ابهام‌زدایی در مجلس

فرزانه آیینی|خبر‌نگار:

گزارش دیروز محمدجواد ظریف و عباس عراقچی از روند مذاکرات با اروپا به مجلس، نمایندگان را به خوش‌قولی اروپا در برجام امیدوار کرد و شرح آمارهای وزارت اقتصاد درباره اهمیت جهانی شفافیت نظام مالی-  اداری کشور آنها را در مقدمات پیوستن به FATF هم‌نظر. جلسه غیرعلنی دیروز مجلس از ساعت 8:40 شروع شد و تا ساعت 11:38 به طول انجامید؛ نشستی پرحاشیه و پربحث که درنهایت دولت و مجلس را برای چگونگی ادامه مذاکرات برجامی با اروپا همدل کرد و تصمیم بر آن شد تا نمایندگان با تصویب لوایح چهارگانه نظام مالی - بانکی کشور را شفاف کنند.  در این نشست که به درخواست بهارستان برگزار شده بود، محمد جواد ظریف وزیر خارجه، مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد، سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه و علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی حضور داشتند و به جز کرباسیان همه به شرح دیدگاهشان درباره برجام و ضرورت تصویب لوایح چهارگانه شفافیت نظام مالی بانکی کشور پرداختند. (قانون لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، جرایم سازمان‌یافته، اصلاح قانون پولشویی و قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، لوایح چهارگانه‌اند).

سخنرانان نشست غیرعلنی بهارستان چه کسانی بودند؟

مصطفی کواکبیان، محمدجواد فتحی، علی مطهری نمایندگان تهران از فراکسیون امید، احسن علوی نماینده اهل سنت سنندج، محمدحسین نقوی‌حسینی نماینده ورامین، مجتبی ذوالنور نماینده قم، محمد دهقان نماینده طرقبه هر 4 نفر از فراکسیون ولایی، نمایندگانی بودند که در نشست دیروز فرصت بیان نظراتشان را به‌دست آوردند. همچنین کمال دهقانی‌فیروزآبادی، نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و الهیار ملکشاهی، رئیس کمیسیون قضایی ناطقان و نمایندگان 2 کمیسیون تخصصی مربوط به دستور کار این نشست بودند. یکی از حاشیه‌های جالب نشست غیرعلنی مجلس این بود که احسن علوی، نماینده اهل سنت نیمی از زمان سخنرانی‌اش را در اختیار مجتبی ذوالنور از چهره‌های شاخص اصولگرای مجلس قرار دارد؛ اقدامی که به گفته محمود صادقی امری قابل توجه بود؛ چراکه در بحث تقسیمات کشوری اظهارنظرهای ذالنور در جهت تقویت جایگاه اقلیت‌های مذهبی نبود و این همگرایی بین آنها دور از ذهن اما قابل تقدیر بود.

شفافیت نظام مالی بانکی کشور کلیدواژه مشترک شمخانی و عراقچی

از دیگر حواشی نشست غیرعلنی دیروز بهارستان این بود که هربار نوبت به سخنرانی یا اعلام نظر عراقچی، ظریف و نمایندگان عضو فراکسیون امید می‌رسید، نمایندگان دلواپس برجام همچون جواد کریمی‌قدوسی، حسینعلی حاجی‌دلیگانی، احد آزادی‌خواه و محسن کوهکن با فریاد‌های دو دو مخالفت خودشان را نشان می‌دادند. آنها در این نشست هم بی‌وقفه بر روند دیپلماسی کشور خرده گرفتند و گاه برای لحظاتی سبب بی‌نظمی جلسه شدند؛ به‌ویژه زمانی که ظریف ماحصل سفر 3روزه‌اش به چین، روسیه و بروکسل را برای مجلس شرح می‌داد.

محمود صادقی، نماینده تهران در شرح جلسه قریب به 3ساعته دیروز مجلس با مسئولان وزارت خارجه، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و وزیر اقتصاد و معاونانش به همشهری گفت: جلسه خوب و زنده‌ای بود. هم مخالفان برجام و هم موافقان حضور در برجام فرصت طرح دیدگاه‌هایشان را داشتند. همین فضا از یک سو سبب پویایی و زنده بودن نشست دیروز شد و از سوی دیگر به‌خاطر طرح نظرات مختلف قطعا به تقویت منافع ملی می‌انجامد. او افزود: هرچند صدای مخالفت همان‌هایی که برجام را در جایگاه ناطقان مجلس به آتش کشیدند در لابه‌لای اظهارنظر گزارش‌دهندگان شنیده می‌شد و مدام با فریاد‌های دو دو بر اعلام مخالفتشان تأکید می‌کردند اما نشست دیروز به‌دلیل همراهی و توافق کلی که در پایان برای مجلس و دولت به همراه آورد، نشست خوب و امیدبخشی بود. صادقی با بیان اینکه محور اصلی نشست دیروز پیوستن به FTAF نبود، بلکه شرح ضرورت تصویب لوایح چهارگانه‌ای بود که شفافیت نظام مالی - بانکی در کشور را به ارمغان خواهد آورد، ادامه داد: تصویب این لوایح چهارگانه سبب روشن شدن تراکنش‌های بانکی در داخل و حتی خارج از کشور می‌شود؛ چراکه براساس توضیحات احمدآبادی، کارشناس حوزه پولشویی وزارت اقتصاد، شفافیت نظام مالی کشور در 2سال اخیر مانع از فرار مالیاتی قریب به 10هزارمیلیارد تومان شده است.

شناسایی عامل حملات مجلس با بررسی تراکنش‌های مالی

عضو فراکسیون امید با بیان اینکه شفافیت نظام مالی - بانکی کشور قطعا در بسیاری از امور گره‌گشا خواهد بود، افزود: در پی همین شفافیت‌ها بود که منابع امنیتی موفق شدند براساس تراکنش‌های مالی افرادی که حادثه تروریستی سال گذشته مجلس را رقم زدند به حامیان مالی‌شان برسند و توانستند سر‌منشا این حادثه را شناسایی کنند.  صادقی افزود: در اهمیت تصویب این لوایح چهارگانه علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه نیز در جلسه دیروز تأکید کردند که تصویب این لوایح از سوی مجلس این بهانه را از غرب می‌گیرد که ایران حامی تروریسم است و سبب می‌شود اروپا با اطمینان خاطر بیشتری به سمت همراهی ایران گام بردارد و دیپلمات‌های ما با قدرت کلام بیشتری با آنها وارد مذاکره شوند و روند توافق ایران با اروپا به‌رغم کارشکنی‌های آمریکا تسهیل شود.

عـلــی مـطـهــری، نایب‌رئیس مجلس هم در شرح جلسه غیرعلنی دیروز مجلس به همشهری گفت: در این نشست نکات و مباحث خوبی درباره همراهی اروپا با برجام گفته شد و بر اهمیت تصویب لوایح چهارگانه هم برای تسهیل کردن روند حفظ برجام تأکید شد.

او با بیان اینکه از لوایح چهارگانه که مقدمه پیوستن ایران به FATF است تا‌کنون 2لایحه بررسی و تعیین‌تکلیف شده است، در شرح اهمیت تصویب این لوایح ادامه داد: اهمیت این لوایح و ارتباط آنها با FATF در جلسه غیرعلنی مطرح شد و اینکه تصویب این لوایح به معنی پیوستن به FATF نیست، بلکه این لوایح از لوازم FATF است.

مطهری همچنین با اشاره به ایراد گزارش وزارت امور خارجه در رابطه با موضوع برجام، تصریح کرد: مسئولان وزارت امور خارجه در گزارش خود نسبت به نشست‌هایی که تاکنون با طرف‌های اروپایی برگزار کرده‌اند، اعلام رضایت کرده و اذعان داشتند که همه‌‌چیز به مذاکرات 2، 3هفته آتی بستگی دارد.
وی افزود: اروپایی‌ها تا حدی دستشان بسته است و اتحادیه اروپا باید بتواند رضایت 28‌کشور عضو خود را کسب کند. آنچه مسلم است اینکه طبق اظهارات مسئولان حاضر در نشست غیرعلنی، اروپایی‌ها به جهت اقدام آمریکایی‌ها و تک‌روی‌های آنها در دنیا به‌دنبال نشان دادن استقلال خود هستند؛ از این‌رو می‌خواهند ثابت کنند که تابع صرف آمریکا نیستند.

مطهری ادامه داد: در حقیقت شکافی بین اروپا و آمریکا ایجاد شده و ممکن است همانند اقداماتی که در رابطه با کوبا در سال1996 انجام دادند را تکرار کنند؛ کاری که به موجب آن دولت‌های اروپایی شرکت‌های خود را از اجرای تحریم‌های آمریکا در رابطه با کوبا ممنوع کرده و خسارات مالی آنها هم پرداخت کردند. انجام اقداماتی در همین حد در رابطه با ایران هم برای ما ایده‌آل است.

نایب‌رئیس مجلس یادآور شد: آقای شمخانی نیز نظر مثبتی نسبت به لوایح مذکور در این نشست داشتند. دبیر شورای‌عالی امنیت ملی تأکید کردند این لوایح ایراداتی داشته اما با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس و شورای‌عالی امنیت ملی و حتی ارتباط با دفتر رهبری نواقص رفع شده است.

مطهری طولانی شدن زمان جلسه غیرعلنی را به‌دلیل سخنرانی‌های متعدد نمایندگان و مسئولان دولتی دانست و گفت: تقابل نمایندگان موافق و مخالف ادامه برجام با اروپایی‌ها در این جلسه هم بسیار شدید بود تا جایی که داد و بیداد بسیاری در جلسه به‌راه انداختند. البته در نهایت افرادی قانع شدند و برخی قانع نمی‌شوند. برخی از نمایندگان از سر دلسوزی نظر داده و می‌اندیشند که تصویب لوایح مرتبط با FATF منجر به خطر انداختن آینده حماس و حزب‌الله می‌شود؛ حال آنکه این چنین نیست.

نایب‌رئیس مجلس گفت: نمایندگانی اذعان دارند که این قانون مصادیق تروریست را تعیین می‌کند؛ حال آنکه چنین نیست؛ از این‌رو اصلاحات هیچ ضرری به گروه‌های مقاومت نمی‌رساند. در حقیقت در لایحه آمده که مصادیق تروریست را شورای‌عالی امنیت ملی تعیین کند و پیوست تفسیری هم اضافه کردند که درهای تخریب قانون را بسته است.

 نشست دیروز مجلس غیرعلنی بود و به گفته برخی نمایندگان چون جلال میرزایی، رسول خضری و سبحانی‌فر به نمایندگان تأکید شده بود که جزئیات نشست به بیرون از جلسه منتقل نشود؛ به همین دلیل بخش اعظمی از مباحث و گزارش‌های این نشست قریب به 3ساعته محرمانه باقی خواهد ماند. در این میان اما تأکید صادقی و مطهری بر کاهش تقابل‌ها میان 2دیدگاه سیاسی حاضر در مجلس بر سر توافق با اروپا برای حفظ برجام نتیجه امیدوارکننده‌ای است که می‌تواند در شرایط فعلی کشور به همدلی و وحدت ملی کمک قابل‌توجهی کند.