ناسازگاری آبی

فاطمه عباسی

مسئله بحران آب چه در کشور ما و چه در کل جهان، سال‌هاست که مطرح می‌شود و شاید به همین دلیل باشد که حالا وقتی کارشناسی، مسئولی یا فعال محیط‌زیستی می‌آید و درباره موج تشنگی و وضعیت بغرنج کم‌آبی که شانه به شانه تمام ایران را درنوردیده و تا دوردست‌ترین روستاها هم رسیده، حرف می‌زند، برخی از ما تصور می‌کنیم هنوز مانده تا برمودای این خشکسالی غرقمان کند. برای همین است که وقتی می‌بینیم آب هنوز هم برای ما شهرنشین‌ها پرفشار است، کار خاصی برای صرفه‌جویی انجام نمی‌دهیم و حواله‌اش می‌دهیم به آینده. اما راستش وضعیت منابع آبی، آنطور که آمار و ارقام می‌گوید، سال به سال در حال بدتر شدن است و امسال حجم آب مخازن از سال‌های گذشته هم کمتر شده و برای باقی تابستان وضعیت نرمالی پیش‌بینی نمی‌شود. صادق یونسلو، مدیر پدافند غیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران هم خبر بدی می‌دهد: «استان تهران ۲۵ درصد جمعیت کشور را به‌خود اختصاص داده اما در مقابل 5درصد منابع آبی را در اختیار دارد، یعنی استان تهران در فقر مطلق آبی است.» بگذارید با عدد و رقم بگوییم؛ حدودا هر تهرانی ۲۲۰ لیتر در شبانه روز آب مصرف می‌کند، درحالی‌که در تابستان تنها یک کولر در تهران بیش از ۲۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند. از طرفی حدود ۲۸ درصد بارندگی‌ها و ۲۷ درصد حجم سدها نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده، با این حال در شهر تهران در هر ثانیه حدود ۴۱هزار لیتر مصرف آب داریم. این عدد بسیار بزرگ است و این عدد در استان تهران به ۵۲ هزار لیتر در ثانیه می‌رسد. حالا اینکه چرا با وجود این عددهای ترسناک هنوز ما به قطعی آب نرسیده‌ایم، دلیلش این است که فعلا کمبود آب مورد نیاز ساکنان استان تهران با انتقال آب بین حوضه‌ای جبران شده است. اما خوب می‌دانیم این راهکار هم موقتی است.
درست است که آسمان یاری نمی‌کند، اما به‌گفته کارشناسان عامل ایجاد ۵۰ درصد خشکسالی‌ها را انسان‌ها با اقدامات خود ایجاد کرده‌اند. آنها معتقدند در این شرایط باید با خشکسالی کنار بیاییم و رفتار خود را با توجه به منابع آبی تغییر دهیم، اما متأسفانه ما سازگار نیستیم و سازگاری تنها راهکار مقابله با کم آبی است.