بازار کساد مصالح فروشان

نفیسه زمانی‌نژاد| اصفهان- خبرنگار:‌

با وجود رکود در بازار خرید و فروش مسکن شاهد گرانی نرخ برخی مصالح ساختمانی هستیم. درواقع قیمت بالای مسکن و ارائه نشدن تسهیلات مناسب از سوی بانک‌ها و... باعث شده مردم قدرت خرید خود را از دست دهند و مسکن همچنان در رکود بماند. با وجود این بازار راکد، قیمت تعدادی از مصالح ساختمانی با افزایش مواجه شده است. 


دلسردی بسیاری از فعالان مصالح ساختمانی

خاموشی کوره‌های تعدادی از کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی و کاهش تولید این محصولات از آن موضوعاتی است که ارتباطی مستقیم با رکود صنعت ساخت و ساز دارد و در این میان صاحبان و فعالان این صنایع در استانی چون اصفهان که از قطب‌های تولید مصالح ساختمانی به شمار می‌آید، از این رکود بسیار متضرر شده‌اند.
 به گونه‌ای که به کرات خبر تعطیلی یا نیمه‌تعطیل شدن این واحد‌های تولیدی از گوشه و کنار استان شنیده می‌شود. این شرایط در حالی بر این بازار حکم‌فرما شده است که در روزگاری نه‌چندان دور نه‌فقط در داخل کشور بسیار پرمصرف بودند بلکه به عنوان محصولاتی صادراتی در بازار‌های جهانی بسیار تبادل می‌شدند. 
اما متاسفانه این محصولات نیز مانند بسیاری از تولیدات داخلی دیگر در چند سال گذشته تجربه سخت‌ترین شرایط را داشته‌اند. بسیاری از کارشناسان کاهش شدید ساخت و ساز و بودجه‌های عمرانی به علاوه توقف طرح مسکن مهر و از دست رفتن بازارهای صادراتی را از دلایل ایجاد این بحران می‌دانند. 


تاثیر خشکسالی بر رکود

دلیل دیگر که برخی نسبت به تأثیر آن بر رکود صنایع ساختمانی در اصفهان تاکید می‌کنند به خشکسالی و کم‌آبی استان مربوط می‌شود چون با وجود کمبود آب، ساخت تعدادی از سدهایی که قبلاً مقرر شده بود فعلاً از دستور کار خارج شده است و با وجود این، یکی از مصارف اصلی مصالحی مانند سیمان، از بین رفته است. با این اوصاف در نهایت گفته می‌شود آنچه چرخ این صنایع را به حرکت در خواهد آورد، در گام نخست رونق بازار مسکن در داخل و سپس یافتن بازارهای صادراتی در خارج از کشور است. 


افزایش تعداد کارخانه‌های تولید مصالح

در این زمینه «ناصر محمدی»، رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی اصفهان، با تأیید حاکم شدن رکود بر بازار مصالح ساختمانی می‌گوید: اکنون رکود در بیشتر بخش‌های اقتصادی ایجاد شده است، اما رکود شدید ساختمان باعث شده مشکلات صنف مصالح ساختمانی بیشتر شود. به گفته این فعال، برخی مصالح مانند سیمان، آجر، شن و... افزایش 10 تا 15 درصدی پیدا کرده‌اند ولی افزایش نرخ‌ها غیرمنطقی نیستند؛ ضمن آن که رکود به میزانی شدت دارد که این افزایش قیمت، چندان به چشم نمی‌آید. وی کاهش ساخت و ساز، افزایش ناگهانی قیمت زمین، افزایش تعداد کارخانه‌های تولید مصالح و کاهش صادرات را از دلایل مهم رکود مصالح عنوان می‌کند و می‌افزاید: در کنار رکود شدیدی که حاکم بر این بازار است مشکلاتی چون افزایش مالیات و افزایش بیمه هزینه حامل‌های انرژی و هزینه کارکنان نیز باعث زیان‌دهی بسیاری از واحدهای صنفی فعال شده و این موارد باعث دلسردی بسیاری از فعالان این عرصه از ادامه فعالیت شده است. به طوری که رکود،  15 تا 20 درصد از واحدهای صنفی را به تعطیلی کشانده است و 40 درصد هم با ظرفیت اندک درحال فعالیتاند یا آن که در آستانه تعطیلی قرار دارند. 


توقف تولید در کوره‌های آجرپزی

این مسئول بیان می‌کند: در سال‌های رکود، تولید مصالحی مانند آجر در بسیاری از کوره‌های آجرپزی متوقف شده و برخی از این کوره‌ها با کمتر از نیمی از ظرفیت خود کار می‌کنند و تولید سیمان و گچ هم با کاهش بسیار زیادی روبه‌رو بوده است. محمدی یادآور می‌شود: ناگفته نماند که در اوایل سال این گونه صنایع راکدتر می‌شوند و باید منتظر بود آیا مسکن رونق خواهد گرفت یا خیر؟ چون مصالح ساختمانی وابسته به رونق بازار ساخت و ساز است. هرچند از دید من امسال هم مصالح با وجود افزایش نرخ، وارد فاز رونق نخواهند شد. چون برای مسکن هم چشم‌انداز روشنی وجود ندارد و با این شرایط مصالح تولیدشده بدون درخواست‌کننده می‌مانند. بنابراین با این شرایط، نمی‌توان آینده‌ای چندان مثبت برای این صنف پیش‌بینی کرد. 
 

افزایش نرخ بخشی از مصالح

 «سعید مرادی» که از کارشناسان بازار مسکن است نیز درباره رکود مصالح ساختمانی می‌گوید: در چند سال گذشته با رکودی سنگین دربازار مصالح ساختمانی روبه‌رو شده‌ایم، چرا که علاوه بر نبود متقاضی در داخل در راه صادرات این محصول نیز مشکلات زیادی قرار گرفته است. وی تصریح می‌کند: با تداوم این شرایط، هرروز بر تعطیلی واحدهای تولیدی افزوده می‌شود و این گونه تولید این مصالح نیز با تهدید مواجه خواهد بود. این کارشناس با بیان این که مصالح ساختمانی شامل کالاهایی است که از ابتدا تا انتهای کار یک ساختمان استفاده می‌شود، می‌گوید: در یک سال اخیر بخشی از آن‌ها مانند آهن و شیرآلات افزایش نرخ داشته‌اند و بخشی مانند خاک سنگ، سرامیک و کاشی افزایش قیمتی نداشته است. وی تصریح می‌کند: افزایش قیمت‌ها به دلیل تصمیماتی مانند نوسانات نرخ دلار، افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی و ارائه وام مسکن است چون این موارد بر تورم سالانه تأثیرگذار هستند و تورم نیز بر نرخ مصالح ودستمزد کارگران مؤثر است. 


مازاد تولید در کارخانه های مصالح ساختمانی

«محمد رضا برکتین» رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت اصفهان می گوید: از آنجا که اصفهان، صنایع زیادی دارد، بخشی اعظمی از کارخانه های تولید مصالح کشور هم در این استان قرار گرفته اند که متاسفانه به دلیل حمایت نشدن از این واحدهای تولیدی، اغلب تا مرز ورشکستگی پیش رفته اند. به گفته این مسئول، بیشتر کارخانه های مصالح ساختمانی به دلیل نبود متقاضی با مازاد تولیدات مواجه هستند و این موضوع تاثیر مستقیمی بر افزایش نرخ بیکاری استان دارد. وی بیان می کند: تا زمانی که کاهش مصرف داخلی به دلایلی چون رکود مسکن و متوقف شدن پروژه ها وجود داشته باشد، نمی توان انتظاری برای رونق بازار مصالح ساختمانی داشت. برکتین اظهار می کند: واضح است که مصرف اصلی مصالح در مسکن است و اکنون که مسکن با رکود مواجه است لازم است با پیدا کردن بازارهای خارجی ودرنظر گرفتن جایگزین هایی برای مصرف داخلی، بازارشان را رونق بخشید.


تأثیر گرانی مصالح ساختمانی بر بازار مسکن

مرادی، کارشناس بازار مسکن، اظهار می‌کند: معمولاً زمانی که سخن از رکود بازارهای مختلف مصالح ساختمانی می‌شود دلیل آن مرتبط با کسادی ساخت و ساز عنوان می‌شود اما موضوعی که یادآوری آن لازم است آن که گرانی مصالح ساختمانی نیز تاثیری مستقیم بر نرخ تمام‌شده مسکن دارد. حال آنچه جالب توجه است آن که معمولاً افزایش قیمت هرنوع مصالح ساختمانی در همان سال بر نرخ مسکن تأثیر ندارد؛ زیرا تقریباً دو سال ساخت یک سازه طول می‌کشد و پس از اتمام ساخت قیمت آن مشخص می‌شود. با این اوصاف زمان فروش مسکن، حتی اگر نرخ مصالح در آن زمان پایین آمده باشد، براساس قیمت تمام‌شده محاسبه می‌شود و مسکن گران خواهد شد.