از بهارستان به کوچه سمنان

مسعود پویا - روزنامه‌نگار

درحالی‌که هنوز هیأت مدیره جدید خانه سینما، نه رئیس هیأت مدیره را معرفی کرده‌اند و نه مدیرعامل منتخب‌شان را برگزیده‌اند، وزارت ارشاد نخستین واکنش رسمی‌اش را به مجمع عمومی جامعه اصناف سینمایی کشور نشان داد‌.
یادداشت محمدحسین نیرومند،  مشاور وزیر ارشاد که خبرگزاری مهر آن را روی خروجی‌اش گذاشت، نکاتی را در بر دارد که می‌تواند مقدمه‌ای بر رخدادهای آتی باشد. در یک سال اخیر که دولت سیزدهم روی کار آمده است شاهد هیچ واکنش منفی‌ای از سوی وزارت ارشاد نسبت به عملکرد خانه سینما نبودیم ولی حالا و با تغییر ترکیب هیأت مدیره، به‌نظر می‌رسد که همه‌‌چیز تغییر کرده است؛ هیأت مدیره‌ای که گفته می‌شود محمدمهدی عسگرپور را به‌عنوان مدیرعامل خانه سینما درنظر گرفته است.
مدیرعامل فعلی خانه هنرمندان که همه او را با درگیری‌های تمام نشدنی‌اش با مدیران سینمایی دولت دوم احمدی‌نژاد به‌خاطر می‌آورند؛ درگیری‌هایی که در نهایت به انحلال خانه سینما انجامید. حالا و با گذشت نزدیک به یک دهه از بازگشایی خانه سینما که با همراهی کامل با وزارت ارشاد دولت‌های روحانی و رئیسی گذشت؛ آمدن عسگرپور می‌تواند نشانه‌ای از تغییر رویکرد جامعه اصناف سینمایی کشور باشد؛ تغییر رویکردی که خیلی به مذاق بهارستان‌نشینان خوش نخواهد آمد.

زیر سؤال بردن مشروعیت انتخابات
یادداشت مشاور وزیر ارشاد با اشاره به شبهات وارده به رعایت موارد قانونی در برگزاری مجمع عمومی آغاز می‌شود: «برگزاری شانزدهمین مجمع عمومی خانه سینما با حرف و حدیث‌های زیادی همراه شد. شبهه و خدشه در صحت انتخابات نخستین‌بار در همان روز انتخابات از سوی بعضی از حاضران این مجمع بیان شد. با این حال مجمع تصمیم گرفت برگزاری خود را به نشست بعدی موکول نکند و انتخابات را برگزار کند. برخی سینماگران و رسانه‌ها در چند روز اخیر سیاهه‌ای از تخلفات این مجمع را بیان و منتشر کرده‌اند تا شاید زمینه ابطال انتخابات شانزدهم خانه سینما توسط مراجع رسمی و قانونی فراهم شود. نگارنده قصد ندارد یک‌بار دیگر خواننده محترم را به این فهرست ارجاع دهد، بلکه به‌دنبال آن است به چرایی پدید آمدن این وضعیت در خانه سینما اشاره کند تا مشخص شود منشأ اصلی اینگونه حرف و حدیث‌ها از کجا ناشی می‌شود.»

سرگردانی میان ارشاد و وزارت کار
انتقاد بعدی محمدحسین نیرومند به ثبت اصناف سینمایی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بازمی‌گردد. ثبت اصناف سینمایی در وزارت کار ایده‌ای بود که در دولت دوازدهم توسط جواد شمقدری، رئیس وقت سازمان سینمایی پیگیری می‌شد. در روزهایی که خانه سینما تعطیل و گروهی از سینماگران، تشکیلاتی موازی ایجاد کرده بودند که موسوم به خانه سینما ۲ بود، ماجرای ثبت اصناف سینمایی در وزارت کار هم پیگیری می‌شد. این اتفاق در اواخر دولت دوازدهم هم از سوی مدیران خانه سینما پیگیری شد. موضوعی که مورد انتقاد مشاور وزیر ارشاد قرار گرفته است: «خانه سینما امروز در یک موقعیت پیچیده، مبهم و بلاتکلیف قرار دارد که متأسفانه اکثریت اهالی این خانه از آن بی‌اطلاعند و اندک افراد مطلع، همانانی هستند که در شکل‌گیری این وضعیت نقش اصلی را بر عهده داشته‌اند. در سال۹۸ برخی اعضای این گروه با همراهی سیاسی‌کاران دولتی با هدف فاصله‌گذاری بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنوف سینمایی و نیز به اسم قانونی کردن اصناف سینمایی با ارائه پیشنهادی عجولانه و بدون توجه به ماهیت کاری هنرمندان و تفاوت‌های آشکار آن با فعالیت شغلی کارگران و مهم‌تر با سایر قوانین جاری کشور، مصوبه‌ای با این بند که «اشخاص حقیقی پدید‌آورندگان آثار فرهنگی و هنری و شاغلان بخش فرهنگ و رسانه می‌توانند برای تاسیس انجمن صنفی سراسری در رشته تخصصی درخواست خود را به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه دهند» در هیأت وزیران تصویب و ریل‌گذاری غلطی که منجر به وضعیت کنونی شد را عملا عملیاتی کردند. ریل‌گذاری که اهالی خانه سینما را بین دو وزارتخانه کار و فرهنگ سرگردان ساخته، طبق اساسنامه خانه سینما، این خانه تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، درحالی‌که صنوف سینمایی به‌عنوان بالاترین رکن خانه سینما تحت نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعالیت دارند.»

بلاتکلیفی ۵ هزار عضو خانه سینما
وضعیت فعلی از نظر مشاور وزیر ارشاد به بلاتکلیفی ۵ هزار عضو خانه سینما انجامیده است. اعضایی که به‌گفته محمدحسین نیرومند متضرر اصلی این وضعیت مبهم و بلاتکلیف هستند. 

مکث
سکوت سازمان سینمایی
در روزهای اخیر هنوز هیچ واکنش رسمی و رسانه‌ای از سوی سازمان سینمایی مشاهده نشده است؛ محمد خزاعی و همکارانش همچنان در حال رصد کردن اوضاع هستند و به‌نظر می‌رسد ترجیح می‌دهند همه‌‌چیز به شکلی که آرامش سینما بر هم نخورد دنبال شود. خزاعی چند ماه پیش در جمع تعدادی از اعضای اصناف سینمایی خود را یکی از اعضای خانواده بزرگ سینمای ایران خوانده بود. احتمالا رئیس سازمان سینمایی ترجیح می‌دهد همه‌‌چیز را با گفت‌وگو پیش ببرد. ضمن اینکه هنوز هیچ صدایی از هیأت مدیره جدید خانه سینما هم به گوش نرسیده است. آنچه واضح است این است: داستان بهارستان و کوچه سمنان در روزهای آتی وارد فصل تازه‌ای خواهد شد.