تعیین سهم نهادها در ساماندهی کودکان خیابانی

نهادهای مختلف چه سهمی در ساماندهی کودکان کار دارند؟ این یکی از آن مشکلاتی است که به‌دلیل تعدد نهادهای درگیر و تداخل فعالیت‌ها هنوز برطرف نشده است. هنوز سوءاستفاده از کودکان برای کار در خیابان رایج است و طرح‌های مقطعی هم تأثیر چندانی بر تغییر وضعیت نداشته‌اند. هر سال در هفته ملی کودک این موضوع دوباره مورد توجه قرار می‌گیرد و اغلب طرح‌ها نیمه‌کاره رها می‌شود و وضعیت خیابان و کودکان کار در همان وضعیتی که بود باقی می‌ماند. امسال در هفته ملی کودک، محمدرضا پویافر، مدیرکل امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تصویب اصلاحیه آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان در کمیسیون فرهنگی دولت خبر داد. او گفت:«این آیین‌نامه با هدف اصلاح و تغییر رویکرد از «ساماندهی» به «حمایت اجتماعی» رفت ‌و برگشت‌های مکرری میان دستگاه‌های عضو کمیته تدوین آیین‌نامه، شورای اجتماعی کشور، کمیسیون دولت و... داشت. این درحالی بود که قانون حمایت از اطفال و نوجوانان نیز بعد از بیش از یک دهه در سال ۱۳۹۹به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و متعاقب آن آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان نیز در مردادماه ۱۴۰۰توسط هیأت دولت مصوب شد که تاحدودی توجه مناسب به راهکارهای مواجهه مناسب با مسئله کار کودک در این آیین‌نامه دیده شد. آیین‌نامه مذکور پس از تصویب در کمیسیون اصلی فرهنگی و اجتماعی دولت به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آستانه تصویب در هیأت وزیران و ابلاغ رسمی آن به دستگاه‌های مسئول است.» حالا در تازه‌ترین واکنش به این آیین‌نامه، سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از پیگیری این سازمان برای اصلاح آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان در راستای مشخص شدن سهم و وظایف ۱۳دستگاه متولی امور ساماندهی کودکان خیابانی خبر داده است.
محمدرضا حیدرهایی به ایسنا گفت: در ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه به سازمان بهزیستی تکلیف شده است تا با همکاری سایر دستگاه‌های عضو کمیته ساماندهی کودکان خیابانی نسبت به ساماندهی کودکان خیابانی اقدام شود. در ماده ۶ قانون حمایت از حقوق اطفال و نوجوانان نیز به این موضوع اشاره شده است؛ اما سهم دستگاه‌ها تکلیف نشده و متأسفانه در طول برنامه هم بعضی دستگاه‌ها همکاری نمی‌کردند. به‌طور مثال وزارت بهداشت وظایفی در این زمینه برعهده داشت اما به‌دلیل شیوع ویروس کرونا طی چند سال اخیر ظرفیت این وزارتخانه برای مقابله با کرونا به‌شدت درگیر شد که امید است با فروکش کردن این ویروس بتوانیم از ظرفیت وزارت بهداشت بیشتر استفاده کنیم.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به وظایف دیگر دستگاه‌های متولی امور ساماندهی کودکان خیابانی گفت: ۱۳ دستگاه متولی امور ساماندهی کودکان خیابانی هستند که این موضوع باید با همکاری سازمان بهزیستی صورت گیرد. در این راستا سازمان بهزیستی با کمک وزارت رفاه پیگیر اصلاح آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان شدند تا سهم و وظیفه هر دستگاه به صراحت مشخص شود؛ به‌طور مثال وظیفه اداره کل اتباع این است که درخصوص کودکان اتباع قانونی و غیرقانونی، مبنی بر اینکه آیا قرار است این کودکان رد مرز یا ساماندهی شوند تعیین تکلیف کند. براین اساس قرار است مشخصا وظیفه هر دستگاه در اصلاحیه آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مشخص شود.
حیدرهایی در پاسخ به این سؤال که آیا همزمان با اصلاح آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان برای موضوع ساماندهی کودکان خیابانی به‌طور همزمان اجرای آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار نیز در دست اقدام قرار می‌گیرد؟ گفت: اکنون تکالیف دستگاه‌ها برای ساماندهی کودکان خیابانی در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مشخص می‌شود اما همچنان برخی از موارد را به آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی ارجاع می‌دهیم. سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به سؤال دیگری درخصوص وظیفه سازمان بهزیستی در برنامه هفتم توسعه در راستای کودکان کار و خیابان نیز توضیح داد: در برنامه هفتم نیز ساماندهی کودکان خیابانی وظیفه سازمان بهزیستی است و جمع‌آوری و موضوعات دیگر مربوط به بحث کودکان خیابانی وظیفه و اهداف سازمان بهزیستی نیست؛چرا که بهزیستی صرفا وظیفه ساماندهی کودکان خیابانی را بدون درنظر گرفتن نژاد و هویت آنها برعهده دارد.