گزارش
پایان آشفتگی همتا در بازار موبایل؟
در شرایطی که قطع ارسال پیامک رجیستری از سامانه همتا در یک هفته گذشته بازار موبایل را آشفته کرده، مسئولان وزارت صمت وعده داده‌اند مشکل امروز حل می‌شود
مسیر ارسال پیامک رجیستری گوشیهای تلفن همراه از سامانه همتا در طول یک هفته تا 10روز گذشته دچار اختلال شدید بوده است. هرچند وزارت صمت در آخرین ساعات تنظیم این گزارش در پاسخ به پیگیری‌های همشهری اعلام کرده این مشکل «فعلا» برطرف شده، اما تا زمانی که معاملات امروز بازار موبایل آغاز نشود، نمی‌توان از صحت و سقم این خبر اطمینان حاصل کرد.
به‌گزارش همشهری، در هفته گذشته پیگیری رسانه‌ها درخصوص دلایل بروز این مشکل به گمانه‌زنی‌هایی منجر شد که هیچ‌یک به قطعیت نرسید. گمانه‌زنی‌‌های اولیه از اختلاف مالی یکی از اپراتورها با دستگاه‌های ذیربط حکایت داشت. در گزارشی که برخی رسانه‌ها در این زمینه منتشر کرده‌اند، آمده بود: چون عمده مشکل قطعی پیامک‌های رجیستری از سمت سیم‌کارت همراه اول گزارش شده، به‌نظر می‌آید علت اختلال، اختلافات این اپراتور با یکی از دستگاه‌های دولتی باشد. دلیل احتمالی دیگری که در زمینه بروز این اختلال مطرح شد، مشکلات مالی سامانه همتا بود.
سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل با بیان اینکه ممکن است علت قطع پیامک‌های سامانه همتا بدهی‌های این سامانه به اپراتورهای تلفن همراه باشد، گفت: متأسفانه هیچ‌گونه درآمد مصوبی برای طرح رجیستری و همتا درنظر گرفته نشده و بعد از حذف درآمد ۳هزارتومانی سامانه همتا در گمرک، وزارت صمت موظف بوده تمام هزینه‌های جانبی همتا را پرداخت کند.
ضرر و زیان فروشندگان
در شرایطی که مشاهدات میدانی خبرنگاران همشهری نشان می‌دهد تداوم اختلال سامانه پیامکی رجیستری خریدار و فروشنده را دچار مشکل کرده، یکی از فروشندگان موبایل درباره تأثیر این اختلال بر فروش واحدهای صنفی به همشهری گفت: خرید و فروش انجام می‌شود ولی فرایند فروش بسیار زمان‌بر شده و از هر 100خرید یکی پیام رجیستری دریافت می‌کند. غنی‌زاده افزود: این مشکل برای فروشندگان بسیار آزاردهنده شده، چون گوشی را باز و فعال می‌کنیم اما باید یکی دو ساعت صبر کنیم تا شاید پیامک رجیستری ارسال شود. به‌گفته این فعال بازار موبایل، در بیشتر فروش‌هایی که طی هفته گذشته انجام گرفته، پیامک رجیستری ارسال نشده و حتی بعضی خریداران به گمان قاچاق و تقلبی بودن گوشی، حاضر نشده‌اند گوشیهای باز شده را بپذیرند که این موضوع زیان مالی فروشندگان را به همراه داشته است. تداوم اختلال در روند رجیستری گوشیهای تلفن همراه در حالی است که به‌گفته فعالان بازار، شهریور و مهر از زمان‌های رونق و اوج فروش موبایل در بازار است و این موضوع، شرایط را دشوارتر کرده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی، تصویری و تلفن همراه تهران در گفتوگو با همشهری طولانی‌شدن اختلال در سامانه همتا را باعث ایجاد آشفتگی در بازار دانست و گفت: فروشنده باید در فضایی آرام و بدون مشکل کار خود را دنبال کند و هرگونه اختلال در سامانه فروشنده و خریدار را دچار دردسر می‌کند. ابراهیم درستی اضافه کرد: فروشنده آخرین حلقه شبکه توزیع است و این اختلالات هیچ ربطی به فروشنده ندارد، درحالی‌که خریدار فقط فروشنده را می‌شناسد و واحدهای صنفی ما باید جوابگوی مشکلی باشند که ربطی به آنها ندارد. به‌گفته او، آمار فروش در یک هفته اخیر تحت‌تأثیر این مشکل کاهش یافته است.
افزایش قاچاق و زیان خریداران
در همین حال، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی هم به پیامد دیگر این مشکل اشاره کرد و از افزایش قاچاق گوشی همراه به‌دلیل قطع سامانه همتا خبر داد. به‌گفته مهدی محبی، این موضوع موجب اختلال گسترده‌ای در وضع نقل‌و‌انتقالات تلفن همراه و رسوخ گوشیهای قاچاق شده و به‌زودی با مشخص‌شدن حجم مشکلات پیش‌آمده معلوم می‌شود چه حجمی از گوشیهای قاچاق وارد بازار شده است. پیامک سامانه همتا اصلی‌ترین روش تشخیص گوشی قاچاق و تقلبی از گوشیهای قانونی به شمار می‌آید و طولانی‌شدن اختلال در این سامانه، خریداران گوشی را دچار سرگردانی کرده است.
سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل در گفتوگو با همشهری، با بیان اینکه دود تمام مشکلات مربوط به سامانه همتا به چشم خریداران می‌رود، گفت: بیش از یک هفته است که پیامک‌های اطلاع‌رسانی همتا در همه اپراتورهای موبایل با اختلال مواجه شده و مصرف‌کنندگان در فرایند رجیستری هیچ پیامکی دریافت نمی‌کنند. محمدرضا عالیان افزود: قطع پیامک‌های سامانه همتا مستقیم به ضرر خریداران تمام می‌شود، زیرا ممکن است در نقل‌و‌انتقالات خود گوشی قاچاق را به جای گوشی با اصالت خریداری کنند. او اضافه کرد: پیش‌بینی ما این است که این مشکل اختلال سیستمی باشد اما نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه قرار گیرد، این است که مصرف‌کننده باید از اصالت کالایی که خریداری کرده، مطلع شود و این اطلاع باید به هر شکل ممکن به او داده شود. عالیان درخصوص اینکه این مشکل شاید ناشی از اختلافات مالی باشد نیز گفت: هنگام واردات تلفن همراه تمام هزینه‌های گمرکی از واردکننده دریافت می‌شود و این حق مردم است که دولت بخش ناچیزی از این هزینه‌ها را در زمینه فعال‌سازی رجیستری گوشی صرف کند. هزینه رجیستری تا سال98 معادل 3هزار تومان بود. به‌گفته سخنگوی واردکنندگان موبایل، سالانه بین 17 تا 18میلیون دستگاه تلفن همراه در کشور رجیستری می‌شود که این تعداد در بدو شناسایی در شبکه باید پیامک دریافت کنند و این تعداد با احتساب موارد تغییر مالکیت گوشی، رقم بزرگی می‌شود که هزینه بالایی را برای ارسال پیامک به سامانه تحمیل می‌کند.
وزارت صمت: اختلال رفع شده است
وزارت صمت، به‌عنوان متولی سامانه همتا در پاسخ به پیگیری‌های همشهری درخصوص مشکل ایجاد‌شده در این سامانه، این اختلال را ناشی از تامین‌نشدن بودجه سامانه دانست و از رفع آن به‌طور موقت خبر داد. حمید محله‌ای، مدیرکل دفتر خدمات فنی، مهندسی و نگهداری وزارت صمت به همشهری گفت: اختلالات به‌وجود آمده در ارسال پیامک طرح رجیستری موبایل فعلا رفع شده و در حال مذاکره با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای حل قطعی مشکلات هستیم. حمید محله‌ای، با اشاره به قانون تعیین تعرفه‌های خدمات مرکز توسعه تجارت الکترونیک، گفت: برای خدمات سامانه همتا در جلسه296 مورخ1398/12/8 کمیسیون تنظیم مقررات وزارت ارتباطات، تعرفه تصویب شده بود و تا فروردین1400 این مصوبه به قوت خود باقی بود، ولی مسئولان وقت وزارت ارتباطات با این استدلال که این هزینه را باید دولت بدهد، این تصمیم را لغو کردند، لذا مشکل این است که نه بودجه داریم و نه مصوبه‌ای برای نحوه تامین بودجه در کمیسیون به تصویب رسیده است. او افزود: اختلالات چند روز اخیر در ارسال پیامک‌های رجیستری رفع شده است و اپراتورها نگران پرداخت هزینه‌های خود نباشند. به‌گفته او، پرداخت نشدن هزینه‌ها به‌دلیل موانع قانونی بوده است که به‌زودی با همکاری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی رفع خواهد شد. محله‌ای ابراز امیدواری کرد: ظرف چند روز آینده تفاهم نهایی با سازمان تنظیم مقررات وزارت ارتباطات حاصل شده و این مشکل به‌طور اساسی حل شود.
