزود در وزارت کشور سازمانی اجتماعی وجود دارد که گرچه کارش رسیدگی به مشکلات اجتماعی کشور است اما حقیقت امر این است که رفع مشکلات اجتماعی بدون همکاری و تعامل دستگاه‌های همسو امکان‌پذیر نیست. در کنار سنددارشدن خانه‌های احداث‌شده در محله‌های کم‌برخوردار در سایه طرح 2020 حالا 300هزار خانه ناپایدار محله‌های کم‌برخوردار هم قرار است توسط شهرداری نوسازی و بازسازی شوند.
رئیس ستاد توانمند‌سازی‌ و تحول محله‌های کم‌برخوردار کشور با اعلام این خبر افزود: ‌شهرداری نخستین قدم‌ها را در این راستا برداشته و سازمان نوسازی شهر تهران نیز تمامی پست‌های برق، تیرهای مازاد و محدوده‌های نیازمند قیر را شناسایی کرده که امیدواریم بتوانیم در جهت حل مشکلات این محله‌ها گام‌های مؤثری را برداریم. ستاد توانمند‌سازی‌ و تحول محله‌های کم‌برخوردار کشور همچنین از برخورداری تمامی اهالی ساکن در محله‌های کم‌برخوردار از پوشش بیمه همگانی خبر داد و افزود:‌‌ وزارت بهداشت علاوه بر اینکه همه افراد این محله‌ها را تحت پوشش بیمه سلامت قرار داده است، موضوع پزشک خانواده را هم اجرایی کرده که این کار در محله‌های منتخب شروع شده و هر خانواده دارای پرونده پزشکی خواهد شد. علی آقامحمدی این نکته را هم متذکر شد که همه توافقنامه‌های طرح‌هایی که مقرر بود در زمینه مسکن، اشتغال، بهداشت و درمان اجرایی شود، با وزارتخانه‌هایشان امضا و ستادهای مربوطه در وزارتخانه‌ها تشکیل شده است. به‌گفته او، مرکز آمار ایران هم در طرح‌2020 با طراحی سیستم آماربرداری کاملی برای محله‌های محروم سهمی برای خود تعریف کرده ‌و قرار است طرحی مفصل در این محله‌ها اجرایی کند. آقامحمدی یادآور شد: «به‌منظور نتیجه‌گیری بهتر در فرایند اجرای طرح تحول محله‌های کم‌برخوردار از سامانه‌های هوشمند استفاده کردیم و با تعریف سامانه توت که مخفف توسعه و‌ تحول محله‌ها است، در بدو امر 100هزار نفر از شهرداران محله و مسئولان هر محله را تحت پوشش آن قرار داده‌ایم و بستری فراهم شده که دست‌اندرکاران امر با کمک این سامانه در کنار بهره‌مندی از امکانات رفاهی، گزارش کاملی از تمامی هزینه‌کردها در محله‌های کم‌برخوردار در اختیار داشته باشند. در جریان اجرایی‌شدن طرح 2020 ستاد اجرایی فرمان امام هم با ایجاد 110خانه احسان در محله‌های کم‌برخوردار به میدان آمد. عسگری، معاون اجتماعی و استان‌های ستاد اجرایی فرمان امام در این‌باره گفت: «هم‌اکنون تعداد خانه‌های احسان ستاد اجرایی فرمان امام به 220خانه رسیده و امیدواریم این تعداد تا پایان سال‌جاری به 420خانه احسان افزایش یابد.» او با بیان اینکه شبکه‌ای کاملا مردمی برای ارائه خدمات به‌خود آنها در قالب طرح 2020 شکل داده‌ایم، افزود: «‌اجرای طرح لبخند در 130محله، اجرای جام 15خرداد با کمک بنیاد 15خرداد به‌منظور استعدادیابی نوجوانان و جوانان محله، بازسازی 110خانه نیازمندان و 15مدرسه، توزیع 15هزار بسته معیشتی و اهدای 210وسیله خنک‌کننده در قالب اجرای طرح ‌نسیم احسان عملکرد ما در قالب طرح 2020 بوده است.» انتقال 10درصد ظرفیت اشتغال‌زایی بنیاد برکت به محله‌های کم‌برخوردار و تدوین الگوی اشتغال حاشیه شهرها هم از دیگر اولویت‌های کاری ستاد اجرایی فرمان امام در محله‌های کم‌برخوردار کشور است؛ طرح‌هایی‌که به‌گفته عسگری، بازگشت مهاجران روستایی به روستاها مهم‌ترین دستاوردی است که دنبال می‌کنند. رئیس جمعیت هلال احمر کشور نیز در بخش دیگر این نشست با بیان اینکه در طرح تحول محله‌های کم‌برخوردار ارتقای کیفیت زندگی و توانمندسازی افراد به‌عنوان اهداف اصلی دنبال می‌شود، گفت:‌ بی‌تردید در این طرح ارتقای کیفیت زندگی و توانمندسازی افراد این محله‌ها به‌عنوان یک هدف پیگیری می‌شود. پیرحسین کولیوند با بیان اینکه طرحی با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) و جمعیت هلال احمر در محله‌های کم‌برخوردار تحت عنوان «یار» اجرایی شد، گفت: ‌12هزار سرپرست خانوار را شناسایی کرده و تحت پوشش قرار دادیم؛ کاری که از مشهد مقدس آغاز شد و این سرپرستان خانوار را به سمت آسیب‌زدایی و آسیب‌ستیزی هدایت کردیم. ما مباحثی که در کلیدواژه‌های مقام معظم رهبری بود را با بهره‌گیری از تجربیات گذشته به شکل جدی پیگیری کردیم. قادری، رئیس سازمان بهزیستی کشور هم ایجاد شبکه محله‌ها با رویکرد کمک به محرومان را اثربخش دانست و گفت: اگر این اقدام با کمک و هدایت دولت باشد با توجه به عزم جدی که در دولت شکل گرفته، اهداف طرح قابل تحقق خواهد بود.