یک چین و هزار سودا

چین نزدیک به یک‌سوم تجارت جهانی را در اختیار دارد و به‌نوعی بزرگ‌ترین تاجری است که با کشورهای جهان دادوستد می‌کند؛ پس طبیعی است که در یک حالت نرمال، نخستین شریک تجاری اغلب کشورها باشد. به همین واسطه، آمارهایی که در سال‌های اخیر از تجارت خارجی ایران منتشر شده نشان می‌دهد که چین در اوج سال‌های تحریم نیز اصلی‌ترین شریک تجاری ایران بوده و در حوزه صادرات و واردات بالاترین آمارها را به نام خود ثبت کرده است؛ اما این به‌معنای مؤثر نبودن تحریم و موانع بر تجارت ایران و چین نیست. به‌خصوص که 2کشور معاهده همکاری 25ساله نیز امضا کرده‌اند و ظرفیت‌های زیادی برای افزایش مبادلات دارند. 
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین می‌گوید: هرچند تحریم‌ها مشکلات فراوانی را برای اقتصاد ایران ایجاد کرده، اما مدیریت در داخل نیز نتوانسته شرایط را برای خنثی‌سازی فشارها فراهم کند. او بر این نکته تأکید می‌کند که اقتصاد ما به شکل طبیعی شریک تجاری چین به‌شمار می‌رود؛ چراکه ما در حوزه‌هایی مانند نفت، پتروشیمی، محصولات معدنی و برخی لوازم مصرفی تولیدکننده و صادرکننده به‌حساب می‌آییم و در مقابل چین واردکننده بزرگ بسیاری از این محصولات است. به همین دلیل ایران برای سال‌های طولانی در منطقه شریک اصلی تجاری چین بوده و در سال‌های گذشته این جایگاه ازدست‌رفته است. او به موضع‌گیری‌های مسئولان دولت چین نسبت به تحریم‌های ایران نیز اشاره کرده و البته یادآور شده است که اقتصاد مختصات خاص خود را دارد و برای مثال یک شرکت چینی که اپراتور یکی از بنادر بزرگ چین به‌حساب می‌آید و همزمان در ۱۸بندر دیگر دنیا نیز فعالیت رسمی دارد، اگر در شرایط تحریم، کشتی ایرانی را بپذیرد تحت‌تأثیر تحریم‌ها قرار گرفته و فعالیتش در تمام بنادر دنیا با مشکل مواجه می‌شود؛ ازاین‌رو این طبیعی است که برخی شرکت‌های اقتصادی مزایا و سود خود را در اولویت قرار دهند و نمی‌توان از دولت چین نیز انتظار داشت که به چنین مسائلی ورود کند. گفته‌های حریری ناظر بر این است که هرچند چین شریک تجاری خوبی برای ایران است، اما توسعه مناسبات با این شریک نیز به مدیریت تحریم‌ها و کاهش موانع نیاز دارد.