در 4روز، 3هواپیما در فرودگاه مشهد دچار ترکیدگی لاستیک شده‌اند؛ سازمان هواپیمایی کشوری یکی از عوامل این حوادث را ایراد در باند فرودگاه اعلام کرده که البته مسئولان فرودگاه مشهد آن را قبول ندارند.
به گزارش همشهری، توالی سوانح مربوط به ترکیدگی لاستیک هواپیماها در باند فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد به‌گونه‌ای است که ناخودآگاه، ایراد در باند این فرودگاه وزن بیشتری در شناسایی عوامل مقصر به‌خود می‌گیرد؛ اما این سؤال مطرح می‌شود که اگر ایراد در باند فرودگاه عامل بروز این سوانح است، چرا در هفته‌های قبل این توالی در سوانح وجود نداشت؟ همچنین برخی گرمای هوا را مؤثر می‌دانند؛ اما بازهم این سؤال مطرح می‌شود که چرا در سایر فرودگاه‌های کشور که برخی گرم‌تر هستند، این اتفاق به‌ندرت می‌افتد؟ آیا ترکیدن لاستیک هواپیماها با اوضاع مالی نابسامان ایرلاین‌ها مرتبط است؟ آیا ترافیک مسافران به‌خصوص در مسیر مشهد باعث بروز چنین سوانحی شده است؟
اتهامات باند فرودگاه مشهد
نیمه‌شب 8بهمن1394، یک فروند هواپیمای ام‌دی ۸۳ متعلق به هواپیمایی زاگرس هنگام فرود، از باند فرودگاه مشهد خارج شد. چرخ و دماغه این هواپیما به‌شدت آسیب دید و یک بال آن نیز شکست. این یکی از اتفاقات بسیار بد در فرودگاه مشهد بود. در ادامه، در سال1400 نیز لاستیک هواپیمای 737B شرکت هواپیمایی سپهران در باند فرودگاه مشهد دچار ترکیدگی شد. سازمان هواپیمایی مدعی است که به‌دنبال این دو اتفاق، توصیه ایمنی برای ارتقای کیفیت سطح باند اصلی فرودگاه مشهد (قدرت ترمزگیری، رنگ‌آمیزی) را صادر کرد که طبق اظهارات مدیران فرودگاهی، به‌دلیل زمان‌بر بودن و حجم زیاد پروژه، تاکنون موفق به اقدام اصلاحی نشده‌اند. به گزارش همشهری، بازخوانی سوانح فرودگاه مشهد نشان می‌دهد که از ابتدای امسال، حداقل 5مورد ترکیدگی لاستیک در باند اصلی فرودگاه مشهد رخ داده است. 30فروردین، یکی از لاستیک‌های عقب هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که از مبدأ اصفهان وارد مشهد شده بود، پس از فرود در باند فرودگاه مشهد ترکید.
اول مرداد، بوئینگ۷۳۳ شرکت هواپیمایی سپهران در مسیر شیراز به تهران حین فرود در فرودگاه مهرآباد، دچار ترکیدگی لاستیک شد. طبق اعلام سپهران، لاستیک هواپیما کم‌باد بوده و در زمان فرود با توجه به فشار زیاد هواپیما دچار آسیب شده است. صبح جمعه ۷ مردادماه نیز پرواز شرکت هواپیمایی آتا از مشهد به نجف پس از برخاستن از باند فرودگاه مشهد دچار ترکیدگی لاستیک شد و پس از کاهش سوخت با ادامه پرواز در فضای تقرب مشهد و رسیدن به وزن مجاز در باند فرودگاه مشهد فرود آمد. هشتم مردادماه نیز پرواز شرکت هواپیمایی قشم که فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد را به مقصد مسقط، ترک کرده بود، به‌علت ترکیدن 2 لاستیک ارابه فرود اصلی سمت چپ هنگام تیک‌آف مجبور به بازگشت به فرودگاه مشهد شد. این هواپیما برای سوزاندن سوخت موجود در مخازن و کاهش وزن، 3ساعت و 38دقیقه در اطراف مشهد هلدینگ انجام داد.
در نهایت صبح دیروز نیز ۲لاستیک عقب هواپیمای شرکت سپهران هنگام ورود به پارکینگ فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد دچار ترکیدگی شد.
پشت پرده سوانح فرودگاه مشهد
شرکت هواپیمایی سپهران در 10روز گذشته، 2سانحه ترکیدگی لاستیک در فرودگاه مشهد را تجربه کرده است. در اول مرداد، هواپیمای سپهران به‌واسطه کم‌باد‌بودن لاستیک در زمان فرود دچار ترکیدگی لاستیک شده و دیروز هم هواپیمای این شرکت هنگام ورود به پارکینگ فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد با ترکیدگی لاستیک مواجه شده است. گرچه توالی سوانح مربوط به ترکیدگی لاستیک هواپیماها در باند فرودگاه مشهد به‌گونه‌ای است که ایراد در باند این فرودگاه وزن بیشتری در شناسایی عوامل مقصر به‌خود می‌گیرد، اما برای مقصر‌کردن باند فرودگاه مشهد، فقط نمی‌توان به توالی حوادث ترکیدگی لاستیک استناد کرد؛ چراکه اگر این باند ایرادی داشته باشد، باید در دوره‌های قبل نیز این اتفاق حتی به میزانی کمتر رخ می‌داد. در مورد گرمای هوا نیز می‌توان چنین استدلالی آورد به‌خصوص که فرودگاه‌های بسیار گرم‌تر از مشهد نیز در کشور وجود دارد که توالی سوانح ترکیدگی لاستیک آنها مانند فرودگاه مشهد نیست.
نکته دیگر اینکه فرودگاه مشهد بعد از فرودگاه مهرآباد بالاترین ترافیک نشست و برخاست هواپیما را دارد و تعداد سوانح فعلی در مقایسه با تعداد کل پروازها ضریب چندان بالایی ندارد. از همه مهم‌‌تر، سوانح ترکیدگی لاستیک در فرودگاه مشهد مربوط به ایرلاین‌های کوچک‌تر کشور است و ترکیدگی لاستیک آنها می‌تواند ارتباط مستقیمی با وضعیت مالی بسیار نامساعد ایرلاین‌ها در یکی دو سال اخیر داشته باشد.
به‌عبارت‌دیگر، فشار مالی به ایرلاین‌ها به‌خصوص در دوره کرونا به‌گونه‌ای بود که آنها بارها اعلام کردند با هزینه فروش بلیت، حتی قادر به جبران هزینه‌های جاری نیز نیستند. در این وضعیت با توجه به اینکه دفعات استفاده از لاستیک هواپیما به‌صورت تولید جدید حدود 200سیکل و به‌صورت اورهال شده حدود ۱۰۰سیکل پروازی است، این احتمال وجود دارد که ایرلاین‌ها به‌خصوص ایرلاین‌های ضعیف‌تر از منظر مالی، تعویض چرخ‌ها را به تعویق بیندازند تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند. تکرار سانحه ترکیدگی چرخ هواپیما سپهران، آن‌هم بعد از فرود نشان می‌دهد، بیش از اینکه بتوان باند فرود را مقصر حادثه دانست، باید فکری به حال اوضاع مالی نامساعد ایرلاین‌ها و رعایت استانداردهای پروازی کرد.
عاقبت پرواز با بال‌های بسته
صنعت هواپیمایی ایران، 4دهه تحریم را پشت سر گذاشته و در شرایط فعلی آمارهای رسمی و غیررسمی از زمین‌گیر‌شدن حدود نیمی از هواپیماهای مسافربری کشور حکایت دارند. در این وضعیت، جدای از اینکه ایرلاین‌ها دسترسی سخت و پرهزینه‌ای برای خرید قطعات و موتور هواپیما دارند، امکانی برای نوسازی ناوگان با استفاده از فاینانس خارجی (نظیر فرصتی که در برجام برای ایران ایر فراهم شد) هم ندارند و همین مسئله دامنه فعالیت آنها را به‌واسطه کهنسالی ناوگان و کم‌بودن تعداد آنها روزبه‌روز کوچک‌تر می‌کند؛ به‌گونه‌ای که عملا سهم بسیاری ایرلاین‌های داخلی از پروازهای منطقه‌ای به صفر رسیده است. در مقابل همه این ناملایمات، قیمت‌گذاری دستوری، دست‌وبال شرکت‌ها را بسته‌اند.
این وضعیت، ایرلاین‌های کوچک را به مرز ورشکستگی کامل کشانده و ایمنی پرواز آنها را به مخاطره انداخته است. استمرار این شرایط می‌تواند معدود ایرلاین‌های بزرگ کشور را نیز به سرنوشت همین ایرلاین‌های کوچک دچار کند و آن‌وقت توالی و شدت حوادث به‌مراتب فراتر از سوانح اخیر در باند فرودگاه مشهد خواهد بود.
همشهری توالی سوانح ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه مشهد را بررسی می‌کند
بار بحران روی چرخ‌های هواپیما
در همینه زمینه :
