اینترنت
سرنوشت پیام‌رسان‌های بومی
مدیرعامل پیام‌رسان گپ می‌گوید دیگر دغدغه اعتماد و حریم خصوصی میان مردم وجود ندارد و رشد پیام‌رسان‌های داخلی با یک شیب منطقی در حال افزایش است
عمادالدین قاسمی‌پناه - روزنامه‌نگار
چند روز پیش نشستی با حضور رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه و مدیران عامل تعدادی از پیام‌رسان‌های داخلی برگزار شد. هدف از برگزاری این نشست، هم‌اندیشی درباره ارائه خدمات قضایی در پیام‌رسان‌های داخلی بود و پس از مدت‌ها بار دیگر بحث پیام‌رسان‌های بومی سرزبان‌ها افتاد.
با این حال، یکی از نکاتی که در این نشست عنوان شد، موضوع حریم خصوصی مردم به‌عنوان یک دغدغه حاکمیتی بود. درواقع، قوه قضاییه از آنجا که با موضوعات شخصی و حیثیتی مردم در ارتباط است، حفظ محرمانگی پرونده‌ها از دغدغه‌های اصلی این قوه به شمار می‌آید. با این حال به‌نظر می‌رسد که اکثریت مردم هنوز اقبالی نسبت به این پیام‌رسان‌ها نشان نداده‌اند که برای آن دلایل گوناگونی می‌توان برشمرد. شاید مهم‌ترین دغدغه مسئله حفظ حریم خصوصی باشد که رفتارهای اعتمادساز پیام‌رسان‌ها در این موضوع اثرگذار است. پیام‌رسان‌های بومی اما اکنون چه می‌کنند و مشغول چه کاری هستند؟ مرکز ملی فضای مجازی می‌گوید پیام‌رسان‌های داخلی با حذف کاربران مشترک، حدود 20میلیون کاربر متمایز در پیام‌رسان‌های داخلی حساب کاربری دارند که حدودا یک‌چهارم این رقم به‌صورت ماهانه در پیام‌رسان‌ها فعال هستند.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که ایتا و سروش پلاس بیشترین کاربر ثبت‌نامی را دارند و بعد از آنها آی‌گپ، بله و گپ قرار گرفته‌اند.
دغدغه حریم خصوصی
مهدی انجیدی، مدیرعامل پیام‌رسان گپ در گفت‌وگو با همشهری درباره موضوع و دغدغه حریم خصوصی می‌گوید: «منظور رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، حریم خصوصی پیام‌ها نبود. موضوع این بود که در خدمات قوه قضاییه «محرمانگی» مهم است و در این مورد باید به‌واسطه پیاده‌سازی رمزنگاری (encryption)، داده‌ها به‌صورت امن منتقل شود.»انجیدی دغدغه را موضوع اعتماد مردم به پیام‌رسان‌های داخلی نمی‌داند، «زیرا اجباری برای نصب آنها وجود ندارد.»
به‌گفته او «الان بین 15 تا 20میلیون ایرانی پیام‌رسان ایرانی دارند که می‌توانند از این خدمات استفاده کنند و کسانی هم که پیام‌رسان ایرانی لازم ندارند، می‌توانند حضوری یا ازطریق سامانه‌ها و درگاه‌ها از این خدمات [قضایی] استفاده کنند.»
برای اعتمادسازی فشار وارد نمی‌کنیم
مدیرعامل این پیام‌رسان داخلی معتقد است که الان دغدغه اعتماد وجود ندارد و هیچ فشاری هم برای اعتمادسازی در کار نیست. او در پاسخ به این پرسش که آیا لازم است کاری انجام شود تا مردم به سمت پیام‌رسان‌های ایرانی بیایند، پاسخ منفی می‌دهد و می‌گوید: «مردم اکنون با یک شیب منطقی به سمت پیام‌رسان‌های داخلی جذب می‌شوند و بهتر است اجازه دهیم که همین رشد ارگانیک اتفاق بیفتد. ما هم خیلی این دغدغه را نداریم که بخواهیم بگوییم لزوما فلان اتفاق بیفتد تا مردم جذب این پیام‌رسان‌ها شوند.»
درگاهی جدید برای خدمات
مدیرعامل پیام‌رسان گپ استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی برای ارائه خدمات قضایی را به‌معنای اضافه شدن یک درگاه به درگاه‌های کنونی می‌داند.
انجیدی در توضیح این امکان با اشاره به اینکه اکنون قوه قضاییه دارای چند درگاه(وب سایت، سامانه‌ها و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی) است، ادامه می‌دهد: «پیشنهاد شده که به مجموعه این درگاه‌ها، درگاه پیام‌رسان‌های داخلی هم اضافه شود که بعضی از خدماتی که در درگاه‌های دیگر ارائه می‌شود، در درگاه پیام‌رسان‌های داخلی هم ارائه شود.»
روش رایج در دنیا
مدیرعامل پیام‌رسان داخلی گپ این روش را در دنیا مرسوم می‌داند و می‌گوید: «اگر به گوگل‌پلی مراجعه کنید، هزاران پیام‌رسان و شبکه اجتماعی مربوط به کشورهای مختلف می‌بینید که کار آنها ارائه خدمات بومی و محلی آن کشورها در حوزه‌های کسب‌وکار یا دولت الکترونیک است.»
انجیدی همچنین به‌وجود هزاران پیام‌رسان در دنیا اشاره می‌کند که صرفا با پیش‌شماره یک کشور خاص قابل استفاده است که برای کسب‌وکارها و دولت الکترونیک یک کشور خاص راه‌اندازی شده‌اند.
به‌گفته او «در دنیا یک رویکرد با عنوان پیام‌رسان‌های عمومی بین‌المللی و یک رویکرد با عنوان پیام‌رسان‌های محلی کشورها برای ارائه خدماتی چون کسب‌وکار، ارائه کیف پول و خدمات دولت الکترونیک وجود دارد.»
کاهش هزینه‌ها
مدیرعامل گپ با اشاره به اینکه اکنون هر وزارتخانه و سازمان ده‌ها اپلیکیشن، پورتال و وب سایت دارد که برای کشور هزینه‌زاست، معتقد است ارائه خدمات دولتی در پیام‌رسان‌های داخلی باعث کاهش هزینه‌ها، به‌خصوص در بدنه دولت می‌شود.
انجیدی با اشاره به اینکه در کشورهای دیگر همه خدمات به‌صورت open API در اختیار چند پلتفرم ملی قرار گرفته تا آنها خدمات را در اختیار مردم قرار دهند، می‌گوید: «در سال‌های آینده کشور ما هم به ناگزیر به سمت این اتفاق پیش خواهد رفت، چراکه از اتلاف هزینه‌ها به‌شدت خواهد کاست.»
