امارات-اسرائیل؛ تجاری‌سازی پس از عادی‌سازی

کمتر از 2سال پس از اعلام تصمیم اماراتی‌ها برای عادی‌سازی‌ روابط با رژیم صهیونیستی، آنها اکنون در گامی بلندتر، با این رژیم یک توافقنامه تجارت آزاد امضا کردند؛ توافقنامه‌ای‌ که برای نخستین‌بار میان تل‌آویو و یک کشور عربی به امضا می‌رسد.
وب‌سایت الجزیره نوشته که امضای این توافقنامه پس از چندین ماه مذاکره ممکن شده است. توافق را عبدالله یبن طوق المری، وزیر اقتصاد امارات و همتای اسرائیلی‌اش، اورنا باربیوا در دوبی امضا کردند.
اماراتی‌ها در برقراری ارتباط با ‌صهیونیست‌ها هم پیشقدم بودند؛ اقدامی که از همان ابتدا از سوی جوامع عربی به خیانت بزرگ به ملت فلسطین تعبیر شد. مفاد توافق صورت گرفته به‌صورت رسمی اعلام نشده، اما مقام‌های دوطرف به‌صورت پراکنده هرکدام نکاتی را در مورد آن گفته‌اند. وزیر اقتصاد رژیم صهیونیستی گفته که در چارچوب این توافقنامه، تعرفه‌ تجارت از 96درصد موادغذایی، محصولات کشاورزی، محصولات آرایشی، دارو و تجهیزات پزشکی میان دوطرف به‌طور کامل حذف می‌شود. دوریان باراک، رئیس شورای تجاری امارات-اسرائیل هم گفته است که این توافقنامه وضعیت مالیات، واردات و حقوق مالکیت معنوی را میان دوطرف تسهیل می‌کند و همین، زمینه برای استقرار شرکت‌های اسرائیلی در دوبی را فراهم خواهد کرد. او پیش‌بینی کرده که دست‌کم هزار شرکت اسرائیلی تا پایان سال‌جاری میلادی (7ماه دیگر) در دوبی مستقر شوند. وزارت اقتصاد امارات پیش‌بینی کرده که این توافقنامه، حجم سالانه تجارت دوجانبه با رژیم صهیونیستی را طی 5سال به رقم بی‌سابقه 10میلیارد دلار برساند.
امارات در حالی تن به امضای توافقنامه تجاری جدید با تل‌آویو داده که تنش میان فلسطینی‌ها و رژیم صهیونیستی، به‌خصوص در قدس به اوج خود رسیده است. روز یکشنبه گروه بزرگی از یهودی‌های افراطی درحالی‌که پرچم‌های صهیونیستی را در دست داشتند، ابتدا به مسجد‌الاقصی یورش بردند و سپس در خیابان‌های قدس راهپیمایی کردند. این راهپیمایی که هر ساله برگزار می‌شود، به «راهپیمایی پرچم» معروف شده است. فقط گروه‌های راست افراطی یهودی در این راهپیمایی شرکت می‌کنند و برگزاری آن، از سوی بسیاری از شهروندان اسرائیلی هم مورد انتقاد بوده است. این راهپیمایی که با شعارهای توهین‌آمیز علیه مسلمانان و حمله به کسب‌و‌کار آنهاست، اغلب به زد و خورد میان دوطرف منجر می‌شود. امسال هم یهودی‌های افراطی زیر چتر امنیتی نظامیان صهیونیست این مراسم را برگزار کردند. طی روزهای اخیر، تصاویر بسیاری از حمله این افراد به زنان و مردان فلسطینی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است؛ تصاویری که با واکنش گسترده در کشورهای عربی روبه‌رو شده است.
وزارت خارجه امارات هم روز دوشنبه هتک حرمت مسجد‌الاقصی از سوی شهرک‌نشینان اسرائیلی را متهم کرد. گروه‌های فلسطینی اما موضع‌گیری‌های دیپلماتیک امارات در قبال رژیم صهیونیستی را همزمان با امضای یک توافقنامه مهم تجاری با این رژیم، بی‌ارزش دانسته‌اند. اماراتی‌ها 2سال قبل هم توافقنامه‌ای موسوم به «پیمان ابراهیم» را برای عادی‌سازی‌ روابط با اسرائیل امضا می‌کردند، در واکنش به اعتراض‌ها اعلام کردند که برای آنکه بتوانند تشکیل یک کشور فلسطینی را تضمین کنند، چاره‌ای جز این نداشته‌اند. این در حالی است که طی 2سال گذشته، مقام‌های اماراتی حتی یک‌بار هم در مورد ضرورت تشکیل کشور فلسطین موضع‌گیری نکرده‌اند.

خیانتی دیگر علیه فلسطین؟
امضای توافقنامه عادی‌سازی‌ روابط میان امارات و اسرائیل، با میانجیگری دولت آمریکا در دوره دونالد ترامپ ممکن شد. 2سال بعد، پای آمریکایی‌ها، این بار در دولت جو بایدن، بار دیگر به کشورهای منطقه خلیج‌فارس باز شده است. دستور کار آنها میانجیگری میان عربستان و رژیم صهیونیستی برای عادی‌سازی‌ روابط است. 2سال قبل که دونالد ترامپ با محوریت دامادش، جرد کوشنر، پیمان ابراهیم را برای عادی‌سازی‌ میان کشورهای عربی و اسرائیل پیش می‌برد، سعودی‌ها از این اقدام حمایت کردند، اما گفتند که تا تعیین تکلیف صلح میان فلسطین و اسرائیل، هیچ برنامه‌ای برای عادی‌سازی‌ روابط با تل‌آویو ندارند. به‌نظر می‌رسد سخنان سعودی‌ها هم در حد موضع‌گیری سیاسی برای خنثی کردن اعتراض‌های مردمی بوده است. هفته گذشته کانال 12تلویزیون اسرائیل از سفر یک مقام عالی‌رتبه اسرائیلی به عربستان خبر داد. نام این مقام اسرائیلی فاش نشد، اما گفته می‌شود که موضوع مورد بحث، عادی‌سازی‌ روابط میان دو طرف بوده است. همزمان، وب‌سایت خبری-تحلیلی آکسیوس هم از سفر برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده سیاست‌های خاورمیانه‌ای شورای امنیت ملی آمریکا و آموس هاچستین، نماینده وزارت خارجه این کشور در امور انرژی به ریاض خبر دادند. مسئله عادی‌سازی‌ روابط با اسرائیل، افزایش تولید نفت از سوی عربستان و روابط واشنگتن-ریاض محور مذاکرات این دو مقام آمریکایی با محمدبن‌سلمان بوده است. از سوی دیگر، وب‌سایت تحلیلی اینترسپت نیز از دیدار خالد بن سلمان، سفیر عربستان در آمریکا با بنی گانتز، وزیر دفاع رژیم صهیونیستی در واشنگتن خبر داد. مجموع اتفاقات هفته‌های اخیر نشان می‌دهد ایستگاه بعدی مسیر عادی‌سازی‌ روابط اعراب و اسرائیل، احتمالا باید ریاض باشد.
بعد از امارات، بحرین و مراکش مسیر عادی‌سازی‌ با رژیم صهیونیستی را طی کردند. درصورتی که عربستان هم به این گروه بپیوندد، احتمالا کشورهای عربی بیشتری به سمت برقراری ارتباط با تل‌آویو حرکت خواهند کرد؛ اقدامی که از سوی فلسطینی‌ها به‌عنوان «خنجر از پشت» تعبیر شده است.