مهم‌ترین سؤال تاریخ

شیدا اعتماد

به فرزندم گفتم: شام امشب با تو. با خوشحالی گفت: حتما. چون عموما به‌خاطر ریخت و پاشی که توی آشپزخانه به بار می‌آورد از این جور پیشنهادها از من دریافت نمی‌کند. بعد از چند دقیقه پرسید: «چی بپزم؟» جواب دادم که اگر می‌خواستم به «چی بپزم؟» فکر کنم خب خودم آشپزی می‌کردم، آشپزخانه‌ام هم منفجر نمی‌شد.
«چی بپزم؟» مهم‌ترین سؤال تاریخ است و قدمتی نامعلوم دارد. احتمالا اجداد غارنشین‌مان به جای معضل  «چی بپزم» معضل «چی بخورم؟» داشتند. اگر میوه‌ای اطراف غار گیرشان نمی‌آمد یا اینکه مردی با شکار به غار برنمی‌گشت چیزی برای خوردن نداشتند. ما که نسخه مدرن شده آنها هستیم فقط موفق شده‌ایم که نوع سؤال را تغییر بدهیم.
ما دیگر وابسته به میوه‌ها و سبزیجات اطراف دایره کوچک اقامتی‌مان نیستیم. همه هم انبارهای کوچک خانگی داریم که حبوبات ،  برنج و ماکارونی را در حد مصرف چند روز در آنها ذخیره کرده‌ایم. اما هر چه از عمرمان می‌گذرد جواب دادن به سؤال «چی بپزم؟» برایمان سخت‌تر می‌شود.
برای حل معضل «چی بپزم؟» 2جور راهکار داریم؛ راهکار خارجی و راهکار خانگی. راهکار خارجی مشورت گرفتن از اینترنت و دوستان است. کافی است فهرست غذاهای مناسب برای شام، فهرست غذای گیاهی یا گوشتی یا هر ترجیحی را که دارید جست‌وجو کنید اما بیشتر اوقات این روش کارآمد نیست؛ چون تطبیقی با روش زندگی، مواد غذایی که معمولا می‌خرید و آماده دارید و ذائقه شما ندارد.
راهکار خانگی برای من به این شکل بود که به‌مدت 2‌ماه هر چیزی را که برای شام و ناهار می‌پختم روی یک کاغذ نوشتم. بعد از 2‌ماه فهرست غذاها را مرتب کردم و به یک فهرست خانگی دست پیدا کردم. فهرست خانگی باارزش است برای اینکه با شیوه زندگی شخصی هر کسی هماهنگی دارد. به‌هرحال این فهرست خانگی مدت‌هاست که به دیوار آشپزخانه چسبیده و خیلی وقت‌ها با یک نیم‌نگاه به آن سؤال «چی بپزم؟» جواب خودش را پیدا می‌کند؛ هر چند که گاهی ممکن است غذاها تکراری شوند و تنوع نداشته باشند.
می‌شود فهرست را باز نگه داشت و هر وقت غذای جدیدی در خانه درست شد و به ذائقه اهالی می‌خورد به فهرست اضافه کرد. مزیت داشتن فهرست خانگی قابلیت برنامه‌ریزی برای خرید است. برای اینکه سؤال خیلی جدی و قدیمی «چی بپزم؟» وقتی به‌مدت 10سال و 20سال و... سال هر روز و بعضی وقت‌ها روزی 3-2بار تکرار می‌شود فعالیت‌های عادی مغز را مختل می‌کند. برای حل این مسئله می‌شود هفته‌ای یک بار، برای کل هفته تصمیم‌گیری کرد و فهرست نوشت و مطابق با آن جلو رفت. فهرست روزانه و فهرست ماهانه هم می‌شود داشت. در نهایت اما حوصله مسئول آشپزی در خانه و مواداولیه موجود در خانه و کیفیت روزی که گذرانده، روی این فهرست اثر می‌گذارد و می‌تواند آن را تغییر بدهد. به‌هرحال آدمیزاد ماشین نیست و در یک روزی که گرما آمده تا شهر را خفه کند و آسمان خاکی است و خانه‌ای که به زحمت در آخر هفته سامان داده‌ای زیر یک لایه غبار مخفی شده، ممکن است دیگر حوصله‌ای برای درست کردن مسما‌بادمجان یا میرزاقاسمی برایش نمانده باشد و پناه ببرد به حاضری، به نان و پنیر و ناجی تمام فصول نیمرو و رفیق شفیق‌اش املت.