سیاست خارجی
گره‌گشایی ایران از مذاکرات با «ابتکارات خاص»
سخنگوی وزارت امورخارجه: مذاکرات مورا در تهران «بسیار جدی»، «معطوف به نتیجه» و «همراه با ابتکارات خاص از سوی ایران» بوده‌است
سفر اخیر انریکه مورا، معاون سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا به تهران امیدهای تازه‌ای برای بن‌بست‌گشایی از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و 1+4 به‌وجود آورده‌است؛ سفری که با ارائه «ابتکارات خاص» از سوی ایران همراه بوده و به‌نظر می‌رسد درصورت پاسخ مثبت آمریکا، همه طرف‌ها آماده بازگشت به وین هستند.به‌گزارش همشهری، در چنین شرایطی، علاوه‌بر طرفهای اروپایی که روند تحولات را «مثبت» و «راهگشا» ارزیابی می‌کنند، روس‌ها نیز بر آماده‌بودن شرایط برای احیای توافق هسته‌ای سال2015 خبر می‌دهند. بر همین اساس هم بود که در روزهای اخیر معاون وزیر امورخارجه روسیه تأکید کرد که متن احیای توافق هسته‌ای تقریبا آماده شده و در شرایط کنونی تنها اتخاذ تصمیم‌های سیاسی باقی مانده‌است. موضع‌گیری‌های اخیر نشان می‌دهد همه طرفهای حاضر در گفت‌وگوهای هسته‌ای در آستانه دستیابی به راه‌حل‌های مورد توافق برای احیای توافق هسته‌ای سال2015 هستند و اکنون زمان برای تصمیم‌گیری سیاسی واشنگتن فرا رسیده‌است، چراکه بررسی تحولات به‌وقوع پیوسته در روزهای اخیر نشان می‌دهد در شرایط کنونی اروپایی‌ها مصمم‌تر از گذشته به‌دنبال دستیابی به توافق در مذاکرات وین هستند.
رایزنی‌های برجامی در اردوگاه غرب
ازسوی دیگر رایزنی‌ها در اردوگاه غرب پیرامون گفت‌وگوهای هسته‌ای با جمهوری‌اسلامی ایران نیز در جریان است؛ موضوعی که برخی کارشناسان معتقدند اروپایی‌ها در شرایط کنونی درحال وارد‌آوردن فشار بیشتری به واشنگتن برای اتخاذ تصمیم‌های مناسب در مسیر احیای توافق هسته‌ای2015 هستند.
در این میان وزارت امورخارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای از دیدار و گفت‌وگوی وزیر امورخارجه این کشور با همتایان اروپایی خود درباره برجام و مذاکرات احیای آن خبر داد. در این بیانیه ضمن اشاره به دیدار آنتونی بلینکن با ژان ایو لودریان، همتای فرانسوی‌اش در فرانسه، آمده‌است: آنها درباره تلاشها برای دستیابی به بازگشتی دوجانبه با ایران به اجرای کامل توافق هسته‌ای با ایران صحبت کردند.
وزارت امورخارجه آمریکا همچنین در بیانیه دیگری از دیدار بلینکن با آنالنا بِربوک و لیز تراس، وزرای امورخارجه آلمان و انگلیس و همچنین با فیلیپ اِرا، مدیرکل امورسیاسی و امنیتی فرانسه خبر داده و تصریح کرده که در این دیدارها طرفین درباره مذاکرات ادامه‌دار با ایران و تلاشها برای رسیدن به توافقی برسر بازگشتی دوجانبه به اجرای کامل برجام گفت‌وگو کرده‌اند.
مذاکرات؛ چند قدم جلوتر
درچنین شرایطی واکنش ایران به آخرین وضعیت تحولات برجامی نیز از آمادگی ایران برای بازگشت به وین حکایت دارد. برهمین اساس هم بود که سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان در نشست‌خبری دیروز خود مذاکرات مورا در تهران را «بسیار جدی»، «معطوف به نتیجه» و «همراه با ابتکارات خاص از سوی ایران» ارزیابی و تأکید کرد که با توجه به راه‌حل‌های پیشنهاد‌شده ازسوی کشورمان، درصورت پاسخ آمریکا، ایران آماده بازگشت به وین است. سعید خطیبزاده با اشاره به چند دور گفت‌وگوی طولانی مورا و علی باقری‌کنی در تهران، تأکید کرد جمهوری‌اسلامی ایران پیشنهادهایی را ارائه کرده و قرار شده‌است که طرف آمریکایی‌ها در این زمینه پاسخ بدهد؛ «در این صورت ما می‌توانیم در موقعیتی قرار بگیریم که همه طرف‌ها به وین بازگردند. اگر امروز آمریکا تصمیم سیاسی خود را اعلام کند، که ما هنوز دریافت نکرده‌ایم، می‌توانیم گام مهمی در پیشرفت مذاکرات برداریم.» وی همچنین با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای همواره با ابتکارهای خاص ایران همراه بوده‌است، افزود: ایران از آغاز مذاکرات جدید چندبار این خلاقیت‌ها را به‌کار برد تا کم‌کاری‌ها و عدم‌تصمیم‌گیری سیاسی طرف مقابل را مرتفع کند، اما متأسفانه تا امروز مذاکرات در انتظار تصمیم سیاسی واشنگتن است. خطیبزاده ادامه داد: بعضا صحبت‌هایی ازسوی واشنگتن شنیده می‌شود که بازی نخ‌نمای «مقصرنمایی» را با جملات تکراری ادامه می‌دهند و خسته هم نمی‌شوند. همه واقعیت موضوع را می‌دانند، آنچه ایران خواسته تنها حقوق خودش است و چیزی بیشتر از حقوقش نخواسته و بیشتر از آنچه در برجام و قطعنامه۲۲۳۱ تعهد داده شده، نخواسته است. اصطلاح «فرابرجامی» که بعضا می‌شنوید، از روز اول مذاکرات هرجایی که نخواستند توافق کنند، یک برچسب فرابرجامی به آن زدند که به تعهدات‌شان عمل نکنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه آنچه امروز در دسترس است «چند قدم جلوتر از قبل از سفر مورا» ارزیابی می‌شود، گفت: فکر می‌کنم واشنگتن می‌داند باید چه کار کند که توافق در دسترس‌تر از آن چیزی که امروز هست، قرار گیرد. در مسیر درستی حرکت شده و ابتکارات خوبی هم روی میز است. فکر می‌کنیم اگر یک تصمیم سیاسی در واشنگتن گرفته شود، می‌توانیم پرونده این مذاکرات را ببندیم.
مکث
آخرین مواضع دستگاه دیپلماسی کشور
نشست‌خبری دیروز سخنگوی وزارت امورخارجه علاوه‌بر تشریح آخرین وضعیت گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و 1+4، حاوی محورهای مهم دیگری هم بود که در ادامه می‌خوانید:
رئیس‌جمهور عازم سفر به یکی از کشورهای حوزه خلیج‌فارس است. برنامه‌های منطقه‌‌ای آقای رئیسی با قوت درحال پیگیری است. هم سفر امیر قطر و هم سفر قبلی ایشان در اسفند ماه به دوحه و هم سفر به یکی از کشورهای حوزه خلیج‌فارس حاکی از اهمیتی است که برای روابط با همسایگان قائلیم.
درباره حقابه هیرمند باید اشاره کرد که با برخی کشورها، مانند افغانستان، دارای معاهده‌های لازم‌الاجرا هستیم. ما با دولت‌ها یا با هیأت‌های حاکمیتی و رژیم‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت و با ساختارهای سیاسی دولتی معاهده نمی‌بندیم، بلکه حاکمیت‌ها با هم توافق می‌کنند یا معاهدات دوجانبه را امضا می‌کنند. در سال۱۳۵۱ معاهده لازم‌الاجرایی بین ایران و افغانستان امضا شد و این معاهده بند داوری و قسمت‌های لازم‌الاجرا برای هر کسی که در افغانستان حاکمیت و قدرت سیاسی را به‌دست می‌گیرد، دارد.
نقش روسیه در مذاکرات وین سازنده و مثبت بود. من درباره توییت‌های پراکنده افراد صحبت نمی‌کنم. صدایی که ما می‌شنویم، صدایی است که در ملاقات لاوروف و امیرعبداللهیان همه شنیدند و هم لاوروف پشت تریبون اعلام کرد که اگر امروز توافق شود روسیه هیچ مشکلی ندارد و موضع رسمی دولت روسیه را گفت.متأسفانه یک دیپلمات جمهوری اسلامی ایران با نقض بدیهی‌ترین مصونیت‌ها و برخلاف کنوانسیون۱۹۶۱ وین برخلاف مقررات و معاهدات بین‌المللی با نقض آشکار مصونیت‌ها و حقوق این دیپلمات، توسط دولت آلمان و دولت بلژیک دستگیر شده‌است. کل فرایند غیرقانونی بوده و ایشان در شرایط نامناسبی نگهداری شده و منتقل و حقوقش نادیده گرفته شده‌است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل که برای بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه به تهران آمده، تا فردا که در ایران است و ملاقات‌هایش را انجام می‌دهد. از ۲۰۱۴ که گزارشگر ویژه با حمایت قاطع ایران برای ایجاد چنین گزارشگری همراه بود، تلاش کردیم همواره کمک کنیم که گزارش‌های حقیقی از نتایج تأسف‌بار اقدامات قهرآمیز علیه کشورها منتشر شود.
«احمدرضا جلالی» 3سال قبل دستگیر شده و حکم امنیتی دارد و جاسوسی کرده و همکاری نزدیک با موساد دارد و از طریق یکی از کشورهای اروپایی بر ضد‌امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران کار کرده و باعث خسارات جانی علیه دانشمندان ما شده است. حکم جلالی قطعی است. درخواست داده‌اند اجرای حکم در زمان دیگری انجام شود که در حال بررسی است. قوه قضاییه این کار را پیگیری می‌کند.
درباره اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ترکیه درباره سدسازی و ریزگردها و اینکه ادعاهای ایران درباره ریزگردها به‌خاطر سدسازی‌ها مبنای علمی ندارد، باید گفت که ما علم را به دانشمندان بسپریم و کمک کنیم به همدیگر که مشکلات زیست‌محیطی و مشترک را حل کنیم. استقبال ترکیه را به فال نیک می‌گیریم. باید تلاش کنیم قدم اجرایی برای منطقه درست کرده و مشترکا مشکل آب، محیط‌زیستی و ریزگردها را مرتفع کنیم.
