گزارش
امین‌آباد؛ قدیمی و در حاشیه
محله امین‌آباد شهرری با مشکلات گوناگونی از ساخت‌وساز تا کمبود امکانات شهری درگیر است
محمد سرابی-روزنامه‌نگار
از وسط محله امین‌آباد یک بزرگراه می‌گذرد. از سمت شرق به غرب کیسه‌های سیمان و از غرب به شرق پلاستیک و پسماند بازیافتی حمل می‌شود. دوطرف این جاده خانه‌های کوچکی با مصالح مختلف ساخته شده‌اند. امین‌آباد یکی از محله‌های حاشیه‌ای منطقه 20است، اما حاشیه‌ای معروف و قدیمی که تا سال 92جزو شهر تهران بود، ولی از این تاریخ به بعد به‌عنوان یک روستا جدا شد و اکنون دارای دهیاری است. در سمت شمال، خانه‌ها از شیب تپه تا نزدیکی دیواری که سیم خاردار دارد، بالا رفته‌اند. بلوار رستگار یا جاده غنی‌آباد محله را نصف می‌کند و بقیه خانه‌ها در سمت جنوب جاده قرار گرفته که کوچه‌های آن هم شیب‌دار است. سرای محله امین‌آباد درون «پارک پرنیان» روبه‌روی خیابان مدرس قرار دارد.
غرب امین‌آباد به کلانتری 173و بعد به در ورودی «مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی» می‌رسد که همان آسایشگاه وسیع و سرسبز معروف است. برعکس این مسیر یعنی در سمت شرق، روستای حاجی‌آباد قرار دارد. مشکلات این منطقه آنقدر زیاد است که صدای انفجار‌های معدن آهک و گردوغبار کارخانه سیمان تنها بخشی از آن محسوب می‌شود. ماشین پیکان آبی‌آسمانی شاسی خوابیده، با سپر و قالپاق‌های براق از وسط بزرگراه دور می‌زند. روی شیشه عقب نوشته است: مدل 63فروشی. کامیون لیلاند قدیمی هم که حداقل 50سال دارد و کیسه‌های سیمان را بار زده است به کندی از خیابان می‌گذرد. «آقا ابوالفضل» کنار ماشین پراید سفیدش نزدیک پارک ایستاده است. سبیل ضخیم و تی‌شرت آبی دارد. تقریبا با هر کسی که رد می‌شود سلام و علیک می‌کند. از او می‌پرسیم که امین‌آباد از کی ساخته شده است؟ می‌گوید: «خیلی خیلی قدیمیه. سمت حاجی‌آباد بعضی از زمین‌ها قبلا کشاورزی بوده، ولی اینجا قدیمی‌تره. می‌گن زمان قدیم که یک‌بار می‌خواستن گازکشی کنن، اول توی امین‌آباد امتحان کردن.» با او و «شایان» و «علی» از جوان‌های محله، صحبت می‌کنیم. از اینکه تعداد اتباع افغانستانی زیادشده ناراضی هستند و می‌گویند که با این وضع، اتباع کم‌کم به‌صورت جمعیت غالب این محله درخواهند آمد. دهیاری اجازه ساخت‌وساز نمی‌دهد و خیلی‌ها به‌دنبال راهی هستند که خانه‌های قدیمی را خراب کنند و 4طبقه بسازند. برای همین هم گشت‌های دهیاری با وانت نیسان، دائم در محله می‌چرخند.
نیاز به طرح‌های منطقی و بلندمدت
عضو هیأت‌رئیسه شورای اسلامی شهر تهران می‌گوید: «بهار امسال چند ملاقات مردمی و بازدید از محله امین‌آباد انجام دادیم و بعد از آن هم همراه با آقای سیدعلی یزدی‌خواه، نماینده مجلس، از نقاط مختلف آن بازدید کردیم. یکی از مشکلات امین‌آباد کمبود فضای آموزشی است که در‌این‌باره با کارخانه سیمان و آموزش و پرورش صحبت کرده‌ایم و در حال پیگیری هستم. مشکل دیگر تاریک بودن انتهای روستا تا جاده معدن است که در این زمینه شهرداری منطقه 20 با مشارکت وزارت دفاع و اداره برق شهرری، طرحی را دنبال می‌کنند که هم روشنایی تامین شود و هم فضاسازی لازم را انجام دهند تا از محیط طبیعی کوه و همینطور بقعه بی‌بی‌شهربانو در زمینه گردشگری استفاده شود.» جعفر بندی‌شربیانی با اشاره به اینکه کارخانه سیمان تهران و صنایع اطراف آن باید مسئولیت اجتماعی خود را بپذیرند، می‌افزاید: «ساخت کارخانه سیمان در سال 33شروع شد و در سال 39به بهره‌برداری رسیده و هنوز هم مشغول کار است. سیمان تهران یک‌شبه ایجاد نشده است که الان بخواهیم به سرعت 8واحد تولیدی، 18هزار تن تولید محصول روزانه و 5،4هزار نفر کارگر و نیروی انسانی را تعطیل یا جابه‌جا کنیم. باید این موضوع را با نگاه منطقی و شفاف دید. ما در همین زمینه چند نشست با مدیرعامل شرکت سیمان تهران داشتیم. کارخانه سیمان باعث عارضه‌های زیست‌محیطی مانند آلودگی هوا می‌شود که باید آنها را کنترل کند. این اتفاق در صنعت سیمان جهان با استفاده از فیلتر‌های پیشرفته افتاده است.» عضو شورای اسلامی شهر تهران تأکید می‌کند: «باید یک کمیته فرادستی با اعضایی از دولت، شهرداری تهران و بنیاد مستضعفان تشکیل شود و یک نقشه راه بلندمدت برای جابه‌جایی کارخانه طراحی کند تا بعد از تصویب، بشود در مدت زمانی نزدیک به یک‌دهه، این کار را انجام داد. متأسفانه در دوره‌های گذشته کسی این کار را انجام نداده است.» او درباره ساخت و ساز‌های غیرمجاز در امین‌آباد می‌گوید: «به‌دلیل اینکه امین‌آباد اکنون روستاست و با قوانین مخصوص آن اداره می‌شود از محدوده قوانین و نظارت شورای اسلامی شهر تهران خارج است و موضوع ساخت‌وساز در آن را باید از بخشداری مرکزی شهرری پیگیری کرد. اما من به‌عنوان رئیس شورای شهرستان ری عرض می‌کنم که باید همان حساسیتی که درباره معماری شهر تهران داریم، در فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و معاونت عمرانی استانداری هم رعایت شود. شهر‌های اطراف پایتخت و حاشیه‌های آن از هم جدا نیستند.» از شربیانی درباره حضور پرشمار اتباع بیگانه در امین‌آباد می‌پرسیم و او می‌گوید: «یکی از مشکلات رایج در شهرستان ری حضور اتباع است که در برخی نقاط نسبت مهاجر و بومی را به‌صورت معکوس درآورده و در مدارس به وضوح دیده می‌شود. برای این معضل باید در سطوح عالی مدیریت کشور تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی شود.»
مکث
حاجی‌آباد جابه‌جا می‌شود
یکی از محله‌های کوچک‌تر نزدیک امین‌آباد، حاجی‌آباد نام دارد که فرسودگی زیاد خانه‌ها و شرایط خاص آنها باعث شده تا مدیران شهری تصمیم به جابه‌جایی کامل آن بگیرند. با مذاکرات میان مدیریت شهری تهران با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تصمیم گرفته شده است که در نزدیکی حاجی‌آباد آپارتمان‌هایی ساخته شوند و اهالی به آن انتقال پیدا کنند. در این طرح به ازای هر مترمربع خانه در حاجی‌آباد، یک‌ونیم مترمربع آپارتمان استاندارد داده می‌شود. هزینه ساخت نیز از محل اعتبارات بنیاد مسکن تامین خواهد شد. مراحل قانونی این پروژه در حال انجام است.
در همینه زمینه :
