پرونده باز «صبرا و شتیلا»؛ 40سال بعد

40سال قبل، اواخر تابستان سال1982، گروهی از شبه‌نظامیان لبنانی وابسته به حزب راستگرا و افراطی فالانژ لبنان به‌مدت 3روز از ۱۶ تا ۱۸سپتامبر زیرنظر سربازان صهیونیست، هزاران مرد و زن و کودک را در 2اردوگاه «صبرا» و «شتیلا» واقع در جنوب بیروت سلاخی کردند. بسیاری از قربانیان این جنایت غیرنظامیان فلسطینی بودند. تعداد قربانیان تا 3500نفر از جمعیت 20هزار نفری این اردوگاه‌ها اعلام شد.
بهانه حمله به اردوگاه‌های فلسطینیان، ترور «بشیر جمیل»، رهبر حزب کتائب مسیحی (فالانژها) 2روز بعد از پیروزی او در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. فالانژهای لبنان به‌طور سنتی متحد و هم‌پیمان تل‌آویو در دهه1980 به‌شمار می‌رفتند و هر دو متحد هدف مشترک اخراج سازمان آزادیبخش فلسطین از لبنان را پیگیری می‌کردند؛ ازهمین‌رو کشتار اردوگاه صبرا و شتیلا با نظارت، دخالت و حمایت مستقیم ارتش رژیم صهیونیستی صورت گرفت.
 در زمان حمله فالانژها به اردوگاه فلسطینی‌ها، آریل شارون، وزیر جنگ اسرائیل بود. کمیته‌ای که مجبور به بررسی این قتل‌عام در بیروت شد، در گزارشی که در فوریه1983 منتشر کرد، شارون را به‌عنوان یکی از مسئولان این جنایت معرفی کرد. نقش نظامیان صهیونیست در این جنایت، محاصره اردوگاه و جلوگیری از خروج فلسطینی‌ها بود. همچنین گفته شده بسیاری از زنان قبل از قتل، مورد تجاوز قرار گرفتند. جنازه‌های بسیاری از ساکنان اردوگاه روزهای بعد در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.
طی روزهای اخیر در چهلمین سالگرد این جنایت، روزنامه «یدیعوت آحارونوت»، چاپ تل‌آویو، اسناد رسمی‌ای منتشر کرده که نقش ارتش رژیم صهیونیستی در حمله به لبنان در سال۱۹۸۲ و کشتار صبرا و شتیلا را تأیید می‌کند. نویسنده این گزارش با نام «رونن برگمن» روزنامه‌نگار اسرائیلی متخصص در مسائل اطلاعاتی است و در این گزارش اذعان کرده که وجود این اسناد، مهر تأییدی بر نقش مستقیم تل‌آویو در حادثه صبرا و شتیلاست. این گزارش درباره نشست‌های محرمانه‌ای است که سران رژیم صهیونیستی 2روز پس از حادثه با شماری از رهبران فالانژ لبنان برگزار کردند. گفته شده هدف از این نشست‌ها کاهش تبعات این جنایت و تلاش برای نسبت دادن این حادثه به عوامل ساختگی و غیرواقعی بود تا از این طریق بار مسئولیت صهیونیست‌ها در حادثه کاسته شود.
برگمن تأکید دارد: این اسناد حقایق جلسه محرمانه‌ای را نشان می‌دهد که اسرائیلی‌ها در ۱۹سپتامبر و 2روز پس از قتل‌عام با تعدادی از رهبران کتائب در قلب بیروت برگزار کردند و رافائل ایتان که در آن زمان رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل بود، در آن شرکت داشت. براساس اسناد فاش شده، شارون موافقت نخست‌وزیر، «مناخیم بگین» را برای اشغال بیروت کسب کرد. همان زمان ایتان تأیید کرد که شماری از افراد سازمان آزادیبخش فلسطین در پایتخت لبنان حضور دارند. شارون مدعی شد که تعداد این افراد، هزاران نفر است و سپس حادثه مذکور به‌صورت ضربتی و ناگهانی با ورود ارتش اسرائیل به جنوب لبنان رقم خورد.
«نجیب خطیب» از بازماندگان جنایت صبرا و شتیلا که امروز 52ساله است، هنگام وقوع حادثه 12ساله بود و به چشم خود اجساد تیرخورده و متلاشی شده پدر و 10نفر از اعضای خانواده‌اش را دید. او به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: بوی اجساد تا بیش از 6-5 ماه به مشام می‌رسید؛ بویی بد. هر روز دارو می‌پاشیدند، اما بوی تعفن هیچ‌گاه از بین نرفت و آن بو هنوز در مشام بازماندگان مانده است.
اگرچه سازمان ملل در 15دسامبر1982 این حادثه را محکوم و از آن به‌عنوان «قتل عام» یاد کرد، اما هنوز پس از 40سال هیچ دادگاهی در این خصوص برگزار و صادر نشده و هیچ‌کس به‌دلیل این جنایت تحت پیگرد قضایی قرار نگرفته است؛ حتی شکایت بازماندگان این جنایت در دادگاهی در بلژیک در سال2004 راه به جایی نبرد. همان زمان «ایلی حبیقه» از رهبران وقت حزب کتائب لبنان که برای شهادت علیه شارون اعلام آمادگی کرده بود، بر اثر بمبگذاری خودروی شخصی‌اش جان باخت.
دیده‌بان حقوق بشر نیز بعدها طی گزارشی در سال2014 اعلام کرد در جریان حمله به اردوگاه صبرا و شتیلا شهروندان غیرنظامی به عمد هدف گلوله قرار گرفته و در میان آنان هزاران زن، کودک و سالمند شهید شدند. از سوی نهادهای حقوق بشری، این حادثه یک جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.
در میان مقامات صهیونیستی که متهمان ردیف اول این حادثه بودند، همواره نام آریل شارون بارها و بارها تکرار شده، اما او از سال2006 به کما رفت و پس از 8سال در سال2014 مرد. در لبنان هم مشهورترین چهره سیاسی حاضر در کشتار صبرا و شتیلا، «سمیر جعجع» از فرماندهان وقت شبه‌نظامیان فالانژیست است که این روزها همچنان در صحنه سیاسی لبنان فعال است. حزب او با نام نیروهای لبنانی (القواه البنانیه) پنجمین حزب پارلمانی به شمار می‌رود. به‌رغم درخواست‌های متعدد گروه‌های حقوق بشری، سیاستمداران لبنانی پرونده این جنایت را تا‌کنون به‌صورت جدی دنبال نکرده‌اند و پرونده صبرا و شتیلا پس از 40سال هنوز باز است.